Auteursarchief: Erik van Praag

Verwachtingsvol

Op a.s. zaterdag is het winterzonnewende. Volgens het Essene Book of days verandert dan de seizoen focus van ‘Outer darkness calls for nourishment within’ naar ‘The seed stirs in the Earth’. Je kunt ook zeggen: van ‘zelfreflectie’ naar ‘verwachtingsvolheid.’ Dat laatste moet wel onderscheiden worden van verwachtingen. Het is een open staan voor alles wat er kan gebeuren; met name in de buitenwereld. We keren dus onze aandacht van binnen naar buiten. In die zin loopt de winterzonnewende vooruit op het kerstfeest en nieuwjaar. Dat komt omdat het feest van winterzonnewende al dateert van ver voor de Christelijke godsdienst en jaartelling, het valt min of meer samen met het joelfeest.

Verwachtingsvolheid is een mooi tegengif tegen een gevoel van somberheid dat ons overvalt als we kijken naar wat er in de wereld gebeurt. Het confronteert ons met het feit dat we de toekomst niet kennen. Je weet nooit wat er kan gebeuren; welke onverwachte ontwikkelingen er kunnen plaats vinden. Daarom is doemdenken niet op zijn plaats. Wat wel op zijn plaats is, is ons bewust zijn van de schoonheid in de wereld, en van de de bedreigingen die we daarin met zijn allen aanrichten. Als we ons dan vervolgens in ons gedrag laten leiden door onze innerlijke gids, dan kan verwachtingsvolheid een kans krijgen om ons bewustzijn te beïnvloeden. Onze geest is een complex geheel: wanhoop en hoop, verdriet, woede, vreugde en dankbaarheid – het kan allemaal naast elkaar bestaan. Wij zijn de manager van die gevoelens en beslissen welke gevoelens we op een bepaald moment aandacht geven en welke we even parkeren. Als goede managers moeten we wel alle gevoelens op hun tijd aandacht geven, want anders gaan ze indirect opspelen en ons hinderen.

Na de winterzonnewende is kerstmis een feest met een vergelijkbare overgang. Kerstavond is voor mij een avond van bezinning en gebed. De kerstdagen zijn dan een viering van het goede leven – voor ons dan! Bidden is wat mij betreft ook zinvol als je niet godsdienstig bent. Je bidt dan tot het mysterie waaruit alles voortkomt. Misschien kom ik er nog toe om voor kerstavond een gebed te sturen. Maar in elk geval wens ik je goede feestdagen!

Hubris.

1 reactie

Onwetendheid is de moeder der hoogmoed. (Erasmus)

U kent waarschijnlijk wel de mythe van Icarus. Die de raad van zijn vader in de wind sloeg, en met zijn in was gezette vleugels te hoog naar de zon vliegt, zodat de was smelt en hij te pletter stort (zie Wikipedia). In de oudheid was dit een populaire mythe die hoogmoed (hubris) aan de kaak stelde.

Maar u kent waarschijnlijk niet de organisatie van die naam: International Cooperation for Animal Research Using Space, afgekort ICARUS. Een organisatie die zich bezig houdt met het onderzoeken van ecosystemen (via minieme cameratjes), met het doel die ecosystemen voor ons te laten werken. Ik ben enigszins bijgelovig, dus ik zou een organisatie die zich dit ten doel stelt nooit zo noemen. Het is de goden verzoeken. Er wordt van vele kanten gewaarschuwd voor het knutselen aan ecosystemen, omdat alle technische ingrepen die we ooit hebben gedaan altijd naast de positieve ook negatieve gevolgen blijken te hebben. Dat geldt in het bijzonder voor ingrepen in de natuur. Hoogmoed komt voor de val! We kunnen de klimaat catastrofe echt niet op deze schijnbaar gemakkelijke manier oplossen – daarvoor is toch echt een bewustzijnsomslag nodig. Maar die is niet te bereiken als we niet bereid zijn er iets (misschien zelfs wel veel) voor op te geven en geestelijk risico te nemen.

Er zijn ook hedendaagse Icarussen in ons midden. Trump is misschien nog wel het opvallendste voorbeeld. En met hem stijgen ook de cryptomunten Bitcoin en Doge tot astronomische hoogten. Ik ontleen mijn hoop echter aan het feit dat we leven in een wereld van tegenstellingen. Alles wat stijgt daalt ook weer, hetzij geleidelijk hetzij door een val, of het nu Elon Musk is, Hitler, Assad of de tulpenmanie. Het is bij mijn weten nog nooit vertoond dat iets of iemand die tot grote hoogte stijgen niet ook weer neerdalen op de aarde. We weten echter niet van te voren wanneer en op welke wijze. Dat daarbij grote schade kan optreden is wel waarschijnlijk, maar uiteindelijk ontstaat er wel weer een balans, voor zolang als het duurt. Ik zal het wellicht niet meer meemaken, maar mijn kinderen of kleinkinderen misschien wel.

*De val van Icarus* door Peter Paul Rubens

Evaluatie

Geef een reactie

The person who has the courage to know himself, is the warrior of the heart
(Danaan Parry)

Zoals ik het zie zijn er twee manieren waarop je bewust kunt leven. De eerste manier is beschreven in onder meer de Zen traditie, het Taoïsme en de Stoa. Het is een spirituele traditie zonder leer. Het komt neer op volledig leven in het NU, wat ook kan worden aangeduid met mindfulness, of, wat ik een beter woord vind, aandacht. Het leven in aandacht is een leven zonder toekomstig doel. Het is dus niet gericht op iets bereiken.

De andere manier van bewust leven is volgens je bestemming: dat wat je in dit leven te leren, te doen en te geven hebt. Je eerste taak is uit te vinden wat die bestemming is; je hogere levensdoel als het ware, en dan je leven te wijden aan het waarmaken daarvan. Ikzelf heb meer volgens deze tweede manier geleefd. Als je op die manier leeft stel je vaak ook subdoelen, of begin je deelprojecten.Sommige daarvan zijn succesvol – andere mislukken.

Terugkijkend op je leven kun je je leven als meer of minder geslaagd beschouwen. In het eerste geval gaat het dan om de vraag: hoe goed ben ik in staat geweest aandachtig te leven. In het tweede geval: wat waren mijn successen, maar ook mijn mislukkingen. En ook gaat het om de vraag hoe liefdevol heb ik in het leven gestaan, en omgekeerd: welke schade heb ik toegebracht aan mijn medemensen?

Aan het eind van je leven – soms pas op je sterfbed – komen die vragen spontaan op. Maar het kan ook dienstig zijn die vragen eens eerder te stellen (over je leven tot dan toe), want als je eerlijk naar jezelf kijkt, leveren die vragen veel zelfinzicht op. Een valkuil is echter dat je te kritisch over jezelf oordeelt, en dan afbreuk doet aan je zelfrespect. Maar het gaat niet om je oordeel, maar om te weten wie je eigenlijk bent. Die wetenschap kan leiden tot wijsheid en veerkracht, en je helpen je leven desgewenst bij te sturen.

Eerder heb ik beschreven hoe gebrek aan zelfinzicht leidt tot gebrek aan leiderschap – of erger tot domheid bij onze leiders en medeburgers. Dat zien we in onze samenleving nu op grote schaal gebeuren, tot schade voor ons allemaal. Vandaar dat ik oproep tot meer zelfreflectie. Dat is niet altijd makkelijk, want je moet dan ook je eigen tekorten onder ogen zien. Vandaar dat zelfreflectie moed vereist, en zo weinig mensen het doen. Maar als je het eerlijk doet, en de bovengenoemde valkuil weet te vermijden, kan het ook leiden tot voldoening en innerlijke vrede. Misschien uiteindelijk zelfs wel tot wereldvrede.

Arrogantie.

1 reactie

In mijn werkzame leven heb ik heel veel plezier beleefd aan het schrijven en publiceren van vele artikelen en een dertiental boeken (een drietal in samenwerking met anderen). Helaas zijn deze boeken op twee na slecht verkocht. De twee die goed zijn verkocht zijn De Professionele Manager en Spiritueel Leiderschap. Het eerstgenoemde boek is eigenlijk een losbladige leergang, en het enige boek waaraan ik goed verdiend heb (ƒ 80.000 !) Het is echter nergens meer te verkrijgen en zelfs niet meer te vinden op Internet. Spiritueel Leiderschap is daarentegen nog steeds in de handel. Na de eerste twee drukken heeft de uitgever het omgezet in printing on demand. Ik beschouw dat zelf als mijn magnum opus. Het boek dateert al van 1996 maar gaat nog steeds af en toe over de (virtuele) toonbank.

Ik heb vaak gezegd dat ik in al die boeken nooit iets origineels heb beweerd. Alles wat ik heb geschreven is al eens eerder gezegd, en vaak aanzienlijk beter – soms al duizenden jaren geleden. Waarom heb ik die boeken dan geschreven? Wel, een belangrijke reden heb ik al genoemd: ik had er plezier in. Maar bovendien heb ik door mijn toegankelijke stijl*) vele denkbeelden opnieuw onder de aandacht gebracht of op een nieuwe manier met elkaar in verband gebracht. Ik vergelijk die denkbeelden wel eens met stukjes in een kaleidoscoop. Ik schud die dan, en een nieuw patroon wordt zichtbaar. En ik had met de meeste boeken ook nog wel een specifiek doel. Enerzijds zijn er boeken die een hulp bieden bij persoonlijke en spirituele ontwikkeling, en anderzijds boeken die een maatschappelijk probleem aan de orde stellen, vaak met een suggestie van de richting waarin een oplossing moet worden gezocht. Overigens hangen die twee thema’s in mijn opinie samen, omdat ik geloof dat de oplossing van de meeste maatschappelijke problemen begint bij persoonlijke bewustwording, ook al is dat niet voldoende. Ook structurele systeemveranderingen zijn noodzakelijk.

Ik heb nooit de pretentie gehad dat ik de wereld kon verbeteren, maar wel dat ik een steentje kon bijdragen. Ik vind het daarom teleurstellend dat een aantal van mijn (onze) boeken zo slecht verkocht zijn. Ik ben namelijk wel zo arrogant om te denken dat enkele passages een ruimer lezerspubliek hadden verdiend. (Gelukkig wordt mijn arrogantie wat getemperd door de slechte verkoopcijfers – dat voorkomt dat ik rondloop met een opgeblazen ego.) Ik weet ook wel dat je de invloed van je boeken niet uitsluitend aan het aantal verkochte exemplaren kunt afmeten, maar een aanwijzing is het toch wel. Terzijde: dat een goede verkoop niet altijd veel invloed betekent toont het geval van Herman Tjeenk Willink aan. Zijn boeken Groter denken, kleiner doen en Kan de overheid crises aan? bereikten veel lezers. Maar de kritiek en de analyse van Tjeenk Willink op de overheid en het bestuur heeft tot nu toe, ondanks de ruime instemming zie zijn boeken oogsten, nog nauwelijks effect gehad. In volgende blogs ga ik sommige van de passages uit mijn boeken niettemin nog eens onder de aandacht brengen, al zal ik ze niet uitvoerig citeren.

Prof. mgr Downloaden

*) Die heb ik te danken aan Eli Whitlau († 2013) die me het wetenschappelijk jargon heeft afgeleerd. Dat is een verhaal op zich, maar voert voor nu te ver.

Mijn blogs worden altijd aangekondigd op Facebook, LinkedIn en mastodon.

Gebrek aan leiderschap.

1 reactie

Sinds het optreden van het nieuwe kabinet heb ik daar geen blog aan gewijd. Er werd al zoveel over geschreven, allemaal negatief, en wat zou ik daar aan hebben kunnen toevoegen? (Alhoewel, ik kreeg slechts één keer een positief bericht over deze regering onder ogen, van een van mijn zwagers! Kan je nagaan in wat voor een bubbel ik leef, want dit kabinet schijnt op grote instemming te kunnen rekenen.)

Maar een column in Trouw van gisteren maakt toch dat ik er nu iets over zeg. In die column laat Jurriën Hamer zien wat Omtzicht in een speech bij het aantreden op 6 april heeft gezegd over de ambities van het NSC. Het voert veel te ver om dat nu allemaal te herhalen (je kunt die speech nazien opYouTube). Er staan allemaal dingen in die hij moeiteloos met Links samen had kunnen realiseren; hij noemde beleidsvoornemens die sterk verwant waren met de linkse verkiezingsprogramma’s. Maar Omtzicht sprak ondubbelzinnig zijn voorkeur voor rechts uit – daarmee zijn onderhandelingspositie ten aanzien van Wilders sterk verzwakkend. Het was destijds al zichtbaar dat NSC zijn programma in deze regering niet zou kunnen realiseren, ook niet ten dele.

Ik vraag me af: Waarom iemand als Omtzicht zo’n voorkeur heeft, terwijl die radicaal tegen zijn eigen programma ingaat. Één reden is bekend: hij kan niet opschieten met Timmermans (waarom weet ik niet). Maar dan nog: waarom laat je zo’n persoonlijke afwijzing zodanig overwegen dat je daarmee je idealen in gevaar brengt? Van een leider verwacht je beter. Veel schijnt Omtzicht van de afgelopen periode en zijn gedwongen retraite niet geleerd te hebben. Zijn korte persverklaring bij zijn terugkeer gisteren ademde dezelfde geest als zijn speech van 6 april.

Wij allen kunnen hier een les uit trekken: ons niet laten leiden door subjectieve en irrationele vooroordelen, want dat kan leiden tot veel onheil. Beter is het je persoonlijke missie, levensopdracht, tot leidraad van je handelen te maken, en je overtuigingen te baseren op de werkelijkheid zoals die is in plaats van op jouw vertekende waarneming. Daar worden we allemaal gelukkiger van.

Hoogleraar Gerda van Dijk: ‘Volledig gebrek aan leiderschap bij NSC en coalitie’

Kantelpunten

Geef een reactie

Op dit moment zijn er negen plekken op aarde waar slapende reuzen zich roeren. Het zijn de angstaanjagende tipping points, kantelpunten. De meeste zijn bekend: de teloorgang van koraalriffen, het stilvallen van de Atlantische golfstroom, het verdwijnen van het regenwoud in het Amazonegebied. Een aantal van deze reuzen is misschien al wakker geworden, andere staan op het punt te ontwaken. Sommige wetenschappers gaan ervan uit dat een aantal van deze tipping points, zoals het verdwijnen van de koraalriffen, niet meer te stoppen is.
Een dergelijk kantelpunt brengt een ecosysteem in korte tijd naar een fundamenteel andere staat. Onomkeerbaar. Neem het smelten van de Groenlandse ijskap. Eenmaal gesmolten krijg je die voorlopig niet meer terug. Ook niet als de temperatuur na het smelten opeens weer drastisch zou dalen. Bovendien kunnen verschillende kantelpunten, als ze eenmaal in gang zijn gezet, elkaar ook nog eens versterken, een nachtmerriescenario.
Sanne Bloemink, Groene Amsterdammer 12 juni 2024, nr. 24

Deze kantelpunten laten zien op welke klimaatramp we in volle vaart afstevenen. De verkiezing van Trump helpt daarbij niet; evenmin de opmars van rechts over de hele wereld. Maar ook regeringen in het midden van het politieke spectrum, die het verdrag van Parijs hebben ondertekend, doen veruit onvoldoende om het tij te keren. Waaraan kunnen we dan nog hoop ontlenen?

Die hoop kunnen we ontlenen aan de mogelijkheid van kantelpunten op het gebied van norm- en gedragsverandering, vaak voorafgegaan of ondersteund door technische ontwikkelingen of overheidsmaatregelen. Daarvan zijn een aantal voorbeelden. Zo werd het van de ene dag op de andere ‘not done’ om in gezelschap te roken. Andere voorbeelden: de plotselinge populariteit van elektrische auto’s, de energietransitie naar duurzame energie, de abrupte opkomst van de Black Matter beweging. Kantelpunten die nog niet hebben plaats gevonden zijn die op het gebied van vleesconsumptie en vlieggedrag of op het gebied van klimaatbewustzijn in het algemeen (beseffen, hoe groot en acuut het gevaar is). Maar wat niet is kan komen.

Kantelpunten worden als regel voorafgegaan door geleidelijke, nog niet zo zichtbare processen in de richting van de omslag, die dan ineens kan plaats vinden. En dat is het niveau waarop we zelf invloed kunnen hebben. Wij kunnen de voorlopers zijn op klimaatgebied (zie voor enkele ideeën mijn blog van 15 februari). Niet alleen dat u daarmee de wereld vooruit helpt, het versterkt ook uw hoop en veerkracht. Aanbevolen literatuur, behalve het artikel van Sanne Bloemink, hierboven vermeld, ook een artikel van Maurice Timmermans in Trouw van 15 augustus j.l.: https://www.trouw.nl/religie-filosofie/kun-je-depressie-voorkomen-als-dit-met-je-stemming-gebeurt-nader-je-een-kantelpunt~b595ec03/

De dag ligt nog voor ons.

Geef een reactie

Als u liefhebt zonder bij de ander liefde op te wekken, d.w.z. als u niet in staat bent. . . uzelf geliefd te maken, is uw liefde machteloos en rampzalig
(Marx, geciteerd door Erich Fromm)

Disclaimer: ik laat de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen maar even rusten. Er zal nog heel veel over geschreven worden, zolang er nog plaatsen zijn waar het vrije woord gesproken kan worden.

Ik kreeg dezer dagen een boek onder ogen, dat al een tijd in mijn boekenkast stond: De dag ligt nog voor ons, onder redactie van J.P. van Praag, dat een aantal essays door Humanisten bevat, en een aantal bemoedigende perspectieven biedt voor deze tijd. Het werd geschreven in1969, midden in de Koude Oorlog. De Cuba crisis van 1962 lag nog vers in het geheugen, en in het jaar daarvoor was de Praagse Lente met harde hand onderdrukt door de Soviet Unie en enige van zijn satellieten. Ook toen was het, net als nu, een tijd van spanning en crisis, en leefden de mensen in angst (voor de bom), al speelde de klimaat crisis nog geen rol.

In dit blog wil ik nader ingaan op het essay van Erich Fromm. In die tijd was de psychologie verdeeld in twee stromingen: de descriptieve en statische behavioristische psychologie en de psychodynamische psychologie, die nog sterk onder de invloed stond van Freud. Freud stelde dat de mens gedreven werd door een één centrale hartstocht: seksualiteit. Later voegde hij daaraan de machtsdrift en de doodsdrift toe. Deze behoeften zijn gericht op het individuele welzijn, en daaruit is de conceptie van de menselijke begeerte voortgekomen, waarop de economische neo-liberale visie en het hedendaagse individualisme zijn gebaseerd.*)

Fromm heeft erop gewezen dat er al een halve eeuw eerder door Marx een psychodynamische theorie was ontwikkeld die heel anders in elkaar zat. Marx stelde dat de mens niet alleen op zichzelf of op eigen bevrediging was gericht (bijvoorbeeld in zijn behoeftes aan aandacht en liefde) maar ook op de ander: de de behoefte om liefde te geven. Je ziet dat al bij heel kleine kinderen. Ook zijn er materiële behoeften die gericht zijn op het aangaan van een relatie, in dit geval met fysieke objecten. En een andere behoefte is het vermogen dat je bezit te gebruiken en zodoende een bijdrage te leveren aan de wereld om je heen. We zien dat Marx zodoende een voorloper is van zowel Freud als Maslow, en van de humanistische psychologie in het algemeen. Uit deze visie is het concept van solidariteit voortgekomen, dat een tegengif is tegen nationalisme, discriminatie en populisme.

**Aanhangers van Extinction Rebellion** tijdens een blokkade van de A12. (Foto Bram Petraeus)

*) Overigens benoemde reeds Boeddha ‘begeerte’ als een bron van het menselijk lijden.

Pacifisme? Nog even niet.

1 reactie

Waarom ben ik tegen het leveren van wapens aan Israël en voorstander van het leveren van wapens aan Oekraïne? Omdat Israël een aanvankelijk nog te rechtvaardigen reactie volstrekt uit de hand laat lopen. Het aantal, slachtoffers bedraagt nu meer dan 50.000, tegenover slechts 1500 aan eigen zijde. Bovendien is Israël nu uit op het volledig vernietigen van Gaza en verdrijven/uitmoorden van de bevolking daar: de politiek van de verschroeide aarde. Oekraïne daarentegen vecht tegen een veel sterkere tegenstander die niet is te verslaan, maar uitsluitend is te stoppen door een harde hand. En overigens ook de rest van Europa bedreigt.

De wapens in de wereld worden voor driekwart geleverd door de Verenigde Staten. Daarmee is dat land medeplichtig aan vrijwel alle oorlogen in de wereld na de tweede wereldoorlog (Nederland gaat overigens niet vrijuit). Wat dat betreft denk ik dat het niet uitmaakt wie daar de verkiezingen zal winnen. Ze zullen die leveringen niet gauw opgeven, want ze verdienen er goed aan. Met hun eigen veiligheid heeft het niet veel te maken.

Ik ben nooit volledig pacifist geweest, want zolang er landen in de wereld zijn als China, Rusland, Iran, de Verenigde Staten en vele meer kies ik ervoor bij te dragen aan de eigen gewelddadige defensie. Als ik me verdiep in hoe het is te leven onder een dictatuur, dan weet ik dat ik daar nooit voor zou kiezen, en dat er situaties zijn waarin geweldloos verzet niet effectief genoeg is. (Terzijde: ik heb makkelijk praten want ik ben te oud om zelf ooit te worden opgeroepen voor het leger) Dat betekent dat ook ik medeplichtig ben aan het geweld in de wereld, en dat ik mede om die reden in dit leven nooit spirituele vervolmaking zal bereiken.

De enige manier om een geweldloze wereld te bereiken is mijns inziens als we collectief tot een omslag in ons bewustzijn zouden komen: een kantelpunt, waarbij we open zouden staan voor licht, liefde en eenheidsbewustzijn. Zolang dat nog niet het geval is, werk ik daar intussen voor mezelf aan onder het motto: alle beetjes helpen. Zie ook het motto waarmee mijn website opent. Over kantelpunten kom ik later te spreken.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GEEN BLOG.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GEEN BLOG.

VOLGENDE WEEK BEN IK OP VAKANTIE, DUS DAN GffffffVEEN BLOG.

.VOLGENDE WEEK BEN VO

GENDE WEEK BEN IK MET VAKANTIE; DUS DAN GEEN BL

Ethnische zuivering.

Geef een reactie

Er zijn concurrerende visies in het Israëlische veiligheidsapparaat en de Israëlische regering. Op dit moment wordt er een plan overwogen om het noorden van Gaza militair te bezetten en de bevolking daar te dwingen te vertrekken of te verhongeren. Israël slaagde er tijdens de eerste weken van de oorlog niet in om de bevolking uit Gaza te verdrijven, omdat de Arabische landen niet wilden meewerken. Het zal voor altijd een schandvlek zijn voor de VS dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, zichzelf en de Amerikaanse regering leende voor dit project van etnische zuivering. Israël heeft toen gefaald, maar ik denk dat het nog steeds de bedoeling is om Gaza onleefbaar te maken.
Rashid Khalidi | Historicus, in NRC d.d. 5 augustus 2024

Ik heb me slechts één keer uitgesproken over de oorlog in Palestina, op 16 november 2023. Daarna heb ik er het zwijgen toegedaan, omdat er al genoeg geroepen werd – vaak met onvoldoende kennis van zaken. Maar nu voel ik toch weer de behoefte van me te laten horen. Ik zal dat doen aan de hand van enkele citaten waarmee ik instem. Het eerste daarvan staat hierboven.*)

De regering-Netanyahu lijkt de laatste maanden haar eigen narratief te bestendigen. Dat zegt: de oorlog uitbreiden, de rechtshervormingsplannen doordrukken en de wetshandhavingsinstanties overnemen. Sommige Israëliërs geven Netanyahu de schuld van het saboteren van het staakt-het-vuren door aanhoudend aanvullende eisen te stellen, zoals het behoud van de controle over de Philadelphi-corridor in Gaza, en door plotselinge aanvallen, zoals de pieperontploffingen in Libanon en de raketaanvallen op Beiroet. . . .
Maar er dreigt ondertussen een veel groter gevaar. Israël is de grootste vijand van zichzelf geworden. Zolang er oorlog woedt is Israël nog verenigd. Zonder gemeenschappelijke vijand bestaat het risico dat de joodse samenleving implodeert en verwordt tot een kleine, uitermate militante en theocratische gemeenschap in de grote islamitische wereld.
(Simone Korkus, niet-Joodse inwoner van Israël, Groene Amsterdammer van 4 oktober j.l.)

Een scenario dat een einde zou maken aan dit tijdperk van het zwaard is de zero-state solution. Als je het met Zimmermann eens bent dat het bestaan van de staat Israël geen bijzondere waarborg biedt voor de veiligheid van de Joden, zou je kunnen concluderen dat de circa 9,5 miljoen inwoners van Israël beter kunnen emigreren (terugkeren) naar Europa. Ik wil geen onderscheid maken tussen Joden en niet-Joden, iedereen met een Israëlisch paspoort zou die mogelijkheid moeten krijgen, ook Israëlische Arabieren, ook Israëlische druzen. Ze zouden zich in autonome regio’s kunnen vestigen in dunbevolkte gebieden van Europa. . . .
De zero-state solution mag nu irreëel klinken, maar ik zeg als een Theodor Herzl van deze tijd: als jullie het willen is het geen droom.
(Arnon Grunberg in de NRC van 4 oktober)

Of er nu sprake is van genocide of niet is van geen belang – er is in elk geval sprake van ethnische zuivering en ernstige oorlogsmisdaden. Israël ontwikkelt zich in snel tempo tot een autoritaire theocratie. Het is nooit een volledige democratie geweest, maar het leek er wel op. Maar nu is het enige wat nog doet denken aan de rechtstaat: er is nog een vrije pers en een onafhankelijk hooggerechtshof. Dat laatste zal binnenkort ophouden, want twee liberale rechters gaan nu met pensioen, en zullen vervangen worden door meelopers met de huidige regering. Er is nog een minderheid van actiegroepen voor vrede en er zijn nog enkele liberale Israëliërs. Maar als ook hen het spreken onmogelijk wordt gemaakt zal ik ophouden met mijn geestelijke en financiële ondersteuning. Ik kies dan geen partij in het conflict met de Palestijnen (want beide partijen begaan oorlogsmisdaden, en overigens geloof ik dat partijkiezen nooit helpt bij het beëindigen van een conflict), maar zal dan Israël bezien als elke autoritaire theocratie – het verliest dan het speciale plekje dat het nog had in mijn hart.

*) Ik adviseer de geciteerde auteurs in hun genoemde artikelen te lezen – op de websites te vinden.

Hardvochtigheid

1 reactie

Het kabinet Schoof grossiert in onuitvoerbare plannen: 150.000 minder ambtenaren, de asielwet, een door Europa goed te keuren voortzetting van het oude landbouw- en stikstofbeleid, enzovoort. Iedereen weet dat die plannen onuitvoerbaar zijn, en ik kan me niet voorstellen dat de kabinetsleden en de kamerleden van de betrokken partijen dit niet weten. Ik las ergens dat die plannen ook helemaal niet het doel van dit kabinet zijn. Het doel is de onuitvoerbaarheid aan te tonen, en dan de schuld van de ontstane chaos toe te schrijven aan ‘Europa’ en ‘links’, en daar verkiezingswinst mee te boeken. Ik denk dat dit klopt, want ik kan me niet voorstellen wat anders de beweegredenen van deze bizarre plannen zijn. Ik acht de thans aan de macht zijnde politici dom, (of naar keuze: kwaadaardig), maar zo dom . . . dat kan ik me ook weer niet voorstellen. Mocht ik het echter mishebben, en dit kabinet wel degelijk streven naar de realisering van hun beleidsvoornemens, dan rest er uiteindelijk maar een consequentie: het vluchtelingenverdrag opzeggen en uit Europa stappen met alle consequenties van dien.

Het kabinet heeft ook enkele plannen die wellicht wel uitvoerbaar zijn: het schrappen van de spreidingswet (duurt twee jaar) en het afschaffen van de financiering van de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers (de bed, bad en brood regeling; al staat nog te bezien of dit stand houdt bij de rechter). Alle betrokkenen (inclusief 96 % van de gemeenten) zijn daar tegen maar dat weerhoudt dit kabinet niet. De gevolgen zullen ons allemaal raken: op straat slapende asielzoekers, extra kosten in de zorg, enzovoort.

Minister Faber, het hardvochtige gezicht van dit kabinet.

Maar bovenal laat het de hardvochtigheid van dit kabinet zien.

Ik heb het nu drie achtereenvolgende blogs over dit kabinet gehad, en dan heb ik het nog niet eens gehad over het afglijden van de rechtsstaat in de richting van een autoritair systeem, zoals in Hongarije, dat overigens al tijdens het derde kabinet Rutte begonnen is. Nu houd ik er verder over op, maar wil eindigen met de vraag: kunnen wij hier nog iets tegen doen? Vooropgesteld dat we dat zouden willen natuurlijk – misschien zijn er wel lezers van dit blog die dit kabinet van harte ondersteunen. Maar afgezien daarvan, ik zou het niet weten. Voor het moment moeten we het maar even uitzitten, en wachten tot onze medeburgers tot inkeer komen. En intussen: niets doen wat tegen ons geweten ingaat en verder werken aan onze eigen spirituele groei, en onze levens missie.