Maandelijks archief: september 2020

Pappen en nathouden

Vanaf het tweede paarse kabinet voert onze regering eigenlijk geen beleid meer. Grote problemen werden niet echt aangepakt met uitzondering van het pensioenprobleem (als in de komende tijd tenminste de nieuwe pensioenwet wordt aangenomen) en de wijziging van het zorgstelsel in 2006 – want dat zijn de enige problemen die een grote meerderheid van ons volk echt interesseren. Dit proces van pappen en nathouden werd nog versterkt door de kredietcrisis uit 2008, die de regering, tegen het advies van een gezaghebbende meerderheid van economen in, te lijf ging met bezuinigingen in plaats van investeringen. Men liet zich meedrijven op de neo-liberale wind die in de wereld was gaan overheersen – en ging vervolgens over tot de orde van de dag. Dat heet: op de winkel passen. Daardoor is Nederland afgezakt van een land dat in menig opzicht in de wereld voorop liep tot een land in de middenmoot of lager.

Dit weten we natuurlijk allemaal, maar het is toch wel interessant om nog eens even de beleidsterreinen op een rijtje te zetten waarop daardoor ernstige problemen zijn ontstaan. In willekeurige volgorde: landbouw en natuur (o.a. het stikstofbeleid), migratie- en vluchtelingenbeleid, belastingbeleid ( de toeslagenaffaire – 26.000 gedupeerden – , en het blijven faciliteren van belastingontwijking door multi-nationals), klimaatbeleid (Nederland loopt ver achter bij Duitsland en Frankrijk), cultuur, hoger onderwijs (heeft 1 mlrd. nodig), zorgstelsel, defensie, politie en rechterlijke macht, vergoeding aardbevingsschade, en zo valt er waarschijnlijk nog wel meer te bedenken. Ook gaat dit proces nog steeds door. Zie bijvoorbeeld het non-stikstofbeleid van minister Schouten (waarbij in feite alleen die varkensstallen worden gesaneerd die juist geen probleem opleveren en wederom onjuiste boekhoudkundige trucs worden toegepast), of het gebrek aan het nemen van politieke verantwoordelijkheid rond de besteding van het nieuwe groeifonds. Zelfs op Coronagebied gaan we dit nu zien: verklaringen dat het wel goed zit (bijvoorbeeld met de testcapaciteit) worden beschouwd als echt beleid maar worden achterhaald door de feiten. De schrik slaat je om het hart.

Was dit allemaal onvermijdelijk? Zijn deze probleemgebieden te moeilijk om daarop echt een verschil te kunnen maken? Dat geloof ik toch niet. Maar waar het aan ontbreekt is aan visie en moed. Visie: een stip op de horizon van waar we met zijn allen naar toe willen, die inspirerend werkt voor de burger (en de kiezer!), en die resulteert in een strategie voor de lange termijn. We hebben daarvan één voorbeeld in Nederland dat de bezuinigingen heeft overleefd: het waterbeleid en het aangepaste deltaplan. En in Europa doet Timmermans een moedige poging op het terrein van klimaatbeleid. Het is interessant dat dit plan zo sterk is, dat het de Coronacrisis lijkt te overleven.

En ja, moed. Het zou fijn zijn als onze politici de moed zouden kunnen opbrengen om eigen idealen en inspirerende toekomstbeelden naar voren te brengen, om daarmee de bevolking te bezielen, in plaats van de oren te laten hangen naar de waan van de dag. Dat geldt voor de regering, maar evenzeer voor de kamerleden. En voor ons natuurlijk. Het lijkt goed voor onszelf EN de samenleving te zijn als we af en toe eens zeggen wat we te zeggen hebben en dan te doen wat ons hart te doen vindt.

Waarom wist ik dit niet?

Geef een reactie

In december 2018 heeft Nederland tezamen met 155 andere landen het zogenaamde Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration getekend. In de desbetreffende vergadering van de VN stemden vijf landen tegen, waaronder de VS en Israël, en twaalf landen onthielden zich van stemming. Uiteindelijk werd het pact door negen EU-lidstaten niet onderschreven. Meer dan 50 landen, waaronder Nederland, verduidelijkten hun standpunt met een zogenaamde interpretatieve nota, in het algemeen met de strekking het pact af te zwakken.

Van dit alles heb ik tot voor kort niets geweten. Dat zegt natuurlijk iets over mezelf (onoplettendheid, gebrek aan aandacht voor wat mijns inziens een van de belangrijkste problemen van deze tijd is), maar het zegt toch ook wel iets over de leidende Nederlandse politici, die – uit angst voor zetelverlies aan de populistische partijen? – liefst zo weinig mogelijk aandacht besteden aan, en voorlichting geven over de migratieproblematiek, en er niet in geslaagd zijn een beleid en strategie te ontwikkelen gebaseerd op solidariteit en humaniteit. Dat werd weer pijnlijk duidelijk bij het recente Moria-handeltje. En in de troonrede wordt met geen woord over de vluchtelingenproblematiek gerept. Citaat: ‘In het jaar van 75 jaar Verenigde Naties domineert steeds vaker het nationale eigenbelang.’ Zou de regering zich nu werkelijk niet realiseren dat dit ook op ons eigen land slaat? Wat is dit: domheid, onverschilligheid, zelfgenoegzaamheid? (zie de foto op de voorpagina van Trouw van woensdag j.l.)

Het pact dat ik hierboven noemde staat vol van prachtige doelstellingen, die, indien nagestreefd, werkelijk verschil zouden maken in de wereldwijde migratie- en vluchtelingen problematiek. Een overzicht daarvan vind je bij Wikipedia, onder het lemma VN-Migratiepact. Dit pact is geen verdrag maar een intentieverklaring. Dat geeft ieder land de mogelijkheid hier weinig of niets mee te doen. En dat is helaas de praktijk, en Nederland is daarop geen uitzondering. Ik geloof overigens niet dat dit beleid de instemming heeft van de meerderheid van de Nederlandse bevolking. Ik leid dat af uit de aanbiedingen van ca. 100 gemeenten om, dwars tegen het landelijk beleid in, meer vluchtelingen, in het bijzonder kinderen, op te nemen, en daar al 8 miljoen euro voor beschikbaar hebben gesteld; en uit het protest in de achterbannen van CDA, D’66 en CU tegen de Moria-deal.

Zoals altijd vind ik het betrekkelijk goedkoop om het te laten bij kritiek op de politiek – al doe ik dat graag en heeft het zeker zijn nut – zonder ook stil te staan bij onze medeplichtigheid aan dit beleid. Wij leven tenslotte in een democratie waarin het mogelijk is door stemmen, meningsuiting, vrijwilligerswerk en financiële bijdragen ons steentje bij te dragen. Ik geloof niet dat het zinnig is te verdrinken in een zelf-afbrekend schuldgevoel, maar ik voel me er wel ongemakkelijk over. In elk geval wil ik er in mijn eigen leven regelmatig bij stil staan, en mijn gedrag daar mede door laten bepalen.

We zijn gewaarschuwd.

Geef een reactie

Toen Donald Trumo pas president was, en ook wel daarvoor, zijn er allerlei psychologische en psychiatrische etiketten op hem geplakt – hoewel met name Amerikaanse psychiaters zich daar terughoudend in opstellen. Ik heb me er ook wel eens aan schuldig gemaakt. Maar eigenijk zeggen die etiketten heel weinig. Maar nu is er een boek uitgekomen van een nicht, dochter van een broer van Donald, Mary Trump, die hem in haar jeugd intensief heeft meegemaakt. En dat is wel heel onthullend. Enkele citaten uit een interview met haar door Seije Slager in Trouw van 31 augustus:

Eigenlijk was zijn oudere broer Freddie voorbestemd om zijn vader, vastgoedmagnaat, op te volgen. Maar Freddie was te joviaal en te fierefluiterig. Hij werd genadeloos aangepakt. De kleine Donald was zeven jaar jonger en “had daardoor alle tijd te zien hoe zijn vader zijn oudere broer vernederde.” De simpele les die hij leerde was dat het verkeerd was te zijn zoals Freddie . . met als gevolg een persoonlijkheid die gekarakteriseerd wordt door “narcisme, pesten en grootheidswaanzin.” (Mary is klinisch psycholoog).

Het interview werd gehouden naar aanleiding van de slotspeech van Trump op de Republikeinse conventie. Mary: “het voelde een beetje als het ontluiken van een dictatuur. . . . Heel verontrustend. . . De hoeveelheid controleerbare leugens van het podium verraste me niet eens. Maar ik vond het wel eng om te zien hoeveel verschillende mensen er geen probleem mee hadden om daar dingen te verkondigen die neerkomen op het simpelweg misleiden van het Amerikaanse volk.”

Volgens Mary ziet Trump de Republikeinse partij simpel als een versie van zijn familie. “Het belangrijkste bewijs daarvoor is wel dat ze letterlijk de wet hebben overtreden door die conventie in het Witte Huis te houden. Er is een wet die dat verbiedt. En die overtraden ze bewust en openlijk. En zoals gebruikelijk zullen ze er mee wegkomen, zoals er in de familie Trump nooit consequenties waren voor dit soort gedrag.

Niets wat Donald Trump doet shockeert me nog, maar wat me wel geshockeerd heeft is hoeveel mensen er zwakker zijn dan hij. Ik weet niet hoe dat kan, nog zwakker zijn dan Donald, maar kennelijk kan het . . Maar ik zie ook dat bepaalde mannen in de Republikeinse Partij veel gemeen hebben met mijn grootvader. Een van de schadelijkste dingen die mijn grootvader heeft gedaan is Donald te smeden tot iemand die makkelijk misbruikt kan worden door slimmere, machtigere mensen. . . Zulke mensen die vaak worden gezien als slaafse navolgers van Trump geven niets om Donald. Ze snappen precies hoe ze hem kunnen manipuleren om hem voor hun eigen doelen en agenda’s in te zetten. Iemand als Vladimir Poetin snapt dat trouwens ook.” Heel onthullend. Er staat nog veel meer in dat interview – het is de moeite waard waard om het op te zoeken en te lezen (via Trouw of Blendle). Of haar boek natuurlijk.

Ik heb vrij veel gelezen over Hitler, en ik zie griezelige parallellen. Die zie ik ook in de processen die rondom Trump en Hitler plaats vinden. Mocht Trump de verkiezingen verliezen, dan zou het me niets verbazen als hij niet aftreedt. Hitler heeft tenslotte ook de macht gegrepen na zijn verkiezingsnederlaag in november 1932. Zo hoeft het nu in Amerika natuurlijk niet te gaan, maar we zijn gewaarschuwd.

Oneindig veel facetten

1 reactie

Vorige week noemde ik de roman Apeirogong van Colum McCann, en ik wil daar graag op terugkomen. Waarom? Omdat ik zou willen dat iedereen die zou lezen.

Nog steeds zijn er tallozen in Nederland – en elders in de wereld – die in het Palestijns-Israëlisch conflict onvoorwaardelijk de kant van Israël kiezen. Natuurlijk, enige kritiek op Israël is wel mogelijk, maar toch in essentie: alles wat Israël doet is welgedaan. Critici van het regiem worden maar al te vaak weggezet als anti-semieten. Van Agt, stichter van The Rights Forum, die eigenlijk niet veel anders doet dan laten zien dat keer op keer Israël de internationale rechtsorde en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens schendt, en dat dit in wezen door de hele Westerse wereld gedoogd wordt, kan daarvan meepraten. Vaak wordt dan gezegd dat de Palestijnen terroristen zijn, en daarmee wordt alles wat Israël uithaalt gerechtvaardigd. Vergeten wordt dan dat er wel sprake is van een ongelijke situatie: Israel is de bezetter, de Palestijnen leven in een bezet land.

Niettemin is het wel goed om in dit conflict geen partij te kiezen. Dat geldt trouwens voor vrijwel alle conflicten. Maar dat is heel moeilijk als je er middenin zit. En daarom is Apeirogon zo’n goed boek. Het is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal in Israël en Palestina, en laat zien dat er aan dit verhaal oneindig veel kanten zitten – apeirogon betekent: oneindig, of een veelvlak met oneindig veel vlakken – en dat zelfs midden in het conflict een dialoog mogelijk is. Niet alleen dat: het boek is zo goed geschreven dat het je treft middenin je hart.

Iedereen zou het moeten lezen, dan zou er misschien meer begrip ontstaan voor Israël en de Palestijnen – maar bovendien kan het ons leren diepgaand bij dit conflict – en andere conflicten – betrokken te zijn zonder meteen in oordelen te vervallen. Als we dat kunnen opbrengen komen we vanzelf in beweging en dragen we misschien meer bij aan de wereldvrede, dan met welke stellingname ook. En daarom: lees het boek, en beveel het aan of geef het ten geschenke aan je familie, vrienden en relaties. Het is niet zo vaak dat we met een eenvoudige handeling een echte bijdrage kunnen leveren aan een betere wereld – hier doet zich zo’n gelegenheid voor. *)

*) Mocht u naar aanleiding van het lezen van dit boek nog een goede daad willen verrichten, dan is een donatie aan de Hope Flowers School voor vredesonderwijs in Bethlehem een goede mogelijkheid. Zie: https://www.vriendenvanhopeflowers.nl/vrienden/