Maandelijks archief: maart 2021

De bewustzijnsrevolutie – IV

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari jl.

There are more things in heaven and earth, Horatio,
Than are dreamt of in your philosophy. (Shakespeare, Hamlet)

Dit blog is wat langer dan normaal vanwege het gecompliceerde onderwerp. Sorry!

De collectieve bewustzijnstransformatie waar we ons in bevinden, en die nodig is om de klimaatontwrichting te overleven wordt ook wel gekenschetst als een overgang naar de vijfde dimensie. Wat moeten we ons daarbij eigenlijk voorstellen? We kunnen de vijfde dimensie immers niet waarnemen? Of toch wel?

Over de vijfde dimensie is een hoop onzin geschreven, met name door valse goeroe’s en leermeesters die niet uit eigen ervaring spreken. De overgang naar de vijfde dimensie zou een overgang zijn naar een meer harmonieuze samenleving waarin waarden als vrede, verbondenheid en compassie centraal staan. Maar dat heeft weinig met de 5e dimensie te maken; het slaat meer op de overgang die we in ons vorige blog beschreven hebben. De overgang naar de vijfde dimensie heeft meer te maken met een andere manier van de werkelijkheid waarnemen, niet met morele waarden.

Om ons een idee te vormen van wat die dimensie is maak ik gebruik van een metafoor die beschreven is een roman van Edwin Abbott Abbott: Platland, een bol bezoekt een vierkant. Het gaat over een bol die die wezens bezoekt die leven in een tweedimensionale wereld: platland. Die wezens kunnen die bol slechts waarnemen als een stip, als die bol die wereld raakt, of als een cirkel als die bol wat in het platte vlak indaalt. Met andere woorden: zij kunnen niet waarnemen op driedimensionaal niveau. Op die manier kunnen wij niet waarnemen op vijfdimensionaal niveau, al kunnen we er misschien glimpen van opvangen, zoals de platlanders ook dat onverklaarbare verschijnsel van de stip of de cirkel konden waarnemen.

De vijfde dimensie is wel wiskundig beschreven, bijvoorbeeld in de snaartheorie*) die wel gaat tot tien dimensies. Maar dat gaat het begrip van ons gewone stervelingen verre te boven. Maar hoe kunnen we ons die dimensie dan wel voorstellen?

Daartoe moeten we kijken naar verschijnselen die we in de gewone vierdimensionale wereld niet kunnen verklaren.**) In de eerste plaats kunnen we daarbij denken aan de kwantum mechanica. Verstrengelde deeltjes die op afstand van elkaar worden geplaatst kunnen elkaar onmiddellijk beïnvloeden, zonder dat er tijdsverloop is tussen de verandering van de toestand in het ene en het andere deeltje.***) Ander voorbeeld: een waarnemer beïnvloedt de plaats en het gedrag van de deeltjes, zonder dat er een waarneembare verbinding bestaat tussen de waarnemer en dat deeltje. Een heel ander verschijnsel, buiten de micro- wereld van de kwantum mechanica: het basale trillingsniveau van de aarde schijnt te veranderen (zou dat invloed op ons bewustzijn kunnen hebben?). En voorbeelden uit een heel andere sfeer: hoe verklaren we dat er bewustzijnsprocessen kunnen plaats vinden zonder dat er hersenactiviteit kan worden vastgesteld? Of hoe verklaren we de ervaringen van veel weldenkende mensen van de transcendentale werelden? (BDE’s, contacten met voorouders, engelen en deva’s).****). Waar bevinden die transcendentale werelden zich trouwens? Weer een ander voorbeeld: het verschijnsel van graancirkels, nog steeds niet volledig verklaard in de vierdimensionale wereld. (Zie terzake Wikipedia). Enzovoort, te veel om op te noemen.

Er zijn ‘geleerden’ die menen dat we voor al deze onbegrijpelijke en mysterieuze verschijnselen ooit een ‘natuurlijke’ verklaring zullen vinden. Ik geloof dat niet; het mysterie zal altijd blijven bestaan. Maar wel lijkt het me mogelijk dat we ooit op een ruimere manier zullen kunnen waarnemen en ervaren, en dat we daarmee nieuwe manieren zullen ontwikkelen – inclusief technische – om met elkaar samen te leven in een tijd van klimaatontwrichting. Alleen al een ondogmatische geest die deze mogelijkheid niet bij voorbaat afwijst levert een doorbreking op van onze traditionele denkpatronen, en kan zodoende onze veerkracht versterken.

In het volgende blog zal ik deze serie afsluiten door, tevens samenvattend, aan te geven hoe we kunnen bijdragen tot een wereld waarin we onze energie niet verspillen aan conflict en geweld, maar in vrede gezamenlijk de bedreigingen het hoofd bieden.

Een tekening van M.C. Escher. Je moet wel goed kijken om te zien dat dit bouwwerk in een driedimensionale wereld niet kan bestaan.

*) De snaar theorie stelt dat dat de werkelijkheid bestaat uit vibrerende energiestrengen in de orde van grootte van 10-33. Zie: https://nl.qaz.wiki/wiki/Five-dimensional_space. Deze website geeft ook een goed inzicht in hoe de natuurwetenschap zoekt naar de mogelijke realiteit van de vijfdimensionale ruimte .

**) In de driedimensionale ruimte bestaat de werkelijkheid uit materie, en is van elk object de plaats te bepalen in relatie tot elk ander object. In de vierde dimensie wordt de dimensie tijd toegevoegd, en blijkt dat materie kan overgaan in energie en omgekeerd (Einsteins beroemde formule: E = mc2). Nu kan van elk oibject de snelheid van verplaatsing worden bepaald. In de vijfde dimensie is de werkelijkheid opgebouwd uit snaren, zie vorige voetnoot.

***) Zie: file:///Users/evanpraag/Desktop/Alain%20Aspect%20De%20man%20die%20Einsteins%20ongelijk%20aantoonde%20%7C%20Trouw.webarchive

****) Er worden vandaag de dag ook veel ‘nieuwe tijdskinderen’ geboren: kinderen die al vanaf hun geboorte een verruimd bewustzijn hebben. Een mooi voorbeeld van zo iemand deed zich voor bij vrienden. Hun zoon vertoont na een levensbedreigende ziekte dit verruimde bewustzijn (hoewel hij, vrolijk en wel, gewoon het normale leven van een tiener leidt). Toen zijn moeder een keukenkastlade die vast zat niet kon openen zie hij ‘wat is het probleem?’ en opende de lade zonder problemen.Een paar dagen later kon zijn vader zijn computertas niet openen – het slot was geblokkeerd – en ook toen kon zijn zoon dat moeiteloos doen. Niets bijzonders? Of een kijkje in hoe de wereld er uit ziet als je in contact staat met de vijfde dimensie?

De bewustzijnsrevolutie – III

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

Niemand is ooit arm geworden door te geven (Anne Frank).

We gaan door met deze serie blogs alsof er niets aan de hand is; verkiezingen en zo. (De ‘klimaatpartijen’ hebben tezamen 37 zetels behaald, 25 %. Commentaar overbodig).

Een tweede manier om de bewustzijnsrevolutie te kenschetsen die nodig is om als mensheid de klimaatontwrichting te overleven laat zich omschrijven als een beweging van overleven naar samen-leven, of meeleven. (de eerste manier vindt u in mijn vorige blog)

Voor bijna alle mensen is 90 % van ons denken, handelen en spreken op meer of minder subtiele wijze gericht op ons eigenbelang. Dat is volstrekt begrijpelijk voor hen die in kommervolle omstandigheden leven, maar dat is voor de meerderheid van de mensen in het Westen niet het geval. (Moeite hebben om rond te komen bij een hoge hypotheek of een onverantwoord uitgavenpatroon reken ik niet tot kommervolle omstandigheden). Het loont de moeite om eens bij onszelf na te gaan hoeveel van onze communicatie en ons handelen gericht is op hoe we daar beter van worden. Ik heb dat bij mezelf eens geanalyseerd, en ik schrok daarvan. Ik noem deze manier van leven de overlevingsmodus. Die is diep in ons wezen ingesleten, deels een gevolg van de evolutie, deels een uitvloeisel van onze cultuur: survival of the fittest, struggle for life. Je kunt bij kleine kinderen zien hoe die overlevingsmodus ons natuurlijk is aangeboren: zij zijn voornamelijk bezig met het bevredigen van hun eigen behoeften. Ook kun je bij hen deze overlevingsmodus zien in de vorm van een natuurlijk narcisme: verrukking over hun eigen lijfje of delen daarvan, of hun eigen spiegelbeeld. Deze survival modus blijft een belangrijke rol spelen als we volwassen worden, al neemt het daar natuurlijk een andere, vaak verkapte, vorm aan. Omdat de overlevingsmodus een natuurlijke eigenschap is past het niet daar een moreel oordeel aan te verbinden.

Er leeft in ons ook een andere modus: dat is de behoefte aan samenwerking, aan altruïsme, aan zorgen voor een ander, meeleven, liefde geven. Ik omschrijf die modus met het woord samen(-)leven. Ook deze modus is geworteld in onze biologische en culturele ‘make-up’. En ook deze modus kun je bij kleine kinderen (vaak iets ouder) waarnemen: het willen geven van een kusje, of een tekening, of de ouder een plezier willen doen. We hebben, als we zijn opgegroeid, het vermogen om in onze communicatie en in ons handelen tussen beide modi te kiezen; een van deze modi tot onze overheersende stijl van leven te maken.

In onze samenleving overheerst op alle niveau’s de overlevingsmodus verre (hoewel we bij de pandemie ook de andere kant naar voren hebben zien komen). De bewustzijnstransformatie die we nodig hebben is een overgang van het individuele overleven naar samenleven. Van egocentrisch naar ecocentrisch. Het kan je dan schelen hoe het met de ander(en) en met de natuur gaat. Caroline Myss verwoordt het heel mooi: de overgang van the love for power naar the power of love. We onderschatten vaak hoe groot de kracht en de macht is van onze liefde. Nog anders geformuleerd: het gaat om de overgang van gericht zijn op krijgen (wat levert het me op?) naar gericht zijn op geven. Geven brengt je dichter bij het Licht en maakt je sterker.

Krijgen levert bevrediging, voldaanheid op; geven voldoening en innerlijke vrede. (Terzijde: We dienen er dan wel voor te waken dat we de ander niet afhankelijk maken van onze gift. Het gaat er juist om dat hij of zij sterker wordt – niet zwakker. Het is van belang dat hij/zij ook de kans krijgt/pakt om te geven.)

Anders dan bij de bewustzijnstransformatie in het vorige blog, die we konden bevorderen door gerichte aandacht, gaat het in dit geval om een radicale keuze – radicaal, want niet beperkt tot een enkel terrein. Kiezen we voor omschakelen naar een samenlevingsmodus, of blijven we in onze overlevingsmodus steken? Vanuit het klimaatprobleem bezien mag ik toch hopen dat een groot deel van de mensheid kiest voor het eerste. Anders ziet het er voor onze wereld somber uit.

Volgende week onderzoeken we de vijfde dimensie.

De bewustzijnsrevolutie – II

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

Het bewustzijn omtrent de klimaatcrisis begint langzaam baan te breken. Zo maakt zeven op de tien Nederlanders zich zorgen over klimaatverandering. Ook wordt langzamerhand ingezien dat de pandemie en de klimaatcrisis een gemeenschappelijke wortel hebben: namelijk de manier waarop we met onze natuurlijke omgeving omgaan. Toch dringt de ernst van de situatie nog lang niet tot iedereen door. Twee voorbeelden: de partijen die pleiten voor de halvering van de veestapel zullen bij de verkiezingen gezamenlijk niet meer dan ca. 30 zetels halen. En iedereen is voor veel meer windmolens. Maar niet in mijn achtertuin, niet in het landschap (horizonvervuiling) en niet op zee (verstoring van het maritieme ecosysteem). Op industrieterreinen is onvoldoende ruimte. Kortom, we willen wel windmolens maar toch eigenlijk ook niet. Deze voorbeelden zijn moeiteloos uit te breiden. Daarom is er een revolutionaire omslag van ons bewustzijn nodig.

Zoals ik in mijn vorige blog schreef is die revolutie al gaande, maar in het tempo van een evolutie. Hoe kunnen we die omslag versnellen? In de eerste plaats door ons bewust te worden van de allesoverheersende rol van archetypen in onze samenleving.

Het begrip archetype is al oud. Het duikt voor zover ik weet voor het eerst op bij Plato, maar die noemde het ‘ideeën’. Daarna zien we het volgens Wikipedia opduiken bij Descartes, Locke en Kant. Maar degeen die er echt een levenswerk van heeft gemaakt is Carl Jung. Bij Jung zijn archetypen symbolen en idee-patronen uit ons collectieve onbewuste. Er zijn algemene archetypen, zoals de schaduw, of de anima, maar ook persoonlijke, zoals de Held, de Wijze, het Kind, de Oplichter, het Slachtoffer. Door Caroline Myss is dit verder uitgewerkt in haar boek Sacred Contracts (ook vertaald als: Heilige Contracten). Zij stelt dat iedereen een uniek eigen archetype-patroon heeft, en dat we er radar voor hebben om dat bij de ander te herkennen. Zo zijn een paar van mijn eigen archetypen leraar, verhalenverteller en vader (dat zijn dus geen functies, maar karaktertrekken). Caroline Myss heeft in het genoemde boek ook een methode beschreven om te ontdekken wat ons eigen archetype-patroon is. De tarot kaarten, met name de Grote Arcana, zijn ook te zien als archetypen.

Op welke wijze draagt het ontwikkelen van gevoeligheid voor archetypen en het ontdekken van ons eigen patroon bij tot de bewustzijnsverruiming die nodig is om op een goede manier om te gaan met de klimaatontwrichting? Dat kan op twee manieren: één, doordat we middels het ontdekken van onze archetype-structuur ook helderheid kunnen krijgen over onze missie op aarde , waar ik over schreef op 25 februari. Daardoor krijgen we inzicht in wat onze unieke bijdrage zou kunnen zijn in verband met de klimaatontwrichting. En, ten tweede, doordat een grotere gevoeligheid voor archetypen in onszelf en om ons heen ons inzicht in wat er in de wereld gaande is vergroot, terwijl we er tegelijkertijd meer afstand van kunnen nemen. Het bevordert onze ‘helicopter-view’ en daardoor onze veerkracht.

Volgende week over: van overleven naar samenleven.

Twee kaarten uit het 80-Card Deck van Caroline Myss. Elk archetype heeft een licht- en een schaduw kant.

De bewustzijnsrevolutie – I

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

De klimaatontwrichting is niet meer te voorkomen, maar we hebben nog wel invloed op hoe we daarmee omgaan. In een wereld die verdeelder is dan ooit, of in een wereld die in nood tot werkelijk samenwerken en compassie komt. Volgens een aantal leraren (David Korten, Joanna Macy, Caroline Myss, leraren in de Findhorn Community en vele anderen) is daarvoor een fundamentele collectieve bewustzijnstransitie, een grote ommekeer, een voorwaarde. Maar wat houdt zo’n bewustzijnstransitie eigenlijk in?

Deze ommekeer zal niet plaats vinden van de ene dag op de andere, maar waarschijnlijk enkele decennia in beslag nemen (wat toch nog zeer snel is als je het afzet tegen de tijd dat de mensheid op aarde leeft en zich ontwikkelt). Wat vele mensen zich niet realiseren is dat die bewustzijnstransitie al lang begonnen is, en wel in 1945. Vanaf dat jaar (de bom op Hiroshima) realiseerde de mensheid zich dat zij zichzelf zou kunnen vernietigen. Daarvoor ging men er toch altijd wel vanuit dat de mensheid eeuwig, althans nog een onafzienbare tijd, – afgezien van een eventueel goddelijk ingrijpen – zou voortbestaan. Deze angst voor zelfvernietiging heeft op de achtergrond geleefd tijdens de koude oorlog, en beïnvloedde op subtiele wijze ons hele denken. De angst werd wat minder na de val van de muur (ten onrechte, want het atoomgevaar is groter dan ooit), maar komt nu weer sterk op naar aanleiding van de klimaatcrisis. Niet alleen ons eigen leven is eindig, maar ook ons collectieve leven. Dat was het natuurlijk altijd al, maar men kon dat einde zo ver weg in de tijd denken dat het in ons dagelijks bewustzijn geen rol speelde. Dat is nu anders.

Maarten Luther geschilderd door 
Lucas Cranach de Oude in 1529.
Citaat: Als ik wist dat morgen de wereld zou vergaan, zou ik vandaag nog een appelboompje planten.

Dat heeft allerlei effecten: onzekerheid, onderhuidse angst en wanhoop, gevoelens van zinloosheid en zo meer. Daartegenover bestaat maar één remedie: de bewustzijnstransformatie waarvan hierboven sprake was. Want die is weliswaar al begonnen, maar dient verder voltooid te worden zodat we met de nieuwe werkelijkheid kunnen leven zonder elkaar de schedel in te slaan (een kat in nood kan rare sprongen maken). En zo komen we weer uit bij de vraag: wat houdt die bewustzijnsommekeer eigenlijk in? Wat zullen we anders gaan zien, dan dat we besef hebben van de mogelijkheid van ons gezamenlijk einde?

Ik zal op drie mogelijkheden ingaan:

  • bewustwording van de alomtegenwoordigheid van archetypen
  • een overgang van overleven naar samenleven
  • verbinding met de vijfde dimensie.

Daarover de volgende keer.