Maandelijks archief: september 2017

Care doesn’t come cheap.

In 1972 the study Limits to Growth was published. It was an overview of several so called future scenarios. It sometimes is said that the study didn’t predict the future correctly, because it didn’t predict climate change. But that was not the theme of the study. The study showed that unlimited growth in a finite ecosystem (planet earth) is not possible. Either one has to limit growth by deliberately changing some of the input variables of the system or the system will collapse spontaneously. And because we didn’t fundamentally change our goal (unlimited growth), now we can see the beginning of the collapse. So the study is more up-to-date than ever.

The other day I saw an interview with Dennis Meadows, one of the authors of the study (see: https://www.facebook.com/pg/WeLoveEarth.org/videos/?ref=page_internal , a must see). Among other things two comments stood out for me. One, he confirmed that in 1972 climate change was not a matter of much attention. The general message of the study in 1972 was, as I said above, that unlimited growth in a closed system is impossible. If, by any miracle, global warming suddenly would come to an end, then the present earth system would collapse in another way: by pollution, collapse of ecosystems, extinction of species, water shortage, shortage of resources, epidemics, or whatever. (By the way, climate change was mentioned in the upgrades of the study: eight times in 1994 and 24 times in 2004).

His other message was that nowadays the scientific knowledge about the effects of unlimited growth is spreading. But this strangely enough didn’t result in a change of worldwide policies. We still aim at unlimited growth. He then realized that a deliberate change in the system only could happen when two conditions are fulfilled: scientific knowledge and care. One has to know what is going on in order to change ones goals or behavior, but that condition is not sufficient. One has to care for the system as well. It’s also the other way around: care alone is not sufficient. The Dalai Lama and the pope are examples of persons, whose care has no effect on our behavior concerning global warming.

Meadows himself as far as I can see is an example of a person who does have the scientific knowledge about the system and also cares for the earth. He knows a drastic change of the system is unavoidable and that this will include misery and pain. But he still is hoping that this can happen in a relative peaceful and non-violent way by human intervention. This only can take place if we care enough for each other and the earth. But he doesn’t see how one can promote care in people. Voters, for example, base their choices upon a short time span: two or three years, so that they don’t have to care for the far away future. Politicians do the same – their main concern seems to be: shall I be reelected? (a time span of four years or less).

Basically the capacity to care is present in all of us. It is a manifestation of our ability to love. But the problem is: care does not come without commitment, or even sacrifices. It may disturb our peace of mind. But what do we really choose? Staying in our comfort zone, which, if we come to think about it, is not that comfortable at all? Or do we want to make a difference?

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

Zo de liefde je kroont, zij kruisigt je ook.

Geef een reactie

Zo’n tweeduizend jaar geleden kwam er een boodschap tot ons: heb niet allen uw naasten, maar ook uw vijanden lief. Sinds die tijd worstelen we met die boodschap, want onvoorwaardelijk liefhebben zonder aanzien des persoons is niet een kwestie van rationele keuze. De vraag is trouwens of we er wel voor zouden kiezen als we dat zouden kunnen. Want zoals Gibran (in De Profeet) zegt: “Zo de liefde je kroont, zij kruisigt je ook.” Maar toch verlangen we ernaar. Hoe dan met haar in contact te komen?

Over liefde zijn boeken vol geschreven zonder dat ze precies gedefinieerd kan worden. Maar het helpt als we ons realiseren dat liefde zich in allerlei verschijningsvormen kan voordoen. Ik noem er een paar:

willekeurige vriendelijkheid (random acts of kindness)
vergeving
hulpvaardigheid
zorg (care)
meeleven en mededogen
respect
verontwaardiging, of zelfs woede (als je onrecht ziet, of ziet dat er schade gedaan wordt aan iemand die, of iets wat je dierbaar is)
ervaren van schoonheid
broeder- of zusterschap
enzovoort. U kunt dat ongetwijfeld zelf bedenken.

Al deze alledaagse vormen van liefde kunt u bij uzelf herkennen, ontwikkelen en koesteren (op zichzelf een daad van liefde), en zo komt het met uw liefde vanzelf wel goed. Natuurlijk kan liefde ook rechtsreeks ervaren worden, en kan dan met allerlei gevoelens gepaard gaan: ontroering, dankbaarheid, vreugde, plezier, maar soms ook pijn of verdriet; maar anders dan bovenstaande verschijningsvormen kunnen we deze onmiddellijke ervaring niet oefenen. De ervaring komt vanzelf als we ervoor openstaan en bereid zijn de controle over ons gevoelsleven op te geven. De beoefening van een of meer van bovenstaande verschijningsvormen van de liefde bevordert dat.

Verliefd zijn, liefde tussen ouders en kinderen en tussen geliefden zijn spontaan optredende verschijnselen van liefde, en prachtig oefenmateriaal voor de totale liefde voor alle mensen, de natuur en de wereld als geheel. Meditatie kan eveneens een proces zijn waarin deze algemene liefde opbloeit. Ook ervaringen van het numineuze (geheimzinnige, mysterieuze) en BDE’s (bijna dood ervaringen) kunnen liefde opwekken.

Liefde is dus eigenlijk iets heel eenvoudigs, maar hoe komt het dan dat we ons vaak zo leeg voelen en liefdeloos handelen? Daarover kom ik een volgende keer te spreken.

De mysterieuze 5 %.

Geef een reactie

De stelling van Dick Swaab – wij zijn ons brein, niets meer en niets minder – is op wetenschappelijke gronden weerlegd en gaat ook in tegen mijn (onze?) intuïtie. Maar als het om een dergelijke stellingname gaat wantrouw ik mijn intuïtie. Het is daarom maar goed dat ik in dit geval mijn standpunt, namelijk dat onze geest niet geheel te herleiden is tot materie, op wetenschappelijk-methodologische gronden kan funderen.

Intussen realiseer ik me dat minstens 95 % van het menselijk functioneren geconditioneerd of genetisch bepaald is. (Volgens mijn kleindochter is zelfs het vermogen gelukkig te zijn voor 50 % genetisch bepaald; zij doet daar onderzoek naar in verband met haar eindexamenscriptie – maar dit terzijde). Dat wil zeggen dat de bronnen van dit deel van ons functioneren in principe op te sporen en waarneembaar zijn. Daarmee valt dit deel van ons functioneren onder de zintuiglijk waarneembare werkelijkheid, waarvoor Swaab’s stelling wel op zou kunnen gaan. Met andere woorden: Swaab zou wel eens voor 95 % gelijk kunnen hebben. . .

Er zijn hele interessante onderzoekingen gedaan en conclusies getrokken op het gebied van deze 95 % van ons bestaan. Maar ik ben vooral geïntrigeerd door de vraag: wat gebeurt er bij die andere 5 %? Dat is het terrein van ons spirituele functioneren: het terrein van de intuïtie, de liefde, de schoonheidsbeleving, de eenheidservaring en het ongeconditioneerde zijn.

Over intuïtie heb ik vorige week al geschreven. Nu alleen nog dit: op dit terrein bestaat de vrije wil wel. Ik denk dat de keuze om al dan niet aandacht te besteden aan onze intuïtie, en al dan niet te willen leren onderscheid te maken tussen onze intuïtie en andere vormen van impulsiviteit en ‘spontane’ invallen nog geconditioneerd kan zijn. Maar vervolgens, als je eenmaal op het intuïtieve niveau zit, is de keuze om deze intuïtie al dan niet te volgen vrij.

Op de andere hierboven genoemde aspecten van spiritualiteit zal ik in de komende weken, bij leven en welzijn, wat dieper ingaan. Wordt vervolgd.

De innerlijke gids.

4 reacties

Maak de volgende zin eens af: “Emily’s vader heeft drie dochters, namelijk Mei, Juni, en . . . ?” Als u impulsief antwoord zal u ‘Juli’, zeggen. Het vraagt enige reflectie om het juiste antwoord te geven: Emily.

Deze anecdote, die ik al eens eerder had gehoord, ontleen ik aan een artikel van Harald Merkelbach in ‘Letter en Geest’ (bijlage van Trouw) van 2 september j.l. Merkelbach is juridisch columnist in NRC/Handelsblad en publiceert een dezer dagen een boek: ‘Intuïties maken meer kapot dan je denkt’.

De manier van impulsief denken die in bovenstaande anecdote leidt tot het antwoord ‘Juli’ wordt in de psychologie Systeem 1 genoemd, terwijl beslissen en concluderen op basis van wikken en wegen Systeem 2 wordt genoemd. Onder Systeem 1 vallen dan alle uitspraken en gedragingen die gebaseerd zijn op associatie, interpretatie, vooroordeel, impulsiviteit, enzovoort. Merkelbach vat dat samen onder het begrip ‘intuïtie’ en daar gaat hij dan volledig de mist in. Want intuïtie is feitelijk iets heel anders dan Systeem 1. Zoals gewoonlijk missen de psychologen in hun onderzoek, waarbij ze stellen dat alle oordelen en besluitvorming gebaseerd is op hetzij Systeem 1 (in 95 % van de gevallen) of Systeem 2, het essentiële punt (zoals de psychologie eigenlijk altijd doet; zie ook Ouspenski*).

Maar als intuïtie niet het blindvaren op Systeem 1 is, wat is het dan wel? Daarvoor moeten we te rade gaan bij de transpersoonlijke psychologie (Jung, Wilber, en vele anderen). Intuïtie blijkt dan een onmiddellijk inzicht te zijn dat juist niet gebaseerd is op associatie, interpretatie, ervaring of redelijk denken. Het doet zich vaak voor als een inval ‘out of the blue’. Het vereist training en zelfreflectie om bij zichzelf te leren onderscheiden tussen intuïtie en invallen van andere oorsprong. Over de vraag of intuïtie altijd ‘correct’ is, is het laatste woord overigens nog niet gesproken.

Om tot Merkelbach terug te keren: deze zet zich af tegen een stroming (binnen de organisatieleer en het recht) die ervoor pleit zich bij beslissingen vaker te baseren op intuïtie. Volgens Merkelbach kan dat leiden tot desastreuze uitkomsten. Hij geeft als voorbeeld de gerechtelijke dwaling rondom de verpleegkundige Lucia de B. In zijn betoog – althans in zijn artikel; het boek heb ik niet gelezen – heeft hij het echter helemaal niet over intuïtie maar over Systeem 1 processen, en dat is iets volslagen anders. Zodoende gooit hij het kind (intuïtie) met het badwater (Systeem 1) weg.

Wat kunnen we hieruit leren? In de eerste plaats dat echte intuïtie wel degelijk een belangrijke bron van inzicht en besluitvorming kan zijn. Maar ook dat het training vereist om het te kunnen onderscheiden van andere invallen. En dat het een zekere persoonlijke rijpheid en wijsheid vereist om het op verantwoorde wijze te kunnen gebruiken. Persoonlijk zou ik mijn intuïtie ook altijd willen toetsen aan andere bronnen van inzicht. Vaak kan dat pas nadat de intuïtie eerst expliciet is geworden.

In mijn praktijk als therapeut, coach en organisatieadviseur, en ook in mijn persoonlijk leven heeft intuïtie een cruciale rol gespeeld. Het zijn mijn intuïtieve inzichten en de daarop gebaseerde uitspraken en beslissingen, die voor mijzelf en mijn cliënten een wezenlijk en bijzonder heilzaam verschil hebben gemaakt. Derhalve raad ik iedere professional, arts, therapeut, coach, adviseur, manager of rechter, aan zijn eigen intuïtieve vermogen te ontwikkelen, tot heil van hemzelf en de anderen.

*) P.D. Ouspenski, De mens en zijn mogelijke evolutie, 1947, 1988.