Zondag een week geleden demonstreerden er wereldwijd 645.000 mensen voor een radicaal klimaatbeleid. De organisatoren (Avaaz en diverse milieuorganisaties) waren daar zeer blij mee en zonden een mail rond waaruit euforie sprak: we komen massaal in beweging. Ik ben een notoire zwartkijker en kon die euforie niet delen. In de eerste plaats was het doel (1 miljoen demonstranten) niet gehaald, en in de tweede plaats heeft een dergelijke demonstratie mijns inziens niet veel direct effect (al refereerde Obama er wel aan in zijn speech op de eendaagse klimaatconferentie van de VN). In New York demonstreerden 300.000 mensen (volgens de organisatie 400.000), het doel was geweest een half miljoen. Maar bovendien: als je het aantal potentiële demonstranten in New York schat op 5-10 miljoen, kun je ook zeggen dat er miljoenen NIET gedemonstreerd hebben. Die kan het kennelijk allemaal niet zoveel schelen, of ze zijn slecht geïnformeerd.
Het aantal in New York stak echter nog gunstig af bij het aantal in Amsterdam. De Nederlandse organisatoren stelden dat er in heel Nederland 5000 mensen gedemonstreerd hadden. Ik denk dat er daarvan naar schatting 3000 in Amsterdam demonstreerden. Als je dat vergelijkt met New York hadden dat er 30.000 tot 60.000 moeten zijn. Toen ik zelf meeliep en alle mensen op terrasjes zag zitten, die het wel een interessante voorstelling vonden in plaats van zelf mee te lopen, werd ik daar niet vrolijk van. Maar ook de Nederlandse organisatie (Avaaz, Urgenda) verkeerde in een staat van euforie.
Diezelfde dag was er wereldwijd het MasterPeace concert. 53 concerten in meer dan 40 landen. In Amsterdam woonden 7000 mensen dat concert bij. Ook dat leidde tot een staat van euforie. Het was ook prachtig om te zien hoe tegenstanders uit diverse conflictgebieden samen muziek maakten als een pleidooi voor vrede. Maar ook hierbij heb ik een kanttekening. Vergeleken met de oorspronkelijke doel van MasterPeace: een magistraal muziek- en dansfeest bij de piramiden van Egypte, met wereldwijde mediacoverage, is de impact van dit festijn beperkt. Al moet bedacht worden dat er in meer dan 50 landen wel kernen van MasterPeace zijn gevormd die strijden voor de vrede. Anderzijds: in Israël en Palestina bestaan die kernen nu al 65 jaar. Veel effect heeft dat niet (behalve bij enkele individuen).
Ik vind het dus geen tijd voor euforie, ook al kun je er voor kiezen om op bescheiden schaal je successen te vieren. Maar ik trek uit de bovenstaande overwegingen niet de conclusie dat al die activiteiten zinloos zijn. Ik heb het grootste respect voor de moed en de veerkracht van de initiatiefnemers, die tegen de verdrukking in hun idealen vorm geven. Die volhouden bij tegenslag, en dan een resultaat bereiken dat weliswaar niet helemaal gelijk is aan hun dromen, maar niettemin indrukwekkend. Zij zijn een voorbeeld voor ons allen.
En ik mag dan niet in een staat van euforie verkeren, ik ben ook niet somber. Ik houd me maar vast aan de gelijkenis van de zaaier. Hier volgt een verkorte versie :
Een zaaier ging uit om te zaaien. En toen hij zaaide viel een deel bij de weg, en de vogels kwamen en aten het op. En een ander deel viel op het steenachtige, waar het niet veel aarde had, en toen de zon opkwam verdorde het, omdat het niet veel wortel had. En een ander deel viel tussen de doornen; en de doornen groeiden op en verstikten het. Maar een ander deel viel in goede aarde, en gaf vrucht. Het één honderdvoud, het ander zestigvoud en het ander dertigvoud. Wie oren heeft die hore.
Wie weet wat er volgend jaar zal gebeuren – bij de grote klimaat conferentie in Parijs. We zullen zien. En wat MasterPeace betreft, wat nog niet is kan komen.
