Kantelpunten

Geef een reactie

Op dit moment zijn er negen plekken op aarde waar slapende reuzen zich roeren. Het zijn de angstaanjagende tipping points, kantelpunten. De meeste zijn bekend: de teloorgang van koraalriffen, het stilvallen van de Atlantische golfstroom, het verdwijnen van het regenwoud in het Amazonegebied. Een aantal van deze reuzen is misschien al wakker geworden, andere staan op het punt te ontwaken. Sommige wetenschappers gaan ervan uit dat een aantal van deze tipping points, zoals het verdwijnen van de koraalriffen, niet meer te stoppen is.
Een dergelijk kantelpunt brengt een ecosysteem in korte tijd naar een fundamenteel andere staat. Onomkeerbaar. Neem het smelten van de Groenlandse ijskap. Eenmaal gesmolten krijg je die voorlopig niet meer terug. Ook niet als de temperatuur na het smelten opeens weer drastisch zou dalen. Bovendien kunnen verschillende kantelpunten, als ze eenmaal in gang zijn gezet, elkaar ook nog eens versterken, een nachtmerriescenario.
Sanne Bloemink, Groene Amsterdammer 12 juni 2024, nr. 24

Deze kantelpunten laten zien op welke klimaatramp we in volle vaart afstevenen. De verkiezing van Trump helpt daarbij niet; evenmin de opmars van rechts over de hele wereld. Maar ook regeringen in het midden van het politieke spectrum, die het verdrag van Parijs hebben ondertekend, doen veruit onvoldoende om het tij te keren. Waaraan kunnen we dan nog hoop ontlenen?

Die hoop kunnen we ontlenen aan de mogelijkheid van kantelpunten op het gebied van norm- en gedragsverandering, vaak voorafgegaan of ondersteund door technische ontwikkelingen of overheidsmaatregelen. Daarvan zijn een aantal voorbeelden. Zo werd het van de ene dag op de andere ‘not done’ om in gezelschap te roken. Andere voorbeelden: de plotselinge populariteit van elektrische auto’s, de energietransitie naar duurzame energie, de abrupte opkomst van de Black Matter beweging. Kantelpunten die nog niet hebben plaats gevonden zijn die op het gebied van vleesconsumptie en vlieggedrag of op het gebied van klimaatbewustzijn in het algemeen (beseffen, hoe groot en acuut het gevaar is). Maar wat niet is kan komen.

Kantelpunten worden als regel voorafgegaan door geleidelijke, nog niet zo zichtbare processen in de richting van de omslag, die dan ineens kan plaats vinden. En dat is het niveau waarop we zelf invloed kunnen hebben. Wij kunnen de voorlopers zijn op klimaatgebied (zie voor enkele ideeën mijn blog van 15 februari). Niet alleen dat u daarmee de wereld vooruit helpt, het versterkt ook uw hoop en veerkracht. Aanbevolen literatuur, behalve het artikel van Sanne Bloemink, hierboven vermeld, ook een artikel van Maurice Timmermans in Trouw van 15 augustus j.l.: https://www.trouw.nl/religie-filosofie/kun-je-depressie-voorkomen-als-dit-met-je-stemming-gebeurt-nader-je-een-kantelpunt~b595ec03/

De dag ligt nog voor ons.

Geef een reactie

Als u liefhebt zonder bij de ander liefde op te wekken, d.w.z. als u niet in staat bent. . . uzelf geliefd te maken, is uw liefde machteloos en rampzalig
(Marx, geciteerd door Erich Fromm)

Disclaimer: ik laat de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen maar even rusten. Er zal nog heel veel over geschreven worden, zolang er nog plaatsen zijn waar het vrije woord gesproken kan worden.

Ik kreeg dezer dagen een boek onder ogen, dat al een tijd in mijn boekenkast stond: De dag ligt nog voor ons, onder redactie van J.P. van Praag, dat een aantal essays door Humanisten bevat, en een aantal bemoedigende perspectieven biedt voor deze tijd. Het werd geschreven in1969, midden in de Koude Oorlog. De Cuba crisis van 1962 lag nog vers in het geheugen, en in het jaar daarvoor was de Praagse Lente met harde hand onderdrukt door de Soviet Unie en enige van zijn satellieten. Ook toen was het, net als nu, een tijd van spanning en crisis, en leefden de mensen in angst (voor de bom), al speelde de klimaat crisis nog geen rol.

In dit blog wil ik nader ingaan op het essay van Erich Fromm. In die tijd was de psychologie verdeeld in twee stromingen: de descriptieve en statische behavioristische psychologie en de psychodynamische psychologie, die nog sterk onder de invloed stond van Freud. Freud stelde dat de mens gedreven werd door een één centrale hartstocht: seksualiteit. Later voegde hij daaraan de machtsdrift en de doodsdrift toe. Deze behoeften zijn gericht op het individuele welzijn, en daaruit is de conceptie van de menselijke begeerte voortgekomen, waarop de economische neo-liberale visie en het hedendaagse individualisme zijn gebaseerd.*)

Fromm heeft erop gewezen dat er al een halve eeuw eerder door Marx een psychodynamische theorie was ontwikkeld die heel anders in elkaar zat. Marx stelde dat de mens niet alleen op zichzelf of op eigen bevrediging was gericht (bijvoorbeeld in zijn behoeftes aan aandacht en liefde) maar ook op de ander: de de behoefte om liefde te geven. Je ziet dat al bij heel kleine kinderen. Ook zijn er materiële behoeften die gericht zijn op het aangaan van een relatie, in dit geval met fysieke objecten. En een andere behoefte is het vermogen dat je bezit te gebruiken en zodoende een bijdrage te leveren aan de wereld om je heen. We zien dat Marx zodoende een voorloper is van zowel Freud als Maslow, en van de humanistische psychologie in het algemeen. Uit deze visie is het concept van solidariteit voortgekomen, dat een tegengif is tegen nationalisme, discriminatie en populisme.

Aanhangers van Extinction Rebellion tijdens een blokkade van de A12. (Foto Bram Petraeus)

*) Overigens benoemde reeds Boeddha ‘begeerte’ als een bron van het menselijk lijden.

Pacifisme? Nog even niet.

1 reactie

Waarom ben ik tegen het leveren van wapens aan Israël en voorstander van het leveren van wapens aan Oekraïne? Omdat Israël een aanvankelijk nog te rechtvaardigen reactie volstrekt uit de hand laat lopen. Het aantal, slachtoffers bedraagt nu meer dan 50.000, tegenover slechts 1500 aan eigen zijde. Bovendien is Israël nu uit op het volledig vernietigen van Gaza en verdrijven/uitmoorden van de bevolking daar: de politiek van de verschroeide aarde. Oekraïne daarentegen vecht tegen een veel sterkere tegenstander die niet is te verslaan, maar uitsluitend is te stoppen door een harde hand. En overigens ook de rest van Europa bedreigt.

De wapens in de wereld worden voor driekwart geleverd door de Verenigde Staten. Daarmee is dat land medeplichtig aan vrijwel alle oorlogen in de wereld na de tweede wereldoorlog (Nederland gaat overigens niet vrijuit). Wat dat betreft denk ik dat het niet uitmaakt wie daar de verkiezingen zal winnen. Ze zullen die leveringen niet gauw opgeven, want ze verdienen er goed aan. Met hun eigen veiligheid heeft het niet veel te maken.

Ik ben nooit volledig pacifist geweest, want zolang er landen in de wereld zijn als China, Rusland, Iran, de Verenigde Staten en vele meer kies ik ervoor bij te dragen aan de eigen gewelddadige defensie. Als ik me verdiep in hoe het is te leven onder een dictatuur, dan weet ik dat ik daar nooit voor zou kiezen, en dat er situaties zijn waarin geweldloos verzet niet effectief genoeg is. (Terzijde: ik heb makkelijk praten want ik ben te oud om zelf ooit te worden opgeroepen voor het leger) Dat betekent dat ook ik medeplichtig ben aan het geweld in de wereld, en dat ik mede om die reden in dit leven nooit spirituele vervolmaking zal bereiken.

De enige manier om een geweldloze wereld te bereiken is mijns inziens als we collectief tot een omslag in ons bewustzijn zouden komen: een kantelpunt, waarbij we open zouden staan voor licht, liefde en eenheidsbewustzijn. Zolang dat nog niet het geval is, werk ik daar intussen voor mezelf aan onder het motto: alle beetjes helpen. Zie ook het motto waarmee mijn website opent. Over kantelpunten kom ik later te spreken.

.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GEEN BLOG.

.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GEEN BLOG.

.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GffffffVEEN BLOG.

.

.VOLGENDE WEEK BEN VO

GENDE WEEK BEN IK MET VAKANTIE; DUS DAN GEEN BL

Ethnische zuivering.

Geef een reactie

Er zijn concurrerende visies in het Israëlische veiligheidsapparaat en de Israëlische regering. Op dit moment wordt er een plan overwogen om het noorden van Gaza militair te bezetten en de bevolking daar te dwingen te vertrekken of te verhongeren. Israël slaagde er tijdens de eerste weken van de oorlog niet in om de bevolking uit Gaza te verdrijven, omdat de Arabische landen niet wilden meewerken. Het zal voor altijd een schandvlek zijn voor de VS dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, zichzelf en de Amerikaanse regering leende voor dit project van etnische zuivering. Israël heeft toen gefaald, maar ik denk dat het nog steeds de bedoeling is om Gaza onleefbaar te maken.
Rashid Khalidi | Historicus, in NRC d.d. 5 augustus 2024

Ik heb me slechts één keer uitgesproken over de oorlog in Palestina, op 16 november 2023. Daarna heb ik er het zwijgen toegedaan, omdat er al genoeg geroepen werd – vaak met onvoldoende kennis van zaken. Maar nu voel ik toch weer de behoefte van me te laten horen. Ik zal dat doen aan de hand van enkele citaten waarmee ik instem. Het eerste daarvan staat hierboven.*)

De regering-Netanyahu lijkt de laatste maanden haar eigen narratief te bestendigen. Dat zegt: de oorlog uitbreiden, de rechtshervormingsplannen doordrukken en de wetshandhavingsinstanties overnemen. Sommige Israëliërs geven Netanyahu de schuld van het saboteren van het staakt-het-vuren door aanhoudend aanvullende eisen te stellen, zoals het behoud van de controle over de Philadelphi-corridor in Gaza, en door plotselinge aanvallen, zoals de pieperontploffingen in Libanon en de raketaanvallen op Beiroet. . . .
Maar er dreigt ondertussen een veel groter gevaar. Israël is de grootste vijand van zichzelf geworden. Zolang er oorlog woedt is Israël nog verenigd. Zonder gemeenschappelijke vijand bestaat het risico dat de joodse samenleving implodeert en verwordt tot een kleine, uitermate militante en theocratische gemeenschap in de grote islamitische wereld.
(Simone Korkus, niet-Joodse inwoner van Israël, Groene Amsterdammer van 4 oktober j.l.) 

Een scenario dat een einde zou maken aan dit tijdperk van het zwaard is de zero-state solution. Als je het met Zimmermann eens bent dat het bestaan van de staat Israël geen bijzondere waarborg biedt voor de veiligheid van de Joden, zou je kunnen concluderen dat de circa 9,5 miljoen inwoners van Israël beter kunnen emigreren (terugkeren) naar Europa. Ik wil geen onderscheid maken tussen Joden en niet-Joden, iedereen met een Israëlisch paspoort zou die mogelijkheid moeten krijgen, ook Israëlische Arabieren, ook Israëlische druzen. Ze zouden zich in autonome regio’s kunnen vestigen in dunbevolkte gebieden van Europa. . . .
De zero-state solution mag nu irreëel klinken, maar ik zeg als een Theodor Herzl van deze tijd: als jullie het willen is het geen droom.
(Arnon Grunberg in de NRC van 4 oktober)

Of er nu sprake is van genocide of niet is van geen belang – er is in elk geval sprake van ethnische zuivering en ernstige oorlogsmisdaden. Israël ontwikkelt zich in snel tempo tot een autoritaire theocratie. Het is nooit een volledige democratie geweest, maar het leek er wel op. Maar nu is het enige wat nog doet denken aan de rechtstaat: er is nog een vrije pers en een onafhankelijk hooggerechtshof. Dat laatste zal binnenkort ophouden, want twee liberale rechters gaan nu met pensioen, en zullen vervangen worden door meelopers met de huidige regering. Er is nog een minderheid van actiegroepen voor vrede en er zijn nog enkele liberale Israëliërs. Maar als ook hen het spreken onmogelijk wordt gemaakt zal ik ophouden met mijn geestelijke en financiële ondersteuning. Ik kies dan geen partij in het conflict met de Palestijnen (want beide partijen begaan oorlogsmisdaden, en overigens geloof ik dat partijkiezen nooit helpt bij het beëindigen van een conflict), maar zal dan Israël bezien als elke autoritaire theocratie – het verliest dan het speciale plekje dat het nog had in mijn hart.

.

*) Ik adviseer de geciteerde auteurs in hun genoemde artikelen te lezen – op de websites te vinden.

Hardvochtigheid

1 reactie

Het kabinet Schoof grossiert in onuitvoerbare plannen: 150.000 minder ambtenaren, de asielwet, een door Europa goed te keuren voortzetting van het oude landbouw- en stikstofbeleid, enzovoort. Iedereen weet dat die plannen onuitvoerbaar zijn, en ik kan me niet voorstellen dat de kabinetsleden en de kamerleden van de betrokken partijen dit niet weten. Ik las ergens dat die plannen ook helemaal niet het doel van dit kabinet zijn. Het doel is de onuitvoerbaarheid aan te tonen, en dan de schuld van de ontstane chaos toe te schrijven aan ‘Europa’ en ‘links’, en daar verkiezingswinst mee te boeken. Ik denk dat dit klopt, want ik kan me niet voorstellen wat anders de beweegredenen van deze bizarre plannen zijn. Ik acht de thans aan de macht zijnde politici dom, (of naar keuze: kwaadaardig), maar zo dom . . . dat kan ik me ook weer niet voorstellen. Mocht ik het echter mishebben, en dit kabinet wel degelijk streven naar de realisering van hun beleidsvoornemens, dan rest er uiteindelijk maar een consequentie: het vluchtelingenverdrag opzeggen en uit Europa stappen met alle consequenties van dien.

Het kabinet heeft ook enkele plannen die wellicht wel uitvoerbaar zijn: het schrappen van de spreidingswet (duurt twee jaar) en het afschaffen van de financiering van de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers (de bed, bad en brood regeling; al staat nog te bezien of dit stand houdt bij de rechter). Alle betrokkenen (inclusief 96 % van de gemeenten) zijn daar tegen maar dat weerhoudt dit kabinet niet. De gevolgen zullen ons allemaal raken: op straat slapende asielzoekers, extra kosten in de zorg, enzovoort.

Minister Faber, het hardvochtige gezicht van dit kabinet.

Maar bovenal laat het de hardvochtigheid van dit kabinet zien.

Ik heb het nu drie achtereenvolgende blogs over dit kabinet gehad, en dan heb ik het nog niet eens gehad over het afglijden van de rechtsstaat in de richting van een autoritair systeem, zoals in Hongarije, dat overigens al tijdens het derde kabinet Rutte begonnen is. Nu houd ik er verder over op, maar wil eindigen met de vraag: kunnen wij hier nog iets tegen doen? Vooropgesteld dat we dat zouden willen natuurlijk – misschien zijn er wel lezers van dit blog die dit kabinet van harte ondersteunen. Maar afgezien daarvan, ik zou het niet weten. Voor het moment moeten we het maar even uitzitten, en wachten tot onze medeburgers tot inkeer komen. En intussen: niets doen wat tegen ons geweten ingaat en verder werken aan onze eigen spirituele groei, en onze levens missie.

De gewone Nederlander (vervolg)

Geef een reactie

Vorige week publiceerde ik een column van Dirk Bezemer, die liet zien welke ramp ons treft met dit kabinet. Om te laten zien wat het verschil is met een behoorlijk regeringsprogramma laat ik hieronder een tabel zien waarbij het beleid van dit kabinet afgezet wordt tegen het programma van GL-PvdA. Daaraan valt ook te zien wat het effect is als het beleid meer gericht wordt op de publieke goederen en collectieve investeringen dan op de individuele consumptie. Dat is een beleid waarbij de vermogenden erop achteruit gaan. Zij zullen echter niet tot armoede vervallen. En ze kunnen nog altijd naar het buitenland vertrekken, evenals de bedrijven die meer winstbelasting zouden moeten betalen. Het zou interessant zijn eens wetenschappelijk uit te zoeken hoeveel vermogenden en bedrijven dat daadwerkelijk zouden doen, en wat ons dat zou kosten (bij mijn weten heeft een dergelijk onderzoek niet plaats gevonden). Overigens vallen daar ook nog wel enige fiscale maatregelen tegen te nemen.

De gewone Nederlander.

Geef een reactie

Prinsjesdag en de algemene beschouwingen zijn nu voorbij, en we weten nu wat we van deze regering kunnen verwachten. Ik geloof niet dat de meesten van ons zich realiseren wat voor een ramp er boven ons land hangt. Niemand kan dat wat mij betreft beter beschrijven dan Dirk Bezemer in de Groene Amsterdammer nr. 36 van 4 september 2024. Daarom neem ik nu die column van hem over. Dit blog wordt daardoor wel veel langer dan u van mij gewend bent, maar dat neem ik op de koop toe. Als het u te lang is, dan kunt u het gewoon overslaan toch?

De begroting is rond! Wat kunnen we dus verwachten?

Dit werd het kabinet dat er nu eindelijk eens voor de gewone Nederlander wilde zijn. De gewone Nederlander liep immers vast in ingewikkelde toeslagen. Haar inkomen uitgehold door inflatie. Haar baanzekerheid ondermijnd door flexwerk, en de oneerlijke concurrentie van uitgebuite arbeidsmigranten. Openbaar vervoer was duurder en onzekerder geworden, of lokaal afgeschaft. De tandarts en kinderopvang waren overgenomen door private equity, zodat de prijzen stegen en de kwaliteit daalde.
Het onderwijs leed onder mobieltjes en toetsdwang. Docenten verloren autonomie, en er waren er bovendien steeds minder, juist daar waar goed onderwijs het hardst nodig is. Voor de gewone Nederlander was de kans op een betaalbare woning snel geslonken door afgeschaft woningbeleid en geslonken corporaties. Investeerders en huisjesmelkers kregen ruim baan om prijzen en huren op te drijven.
De gewone Nederlander woont naast Tata, Schiphol en Chemours, of achter een megastal. Er zijn rondom de Nederlander steeds minder insecten, vogels en vlinders te vinden. Haar gezondheid lijdt onder overgewicht, lawaai, fijnstof, PFAS en ammoniak. Sommige gewone Nederlanders runnen zelf zo’n megastal. Ze willen ontkomen aan de dwingende logica van agrobedrijven en aan de hoge schulden die daarbij horen. Ze snakken naar helder beleid dat hen helpt het anders te doen. Ook de vlinders snakken ernaar.

Het nieuwe kabinet, dat er voor de gewone Nederlander was, zou dus een andere koers in moeten slaan. Het hoefde er niet eens nieuwe ideeën voor te hebben.
Er zijn al aanbevelingen van de commissie-Borstlap voor een rechtvaardiger en beter werkende arbeidsmarkt. Gewoon, door Nederlandse wetgeving over loon en werkomstandigheden toe te passen. Uitbuiting van arbeidsmigranten zou niet meer lonen, de migratiedruk op voorzieningen en woningen zou afnemen, werk zou lonender en gezonder worden. Drie vliegen in één klap.
Er lag ook al het voorstel voor een belasting op de waardestijging van vastgoed die miljarden op zal leveren. Dat zou én de woningspeculatie bestrijden én fiscale ruimte scheppen voor meer bestaanszekerheid.
Het Kabinet voor de gewone Nederlander zou dan fors kunnen investeren in de spoorwegen, in onderwijs en woningcorporaties. Het zou eindelijk integraal kunnen kijken naar het verouderde bedrijfsmodel van Nederland: uitbuitarbeid, distributiecentra, vliegtuighub, vleesexport, en financiële investeringen die de samenleving niets opleveren. Het zou eindelijk eens vragen hoe de gewone Nederlander geholpen was bij de lobby’s van banken, agro en voedselindustrie waardoor verandering, ondanks goede ideeën, maar niet van de grond kwam.

En wat doet het kabinet?

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is image-8.png

De NS moet bedelen om geld, boeken en andere cultuur worden duurder, het mes gaat in wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Kijk, dat is een mooi begin. De geplande verhoging van het minimumloon wordt teruggedraaid. Check, meer bestaanszekerheid. Beursgenoteerde bedrijven kunnen toch belastingvrij eigen aandelen inkopen, zodat de winst niet naar investeringen en innovatie gaat. Prima ideetje. Brandstof blijft voor iedereen tot 2025 goedkoper en voor boeren permanent; een aangekondigde CO2-heffing wordt teruggedraaid, de aanschaf van elektrische auto’s wordt niet meer gesubsidieerd. Een mooie stap in het stimuleren van de Chinese auto-industrie en het afremmen van de klimaattransitie.
Het is om razend van te worden. Nederland loopt vast en moet op de schop, het land heeft daartoe een uitstekende uitgangspositie en geweldige kansen. Zoveel crisissituaties, zoveel goede ideeën, en dan zulke onbenullige plannen?
Inhoudelijk is dit niet te snappen, politiek helaas wel. De PVV is er voor Geert Wilders, de BBB om de agrarische status quo in stand te houden. In die hoek walmt de ideeënarmoede je tegemoet. Veertien van de 28 bewindslieden zitten er voor iemand met geel haar of om de veestapel groot te houden, serieus kun je ze eigenlijk niet nemen. De VVD heeft uitstellen tot regeerstijl verheven, ook hier geen verrassing. NSC benoemt veel van de problemen in haar verkiezingsprogramma, maar bijt zich tot nu toe vast in de vernederlandsing van het onderwijs, minder transgenderwetgeving en box 3 oplossen. Tja.

Gewone en andere Nederlanders dreigen in onbenulligheid gesmoord te worden. Het is nu tijd dat de kiezer, populistisch of niet, de partijen aan hun beloftes gaat houden.

Hoop, veerkracht en voldoening.

Geef een reactie

Mijn vorige blog eindigde ik met de volgende zin: Als je er achter komt wat er werkelijk aan de hand is, en dat confronteert met je heilig contract, dan kom je vanzelf in beweging. Daaraan kan je zien hoe belangrijk het is op twee niveau’s te werken aan je persoonlijke en spirituele groei: aan je binnenwereld en aan je relatie met de buitenwereld. Als je door de problemen in de buitenwereld geraakt wordt zonder dat je aan je innerlijke wereld hebt gewerkt, word je boos en verdrietig, en ook wanhopig omdat je je machteloos voelt. En als je als reactie daarop de buitenwereld uit je bewustzijn buitensluit, en alleen werkt aan je eigen persoonlijke ontwikkeling, voel je je op den duur ook niet goed. Want die buitenwereld gaat daarmee niet weg, en op de achtergond van je bewustzijn zul je je daar altijd onbehaaglijk over voelen. Bovendien mis je dan het contact met de schoonheid, die er in de buitenwereld ook is.

Maar als je verbonden met je social contract, ligt dat anders.

Je heilige contract is vrijwel nooit zo geformuleerd dat het rechtstreeks verwijst naar een van de grote maatschappelijke problemen (klimaatverandering, extinctie, oorlog en geweld, verlies van biodiversiteit, racisme, de bedreiging van de democratie, enz.). Het gaat meer over je hogere levensdoel: wat jij persoonlijk te doen, te leren en bij te dragen hebt. Die bijdrage kan je altijd leveren, ongeacht het effect daarvan. En als je die levert creëer je als bijproduct hoop, veerkracht en voldoening. Het is niet jouw en mijn taak en functie de wereldproblemen op te lossen. De oplossing daarvan zal alleen maar gebeuren als er we in het collectieve bewustzijn een kantelpunt bereiken.*) Wij kunnen daar alleen maar een druppeltje aan bijdragen.

Ons dit alles te realiseren geeft innerlijke rust en maakt het mogelijke blijmoedig in het leven te staan ondanks onze collectieve crisis. Verdriet en zelfs woede kan dan tegelijkertijd met die blijmoedigheid bestaan. We zullen dan ook wat makkelijker onze schouders kunnen ophalen over wat onze ‘leiders’ (nou ja. . . ) doen of juist nalaten, en ons ergernissen kunnen loslaten. In ons eigen leven kunnen we onze missie, of minder plechtig, onze opdracht, vervullen, en zodoende verschil maken.

*) Interessante artikelen over kantelpunten zijn:
1. Interview met Maurice Timmermans, Trouw,  15 augustus 2024, waarin hij een verbinding legt tussen kantelpunten in natuurlijke ecosystemen en maatschappelijke kantelpunten; en
2. Sanne Bloemink, Wachten op de big push, De Groene Amsterdammer, 12 juni 2024
Hoopvolle artikelen.Ik kom er misschien later nog eens op terug.

Wat houdt bewustwording eigenlijk in?

Geef een reactie

Zij die er naar streven hun bewustzijn te ontwikkelen kunnen niet volstaan met de ontwikkeling van zelfinzicht. Je kunt in dat geval niet uitsluitend je aandacht naar binnen richten, maar moet ook aandacht besteden aan de buitenwereld. Je moet je dan zoveel als mogelijk is bewust worden van wat daar gaande is. Je zult verbinding moeten maken met de natuur, waar je deel van uit maakt, en met de schoonheid in de wereld en open staan voor het mysterie. Maar je zult ook de grote wereldproblemen onder ogen moeten zien: atoomdreiging, oorlog, de klimaatcatastrofe, het verlies van biodiversiteit, de dreiging van extinctie, de VRESELIJKE armoede, en zo meer. Als je dat allemaal niet doet, dan zal het nooit veel worden met je persoonlijke groei. (Het ‘moeten’ in de vorige zinnen is dus geen moreel voorschrift, maar een voorwaardelijk ‘moeten’)

Zoals allen die mijn blog vaak lezen al weten: Wat betreft de binnenwereld is het van belang je levensdoel te vinden: wat is dat je in dit leven te leren, te doen en bij te dragen hebt? Het is niet altijd makkelijk om dit levensdoel, je bestemming, je heilig contract te vinden en expliciet te maken, maar als je er voor open staat lukt het eigenlijk altijd *). En als je dit eenmaal gevonden hebt (of er dichter bij komt) dan wil wil je er ook mee werken, en iets doen aan een of meer van de wereld problemen die ik boven heb aangestipt. Maar om daar effectief mee om te gaan moet je ze doorgronden; er dieper in duiken, nagaan wat er eigenlijk aan de hand is. Dat vraagt inspanning: googelen, artikelen of boeken bestuderen, het nieuws volgen en leren echte informatie van nep te onderscheiden (bijvoorbeeld door bijeenkomsten te bezoeken en er met anderen over te praten).

Voor mijn vakantie heb ik het gehad over het armoede/rijkdom probleem, en ook daarvoor geldt: als je daar wat aan wilt doen, dan moet je het eerst bestuderen. Nagaan hoe wijdverbreid (wereldwijd) en hoe ingrijpend het is (bronnen onder andere: artikelen van Ingrid Robeyn en Dick Timmer, te vinden op internet) . En je los maken van je morele oordelen, die het zicht op de realiteit vertroebelen. Maar als je er achter komt wat er werkelijk aan de hand is, en dat confronteert met je heilig contract, dan kom je vanzelf in beweging. En dat is een solide basis voor hoop, ongeacht je resultaten. Ik kom daarover volgende week verder te spreken.

*) Een paar hulpmiddelen staan in mijn boek Op weg naar jezelf, pg. 74-77.

Geld macht nicht glücklich, aber es beruhigt kolossal.

Geef een reactie

Als armoede een probleem is, dan is het de vraag of rijkdom niet ook een probleem is.
https://www.human.nl/lees/boekgesprek/dick-timmer.html

Vorige week schreef ik over de schade die rijke mensen ons berokkenen. Maar wat in dit verband is rijk? En wat is nog moreel verdedigbaar? Daarover zijn vele beschouwingen geschreven, en daaruit komt naar voren dat een inkomen boven de 1,5 miljoen niet meer extra bijdraagt tot het persoonlijk welzijn, en dat de meeste mensen een inkomen/vermogen boven de 2-3 miljoen niet meer ethisch verantwoord vinden. (ongeacht hoe het is verkregen). En vorige week lieten Jamal Quarachi en Ingrid Robeyns zien dat extreme rijkdom ronduit schadelijk is voor de samenleving. Maar er ligt een grijs gebied tussen extreme rijkdom en een redelijk inkomen van € 40.000 tot € 60.000 bruto per jaar.*). En eveneens tussen de bovengenoemde miljoenen en de echt superrijken.

Het komt er eigenlijk op neer dat dat iedereen met een inkomen vanaf ca. € 50.000 bruto en/of een vermogen van ca. € 100.000 of meer, de overwaarde van het huis inbegrepen (zoals ik), welgesteld moet worden genoemd. Daarmee hebben we kennelijk voldoende belangen om het overheidsbeleid en het bedrijfsleven te ondersteunen in het huidige beleid, dat er op gericht is de rijken steeds rijker en de armen steeds armer te maken. (Met name in het bedrijfsleven zijn er wel bedrijven die hierop een uitzondering vormen, maar het is vooralsnog een kleine minderheid). Het wonderlijke is echter dat dit beleid ook op grote schaal door de minder welgestelden gesteund wordt. VVD, PVV, CDA, CU en D66, en zelfs korte tijd de PvdA, voeren al jaren een beleid dat inkomensverschillen bevordert. Zij worden en masse door de kiezer gesteund. Bizar. Het is trouwens in het buitenland niet anders.

Ik ga nu even niet in op hoe dat komt, maar vraag me liever af of we die trend zullen kunnen doorbreken. Daarover wordt verschillend gedacht. Ingrid Robeyns en Jane Goodall zijn voorbeelden van mensen die denken van wel, maar iemand als Dick Timmer twijfelt. Het is eigenlijk net als met het klimaatprobleem: de overgrote meerderheid van de bevolking is zich van het probleem bewust, maar niet bereid zich daar echt voor in te zetten. De oplossing moet nog van anderen komen, maar zijn we bereid zelf een stap te zetten buiten onze eigen comfort zone? En wat zou dat dan betekenen?

Met deze vragen laat ik u even alleen, want zelf ga ik de volgende week op vakantie en verschijnt er dus geen blog.

*) Deze grens is natuurlijk heel arbitrair. Hij geldt voor de Westerse wereld, voor twee personen, in normale omstandigheden.