Maandelijks archief: december 2023

Perspectief

Doe alsof wat je doet een verschil maakt. Dat doet het namelijk.
(William James)

Als ik afga op mijn lange levenservaring, dan beleef ik 2023 als het ergste jaar sinds Wereldoorlog II. De oorlogen in Oekraïne en Gaza, de slappe compromissen rond de klimaatcatastrofe en het migratieprobleem, het niet ondersteunen van het staakt het vuren in Gaza door Nederland, de afkalving van de democratie wereldwijd, de afname van de biodiversiteit, de woekering van het kwaad, enfin, het is u bekend. Zou het in 2024 beter worden? Ik heb mijn twijfels. Van goede voornemens voor 2024 wil ik maar afzien, want u weet wel, de weg naar de hel . . Maar ik heb nog wel wensen voor 2024. Voordat ik die met u deel eerst iets anders.

In mijn vorige blogs heb ik gemeld dat er van de miljoenen planeten die daarvoor in aanmerking komen slechts drie tot het kwaad zijn vervallen. En ik heb ook gesteld, dat het kwaad in de wereld een noodzakelijke voorwaarde is voor de vrije wil die zelf weer nodig is om ons in staat te stellen om mede te werken aan de schepping in passieve èn actieve zin. Maar hoe zit dat dan op de werelden waar het kwaad niet zo woekert als bij ons? Is dat een ‘aards’ paradijs, of een werkelijkheid waarin vrije wil, uitdaging en verantwoordelijkheid een volstrekt andere inhoud hebben dan bij ons? Een wereld helemaal zonder kwaad kan ik me niet voorstellen, en die verlang ik ook niet, maar een waarin het kwaad niet zo woekert als bij ons, daarin geloof ik wel. Eerder heb ik mijn droom van zo’n wereld geschetst, maar dat is niet voor 2024, maar voor een verder verwijderde toekomst.*) Voor 2024 heb ik wat concretere wensen. Ik noem:

  • Voor mezelf en mijn naasten: gezondheid en perspectief: geloof in de mogelijkheid van een een mooie toekomst voor Gaia en haar bewoners, alsmede inzichten in hoe we daaraan kunnen bijdragen.
  • Voor onze samenleving: de houdbaarheid van onze democratie; een cultuur en leiderschap gebaseerd op eenheidsbewustzijn, een zoeken naar waarheid, en eerbied voor al wat leeft.
  • En voor Gaia als geheel: de inzet van een genezingsproces, leidend tot een wereld waarin het kwaad aan banden is gelegd.

Zo moge het zijn.

*) In: De Aarde heeft koorts, pg 231, en in Voor niets gaat de zon op, een blauwdruk voor een waardige wereld, pg, 96. Het ontwikkelen en koesteren van zo’n droom heeft zin, want het vergroot je veerkracht.

22 december 4,27 uur, de zonnewende

Vannacht is de zonnewende; tijd om onze aandacht te richten op onze innerlijke schaduw.

In mijn leven en werk ben ik er al jaren van uitgegaan dat ieder mens in dit leven een speciale taak heeft te vervullen; namelijk om op zijn eigen unieke wijze mee te werken aan het vervolmaken van de schepping. Er wordt hem/haar voor zijn geboorte als het ware een opdracht gegeven, die hij/zij vervolgens vergeet. In dit leven heeft hij/zij dan als taak die opdracht weer te herontdekken en uit te voeren. Ik sta in die opvatting – dit geloof – niet bepaald alleen: grote spirituele meesters zijn me daarin voorgegaan: Caroline Myss, Danaan Parry, Jane Roberts (Seth), Richard Bach en vele anderen. Niettemin heb ik me, mede naar aanleiding van de verkiezingen, de laatste tijd afgevraagd of dit niet een elitair standpunt is. Dat het wel geldt voor de goed opgeleide middenklasse met voldoende middelen van bestaan en een zekere bestaanszekerheid, en voor de welgestelden, maar niet voor hen die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen of zelfs regelrecht gebrek leiden. Hoe is het anders te verklaren dat wereldwijd een groot deel van de meest behoeftige mensen consequent voor een leider kiezen die niet alleen niet staat voor het algemeen belang, maar ook schadelijk is voor hun eigenbelang?

Als je echter het standpunt zou innemen dat niet iedereen die levensopdracht krijgt is dat eveneens een elitair standpunt. Want dan stel je jezelf – die de levensopdracht natuurlijk wel heeft gekregen – als het ware op boven het ‘domme’ volk, dat met een beperkt bewustzijn, onwetend door het leven gaat. Ik voor mij wil echter al mijn medeburgers en medemensen graag voor vol aanzien, en kies dus voorshands voor het standpunt dat iedereen zijn speciale functie heeft in dit leven en die kan ontdekken. Dat heeft als consequentie dat ik iedereen verantwoordlijk houd voor zijn gedrag (mezelf incluis). Iedereen heeft een keuze. Dat geldt dus ook voor hen die complottheorieën aanhangen en verspreiden, of die stemmen op populistische of zelfs fascistische leiders dan wel zich van stemming onthouden.*)

In mijn vorige blog heb ik kwaad omschreven als uit de hand gelopen, destructieve, machtsuitoefening. De kiem daarvan ligt bij eigenschappen als onverschilligheid, geestelijke luiheid, gemakzucht, en wantrouwen. Als sociaal psycholoog kan ik best begrijpen hoe mensen aan die eigenschappen komen en daaraan vasthouden. Op spiritueel niveau tracht ik deze mensen te zien als mijn broeders en zusters, wat ze natuurlijk ook zijn. Maar als eenvoudige burger keur ik het gedrag van deze ‘familieleden’ ten stelligste af en ben in hen teleurgesteld. Met deze innerlijke schaduw ga ik de zonnewende in. Nog geen vrede op aarde en ook geen vrede in mijn geest. Volgende week ga ik er op in wat dat betekent voor het (mijn) nieuwe jaar.

.

*) Wat dat laatste betreft moet ik een uitzondering maken voor hen die onvoldoende kunnen lezen om een stembiljet te kunnen invullen. In Nederland loopt dat percentage geleidelijk op naar 30 % van de bevolking!

Van kwaad tot erger II

Je neemt 100 % verantwoordelijkheid voor je leven.
( transformatiespel)

Vorige week beschreef ik hoe de vrije wil noodzakelijk is voor het plan van de schepping maar tegelijkertijd aan banden wordt gelegd. Ik vergeleek de situatie waarin wij verkeren met die van een klein kind in de koppigheidsfase. Door dat stadium gaan we allemaal heen – we hebben het nodig voor de ontwikkeling van onze autonomie. Voor ouders is het in deze fase nodig grenzen te stellen. Niet te nauw – het kind moet ook iets van vrijheid kunnen ervaren, kunnen experimenteren en daarvan de consequenties ervaren – , maar ook niet zo wijd dat er eigenlijk geen grenzen zijn, en het kind vervalt tot bandeloosheid. In beide gevallen kan het er toe leiden dat het kind later als volwassene onvoldoende meester is over zijn eigen leven. Zijn (of haar) autonomie is onderontwikkeld. Hij/zij laat zich te zeer beïnvloeden door anderen of wil als compensatie juist anderen overheersen. Hij/zij is onvoldoende vrij in het maken van keuzen, het nemen van beslissingen en onvoldoende in staat verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar eigen leven en de consequenties van zijn/haar keuzen. Bewust of onbewust voelen zij zich dan machteloos, een gevoel dat niet in verhouding staat tot hoeveel macht of kracht ze in feite wel of niet hebben.

In meerdere of mindere mate komt dit probleem bij heel veel mensen voor. Als compensatie gaan we dan – openlijk of verkapt – streven naar macht en controle over anderen. Dit proces speelt niet alleen bij ons mensen, maar ook bij sommige wezens in de onzichtbare werelden. We barsten dan uit in rebellie, verzet of revolutie. Dat kan verzet zijn tegen onderdrukking hier op aarde, maar kan ook uitmonden in verzet tegen de schepping en het scheppingsplan. Vele verhalen en mythes verhalen hiervan, bijvoorbeeld het verhaal van de zondeval of de vele mythen van gevallen engelen. In de wereld van vandaag zien we hiervan vele voorbeelden; we kunnen daarbij zowel denken aan onderdrukkers en onderdrukten, op kleine schaal (in gezinnen bijvoorbeeld), of op grotere schaal bij verkiezingen, protestbewegingen, oorlogen, martelingen enz. En op kosmische schaal aan een Luciferische opstand.*)

Op zichzelf hebben vele van die protesten en opstanden in de aanvang iets nobels: het is een opkomen voor onze vrijheid: zie bijvoorbeeld de Partij voor de Vrijheid. Maar uiteindelijk ontaarden ze vaak in machtsstrijd, en vandaar in destructie, geweld of zelfs oorlog. Dat geldt hier op aarde voor Israël en Hamas, voor Oekraïne en Rusland, en in vele andere gevallen, en op kosmische schaal kan het leiden tot ondermijning van het kosmische scheppingsproces. Zo ontstaat dan het kwaad in deze wereld. Kwaad is dus niet veel anders dan uit de hand gelopen machtsuitoefening.

We zien dus dat de mogelijkheid te kiezen niet alleen tot iets goeds kan leiden, maar ook tot het kwaad in de wereld. Er valt trouwens weinig te kiezen, als er geen tegengestelde keuzes mogelijk zijn, zoals die tussen goed en kwaad. Concluderend: het kwaad in de wereld is een noodzakelijke voorwaarde voor de vrije wil die zelf weer nodig is om ons in staat te stellen om mede te werken aan de schepping in passieve èn actieve zin. Daarmee is de eerste vraag waarmee ik de beschouwing over het kwaad begon voorshands beantwoord. Tijd voor de volgende vraag: Waarom is het dan slechts op drie planeten in ons lokale universum tot ontwikkeling gekomen? (wordt vervolgd)

*) In https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucifer_(religie) staat een mooi overzicht van de Luciferische mythe. Meer uitgebreid wordt die beschreven in de papers 53 en 54 van The Urantia Book

Van kwaad tot erger

Er is een tijd om te beminnen en een tijd om te haten (Pred. : 18)

Volgens heersende opvattingen in de astronomie zijn er ten minste tien miljard bewoonbare planeten in ons melkwegstelsel. In ons deel van het universum, zoals gedefinieerd door het Urantia boek zijn dat er 10.000 000 (10 miljoen). Van die tien miljoen zijn er – volgens het Urantia boek1) – slechts drie in opstand gekomen tegen de wetten van het universum – waarover ik in twee vorige blogs heb gesproken. Zo’n opstand leidt uiteindelijk tot het kwaad op die planeten (later laat ik zien hoe dat werkt). In vele mythen wordt beschreven dat deze opstand wat de aarde betreft geleid wordt door Lucifer of een gevallen engel van andere naam. Of dat nu wel of niet zo is, het blijft merkwaardig dat er maar zo weinig planeten zijn die tot het kwaad zijn vervallen. Dat roep bij mij een aantal vragen op: Wat is de functie van het kwaad in onze wereld? Waar komt het vandaan, en hoe moeten we ons een wereld zonder kwaad voorstellen? Is het zinvol daarnaar te streven, zo dat al mogelijk zou zijn?

Ik heb over het kwaad al eerder geschreven in mijn blogs van 19 en 26 januari, 28 september en 12 en 26 oktober., en ook uitvoerig in een van mijn boeken 2). Dus als u er nu genoeg van heeft moet u dit en volgende blogs maar overslaan – u zult het ook wel overleven als u ze niet leest. (dit blog is trouwens toch al aan de lange kant) Maar ik zelf blijf in deze tijden, waarin het kwaad zo duidelijk wortel schiet, toch weer geboeid door bovenstaande vragen, waarop ik nog geen definitief antwoord heb, zo dat al te vinden is. Vandaar dat ik er nu toch weer op terug kom. En daarbij begin ik met de vraag: waar komt het kwaad vandaan?

In het plan dat ten grondslag ligt aan dit universum speelt mijns inziens de vrije wil een grote rol. De uitvoering van dit plan kun je vergelijken met een rivier, die ergens ontspringt en dan uiteindelijk uitmondt in de zee. In dat proces speelt tijd een rol, en gaan de ontwikkelingen één richting uit. Je kunt wel tegen de stroom inzwemmen, maar uiteindelijk leidt dat tot niets. Als zwemmer heb je dus weinig in te brengen – je moet wel mee met de stroom. Hoezo vrije wil? Nu ja, je hebt wel de keuze om een tijdje tegen de stroom in te worstelen, en zelfs om de stroom om te leiden of waterwerken aan te legggen. Enige invloed is er dus wel.

Deze metafoor met de schepping gaat in zoverre mank dat het in deze wereld zo is dat we als mensen geacht worden mee te werken aan het vervolmaken van de schepping; met andere woorden aan het scheppen van de stroom. En daarbij wordt er natuurlijk wel van ons verwacht dat we daadwerkelijk meewerken aan het plan – dus het laten uitstromen van de rivier in de zee. Voor scheppen is creativiteit nodig en als we daarbij geen keuzes kunnen maken komt er van mede scheppen niets terecht. Vandaar dat we uitgerust zijn met het vermogen tot kiezen, vrije wil.

Deze situatie is paradoxaal. We kunnen kiezen, hebben vrije wil, maar uiteindelijk weinig of niets in te brengen ten aanzien van het uiteindelijke doel. Onze situatie doet enigszins denken aan een die van een driejarig kind in de koppigheidsfase. Hij/zij moet protesteren om zijn/haar autonomie te veroveren, maar al zijn/haar ‘nee’s’ halen uiteindelijk weinig uit. Dit proces kan zich min of meer herhalen in de tienerjaren. In een volgend blog zal ik laten zien hoe dit kan leiden tot het kleine en grote kwaad in de wereld.

1) Het Urantia boek is een in trance geschreven boek vergelijkbaar met de bijbel (gedeeltelijk), de Bhagavad Gita, The Course in Miracles, de Seth Boeken (Jane Roberts), Illusions (Richard Beck), Conversations with God (Neale Walsch), enz. Zie ook:
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Urantia_Book.
2) Voor niets gaat de zon op, een blauwdruk voor een waardige wereld, hoofdstuk 3, 2012