Maandelijks archief: augustus 2013

The inequality chasm – the road to violence.

The chasm between haves and have nots, between rich and poor, is becoming deeper and wider. Especially in de United States, but as usual, Europe is following at some distance. Some interesting books by Joseph Stiglitz, Timothy Noah, George Packer address this problem. In the US this means the end of the American Dream: the perspective on a better life. Also in Europe the hope amongst the lower and lower middle class for a better future is vaporizing.*)

What are the consequences of this process? First on an individual level in the middle and lower class: a belief of having no prospect of success, a sense of failure, low self-esteem, a latent anger or even rage, apathy. And in higher classes: vague, often suppressed feelings of uneasiness and guilt. Secondly on the collective level: the rise of extremist and populist movements, social instability, maybe even violence, and, interestingly, economic damage. So far for the neo-liberal ideology and practice.

The solution lies not in a direct government intervention in income. What we need is a complete different economy, such as the one that I described in my book: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een nieuwe wereld (unfortunately in Dutch only). I there called it a considerate, caring economy. It means a letting go of the of the neo-liberal ideology. Such a caring economy had four characteristics. First it is a common economy. This implies that many common goods, such as soil, air, nature, resources, water, shouldn’t be privately owned or exploited. Secondly this economy is a fair economy. This implies a complete reorganization of the banking system, a different tax system, a law against economic discrimination of women and minorities, and powerful legal and administrative supervision. Thirdly this economy is a sober economy. This implies less material consumption, and a tax system that takes the real production and transportation costs into account (including the cost for the environment). And last but not least this economy is a sustainable economy. It is circular, in the sense that ALL (raw) materials are re-used, and that the energy we use is only coming from sustainable sources (non-fuel).

Do you find such an economy attractive? Then you have to take responsibility for that. From the deprived ones improvement shall not come. It all depends on you. So, be aware, develop compassion, keep looking, inform yourself and gain insight, speak, act , vote. Then maybe, maybe, you can help to prevent a world that will collapse into violence.

*) Source: NRC/Handelsblad, 16/8/2013 (Marc Chavannes)

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

Jeroen, let op u saeck!

Geef een reactie

Er gaan steeds meer stemmen op om de ABN-Amro bank zo spoedig mogelijk weer te privatiseren. Dat zal ongeveer 12 miljard euro opleveren, waarmee de staat een verlies heeft geleden van € 20 miljard. Bovendien zal daarbij een inkomensbron wegvallen, want de bank maakt weer een bescheiden winst.

De druk om nu snel te privatiseren is echter enorm, vooral vanuit de bank zelf. In een artikel in NRC weekend van 18 augustus wordt duidelijk waarom. Ik citeer: “Afscheid van de staat kan hen (bronnen binnen de bank) niet snel genoeg komen. Het geeft ze hun vrijheid en eergevoel terug”. (Eergevoel?!? Welk eergevoel hebben ze overgehouden aan het fiasco van de bank, toen die nog particulier was, vraag je je af). Ze willen weer stunten met prijzen (als overheidsbank mag de bank dat niet). “We pitchen overal mee, maar we worden niet uitgekozen als we niet flink willen meelopen in het risico” (wat de bank als staatseigendom niet mag). De directeur communicatie kwalificeert de verlangens van de bankiers als heimwee naar het verleden. En inderdaad, uit het genoemde artikel komt de oude mentaliteit: grote deals sluiten, grote risico’s nemen, meespelen met de grote jongens, glorie en glamour, weer helemaal naar voren.

Toch is ook van buitenaf de druk om de bank nu snel te privatiseren, met name onder politici groot. Waarom in godsnaam? Waarom niet eens een paar jaartjes wachten, om te kijken of je er alsdan, als de economie wat meer tot rust is gekomen, wat meer voor kunt krijgen? Als ik een politicus was, zou ik veeleer pleiten voor het omvormen van de bank tot de aloude Rijkspostspaarbank. Maar misschien zou dat beter kunnen gebeuren met SNS. We hebben dan nog altijd een groot aantal, particuliere banken over, maar in elk geval zouden we dan een betrouwbare plek hebben om ons geld te stallen. Maar dat gaat natuurlijk helemaal in tegen de vrije markt ideologie. Zoals ook elders blijkt: we hebben weinig of niets geleerd van de kredietcrisis, de neo-liberale ideologie is nog even sterk als voor de crisis.

Als ik een rekening zou hebben bij ABNB-Amro, quod non, dan zou ik hem onmiddellijk opzeggen als de bank geprivatiseerd zou worden. Jeroen, let op u saeck! ¹)

¹) O Nederland, let op u saeck, Valerius, Neder-landtsche gedenck-clanck, Haerlem 1626, bl. 90

De zegeningen van onze regering.

Geef een reactie

Mensen die mij kennen weten dat ik niet zo gecharmeerd ben van onze regering. Ik deel die mening met alle Nederlanders op 20 personen na. Die zijn misschien wat minder negatief dan de rest, want zij zijn de regering.

Maar vandaag wi ik het eens voor onze regering opnemen. Hier volgen mijn argumenten:

1. Zij zijn niet corrupt, althans (veel) minder dan de regeringen in andere landen, op een paar landen in Noord-West Europa na.

2. Zij doen niet aan cliëntelisme, althans veel minder dan de regeringen in de meeste andere landen.

3. Zij kiezen niet eenzijdig partij voor een deel van de bevolking, althans veel minder dan de regeringen in bijna alle andere landen.

4. Zij hebben hun nek uitgestoken om een vrijwel onmogelijke taak te vervullen: een herstructurering in de economie, en tegelijkertijd het begrotingstekort omlaag brengen. Die taak is vrijwel onmogelijk, omdat wisselende meerderheden in dit land tegen ELK voorstel zijn dat een wezenlijke verbetering inhoudt. Dat geldt zowel voor maatschappelijke organisaties als in het parlement. Deze meerderheden hebben bovendien geen werkbaar tegenvoorstel, want daarover zijn ze onderling weer zeer verdeeld.

5. Zij zijn bereid weerstanden in hun eigen partijen te trotseren.

6. Zij voeren een gematigd buitenlands beleid.

7. Zij varen slechts beperkt mee op de golven van het populisme, en zijn niet racistisch.

8. De meeste leden van deze regering gaat het niet uitsluitend om macht, maar ook om een missie. Vele ministers en staatssecretarissen hadden een veelvoud van hun huidige salaris kunnen verdienen in het bedrijfsleven. Het merendeel van deze regering bestaat uit fatsoenlijke mensen, die soms nog aardig zijn ook. De ego’s van een aantal ministers en staatssecretarissen zijn bij lange na niet zo groot als die van veel van hun tegenstanders.

9. Het kabinet telt 8 vrouwen (40 %) onder wie 5 ministers (ook bijna 40 %).

10. Zij worden ten onrechte aangesproken op de puinhopen van het tweede kabinet Kok en de daarop volgende vier kabinetten Balkenende, met name op het gebied van de hypotheekrenteaftrek en de pensioenen; de primaire oorzaken van de achterblijvende economische groei in Nederland (wat op zichzelf trouwens een zegen is, maar daarover een andere keer).

Kortom, ik vind dat we ons gelukkig mogen prijzen met een dergelijke regering. Natuurlijk heb ik ook wezenlijke kritiekpunten (waarover ook een andere keer), maar het had zoveel erger kunnen zijn. We krijgen, zoals elk land, natuurlijk ook de regering die we verdienen Ik tel mijn zegeningen, en daar hoort bij dat ik woon in een land dat ordelijk bestuurd wordt. We onderschatten wel eens hoe bijzonder dat is en hoeveel plezier we daarvan hebben. Als we onze kritiek op de regering eens zouden funderen op een basis van waardering en respect, dan zou dat zeer kunnen bijdragen tot goede verhoudingen in de samenleving. We zijn natuurlijk fantastische stuurlui aan de wal, maar zolang we niet in staat zijn op de wal te varen past ons bescheidenheid. Hear, hear, gesproken door iemand die daar nou niet bepaald in uitblinkt! Ik zou trouwens ook niet weten hoe je in bescheidenheid kan uitblinken – het lijkt me een contradictie in terminis (zoals door Dickens is aangetoond middels zijn onsterfelijke figuur Uriah Heep in David Copperfield).

Hoop en schoonheid in de hel.

1 reactie

Terwijl de Westerse landen doorgaan met hun neoliberale koers en dusdoende bijdragen tot een klimaatramp van ongekende omvang, heeft de rest van de wereld het te druk met elkaar de tent uitvechten. Overdreven? Nauwelijks. Hoewel oorlogen tussen landen veel minder voorkomen dan vroeger, zijn de onderlinge conflicten binnen landen omvangrijker dan ooit. Gaat het in Centraal Afrika voornamelijk om etnische conflicten, in Azië spelen religieuze conflicten een centrale rol. In Noord-Afrika en het Midden-Oosten bestrijden de moslims elkaar op leven en dood, en nu voegt ook het verre Oosten zich in de strijd. In Thailand, Birma en Sri Lanka roeren zich agressieve boeddhistische strijdgroepen, aangevoerd, je zou ook kunnen zeggen aangevuurd, door monniken. Zij bestrijden de moslims op leven en dood, en die laten zich dat natuurlijk die niet zomaar welgevallen. In allerlei andere landen smeulen conflicten, waarbij ook Hindoe’s en Christenen (de Pinkstergemeentes en aanverwante groepen) betrokken zijn. De wereld staat in brand. Was het altijd al zo erg? Ik weet het niet. Etnische en religieuze conflicten zijn van alle tijden, maar het lijkt nu wel heel massaal en heel algemeen te worden. Hoe zou dat komen? Ik zie de volgende factoren:

– armoede vormt een goede voedingsbodem

– het fundamentalisme in alle godsdiensten speelt een rol

– nieuwe communicatiemiddelen, met name de sociale media, maakt het mogelijk snel vele mensen te mobiliseren.

– regeringen en leiders in vrijwel alle landen waar dit speelt zijn corrupt en partijdig. Zelfs volledig democratisch gekozen leiders lappen, eenmaal gekozen, de regels van de democratie aan hun laars.

Moeten we dit ons aantrekken? Je zou kunnen zeggen: dat is Verweggistan, en laten ze het onderling maar uitknokken. Maar dan onderschatten we de schade die we daar direct en indirect van ondervinden: economisch, ecologisch. Ook kan de vonk ook wel makkelijk overslaan naar hier: aanslagen, instabiliteit, en zo meer. Afgezien daarvan, een beetje solidariteit met onze broeders en zuster aldaar kan ook geen kwaad.

Maar kunnen we er wat aan doen? Volgens zowel de neo-liberalen en ook een econoom als Deirde McCloskey, van andere liberale snit, is het kapitalisme de oplossing. McCloskey ziet dit kapitalisme zelfs als de bron van alle deugden. Tja, je vindt het misschien gek, maar ik geloof in geen enkele ideologie, ook niet in die van het kapitalisme, of het socialisme.

Ineens moet ik aan mijn vader denken. Als antwoord op de barbarij van het fascisme en nazisme, en uit angst voor nihilisme, ontwikkelde hij de theorie van het moderne humanisme. Niet zozeer een ideologie als wel een levensovertuiging gebaseerd op het geloof in de redelijke en zedelijke (=morele) vermogens van de mens. Mijn vader was geïnspireerd door het socialisme, en de waarden van geestelijke vrijheid, verdraagzaamheid en eerbied voor voor de persoon vormen het fundament van zijn levensovertuiging. Hij was van mening dat de humanist een opvoedkundige taak had, en dit was een van de redenen waarom hij samen met anderen het Humanistisch Verbond heeft opgericht. Maar het Humanisme heeft zich in Nederland in eenzijdig rationele richting ontwikkeld (al is er nu een kentering gaande) en is mede daarom nooit een massabeweging geworden.

Terugkijkend denk ik dat de gedrevenheid waarmee mijn vader zich inzette voor het humanisme en het Humanistisch Verbond mede een verdediging was voor de hopeloosheid die binnen in hem altijd op de loer lag. Een van zijn lijfspreuken was: “Het is onrealistisch niet te hopen”. Daar geloofde hij ook wel in, maar de spreuk had ook iets krampachtigs.

Ik zie een parallel tussen de tijd waarin mijn vader zijn gedachten over het humanisme ontwikkelde (voor en in de wereldoorlog), en de huidige tijd. We zijn als mensheid volkomen de weg kwijt. Maar toen en nu gebeuren er ook mooie dingen: wij scheppen ook schoonheid (in de kunst en in relaties) en we hebben ook lief. Bovendien is er schoonheid in de wereld, en wie daar zijn aandacht op richt valt ontroering ten deel. Soms denk ik wel eens dat schoonheids- en eenheidsbeleving zelfs toeneemt terwijl de barbarij ook toeneemt. Alsof de wereld in balans blijft, maar de extremen heftiger worden.

En intussen houd ik me maar aan de uitspraken van Vaclav Havel: Diep in onszelf dragen we het zaad van de hoop. . . . Hoop is niet hetzelfde als optimisme. Evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Wel de zekerheid dat iets zinvol is. Ongeacht de afloop, het resultaat.

Is freemasonry a mystery school?

1 reactie

To answer this question one has to define what is a mystery school. That can be a matter of some discussion, but as far as I am concerned a mystery school is a school that fulfills the following conditions:

1. There is a founder, or authoritative leader, dead or living.

2. There is a community, physical or virtual, of autonomous individuals with a common intention: searching and being open for the mystery in life.

3. There is a doctrine, a philosophy or an ideology.

4. There is a path of initiations.

5. There are specific practices or rituals that form the methodology of the school.

Now, freemasonry doesn’t fulfill the first of these conditions, and only partially the third. We do have some ideas about reality, namely that we see the world as works under construction, and we do have a few ethical rules, but I wouldn’t call this a full fledged theory. One of the reasons for that is that freemasonry is accessible for people from all religious and political convictions and backgrounds, so in that realm we cannot have a collective vision.

So, in the most literal sense freemasonry is not a mystery school, but you certainly can experience it that way. It is up to you. The more basic question however is: do you believe that mysteries are a part of life? Or do yo believe that all life is rationally explainable? Do you believe that reality is just what we can sensorially perceive (be it sometimes only indirectly through scientific devices), or do you believe that there is a reality beyond that? Are there demons, angels, devas? How do you know?

I wish you a wonderful, mysterious day!

For those who want to know more about mystery schools, see: https://www.theedge.nu/en/more-info/mysteryschools

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)