Auteursarchief: Erik van Praag

Geld macht nicht glücklich, aber es beruhigt kolossal.

Als armoede een probleem is, dan is het de vraag of rijkdom niet ook een probleem is.
https://www.human.nl/lees/boekgesprek/dick-timmer.html

Vorige week schreef ik over de schade die rijke mensen ons berokkenen. Maar wat in dit verband is rijk? En wat is nog moreel verdedigbaar? Daarover zijn vele beschouwingen geschreven, en daaruit komt naar voren dat een inkomen boven de 1,5 miljoen niet meer extra bijdraagt tot het persoonlijk welzijn, en dat de meeste mensen een inkomen/vermogen boven de 2-3 miljoen niet meer ethisch verantwoord vinden. (ongeacht hoe het is verkregen). En vorige week lieten Jamal Quarachi en Ingrid Robeyns zien dat extreme rijkdom ronduit schadelijk is voor de samenleving. Maar er ligt een grijs gebied tussen extreme rijkdom en een redelijk inkomen van € 40.000 tot € 60.000 bruto per jaar.*). En eveneens tussen de bovengenoemde miljoenen en de echt superrijken.

Het komt er eigenlijk op neer dat dat iedereen met een inkomen vanaf ca. € 50.000 bruto en/of een vermogen van ca. € 100.000 of meer, de overwaarde van het huis inbegrepen (zoals ik), welgesteld moet worden genoemd. Daarmee hebben we kennelijk voldoende belangen om het overheidsbeleid en het bedrijfsleven te ondersteunen in het huidige beleid, dat er op gericht is de rijken steeds rijker en de armen steeds armer te maken. (Met name in het bedrijfsleven zijn er wel bedrijven die hierop een uitzondering vormen, maar het is vooralsnog een kleine minderheid). Het wonderlijke is echter dat dit beleid ook op grote schaal door de minder welgestelden gesteund wordt. VVD, PVV, CDA, CU en D66, en zelfs korte tijd de PvdA, voeren al jaren een beleid dat inkomensverschillen bevordert. Zij worden en masse door de kiezer gesteund. Bizar. Het is trouwens in het buitenland niet anders.

Ik ga nu even niet in op hoe dat komt, maar vraag me liever af of we die trend zullen kunnen doorbreken. Daarover wordt verschillend gedacht. Ingrid Robeyns en Jane Goodall zijn voorbeelden van mensen die denken van wel, maar iemand als Dick Timmer twijfelt. Het is eigenlijk net als met het klimaatprobleem: de overgrote meerderheid van de bevolking is zich van het probleem bewust, maar niet bereid zich daar echt voor in te zetten. De oplossing moet nog van anderen komen, maar zijn we bereid zelf een stap te zetten buiten onze eigen comfort zone? En wat zou dat dan betekenen?

Met deze vragen laat ik u even alleen, want zelf ga ik de volgende week op vakantie en verschijnt er dus geen blog.

*) Deze grens is natuurlijk heel arbitrair. Hij geldt voor de Westerse wereld, voor twee personen, in normale omstandigheden.

De rijke mensen crisis.

Geef een reactie

Extreme rijkdom is funest voor de samenleving, democratie en het klimaat.
(Ingrid Robeyns)

Op 1 augustus had ik het over de schurken die deze wereld kapot maken. Ik dacht daarbij vooral aan oorlogshitsers, onverantwoordelijke dictatoren, CEO’s en populisten. Éen categorie zag ik daarbij over het hoofd: De categorie van de rijkaards en zij die de tegenstelling tussen arm en rijk instandhouden en bevorderen. Daarover is een schitterende column geschreven door Jamal Ouariachi, die ik beschouw als een van de beste columnisten in Nederland. Omdat hij het beter kan verwoorden dan ik het zou kunnen, laat ik hem in dit blog aan het woord, ook al wordt dit blog daardoor veel langer dan u van mij gewend bent.

Column Trouw (Zomertijd)

Nederland is een verzorgingsstaat voor de rijken, gefinancierd door de armen

9 augustus 2024

We bevinden ons midden in een gigantische rijke-mensencrisis.

Nou ja zeg! Respectloos! Zo praat je over asielzoekers of over daklozen, maar toch niet over mensen die keihard hebben gewerkt voor hun fortuin? Wees gewoon dankbaar! Uiteindelijk profiteert iedereen, óók jij, mee van de welverdiende welvaart van die uitzonderlijk harde werkers.

Hardnekkig idee is dat toch: dat de rijkdom van een kleine groep op den duur positieve economische effecten oplevert voor een veel grotere groep. Hardnekkig, maar het klopt niet. Oxfam rapporteerde in januari dat de vijf rijkste mensen ter aarde hun fortuin in de afgelopen vier jaar hadden verdubbeld, terwijl de 60 procent armsten ter wereld — bijna vijf miljard mensen — erop achteruitgingen. Er bestaan veel van zulke statistieken, en allemaal laten ze hetzelfde zien: de ongelijkheid neemt toe.

Niet alleen in inkomen. Rijke mensen wonen in grote huizen die enorm veel energie slurpen en als ze niet thuis zijn, vliegen ze de wereld rond in privéjets, die gemiddeld per passagier tien keer zoveel CO₂ uitstoten als commerciële vliegtuigen.

Bruikbare idioten

In Nederland betalen de allerrijksten fors minder belasting dan andere bevolkingsgroepen, zoals het Centraal Planbureau afgelopen mei nog aantoonde.

Rijke mensen zuigen de rest van de bevolking uit.

De bruikbare idioten die hen daarbij helpen, noemen we populisten.

De populist zal nooit naar de werkelijke veroorzaker van de problemen wijzen (rijke mensen!), maar naar een makkelijke zondebok. Zo wordt de ene groep mensen met weinig inkomen opgestookt tegen de andere groep mensen met weinig inkomen: de arme autochtoon versus de arme migrant.

Zo werkt ook het kabinet-Schoof. Migratie als hoofdobsessie, terwijl alle beloftes gedaan aan arme PVV-stemmers verdwenen into thin air of werden uitgesteld. Ondertussen wordt het geld van rijke mensen goed bewaakt: de verhoging van de brandstofaccijns is uitgesteld (rijken gebruiken nu eenmaal meer brandstof dan armen), de vermogensbelasting gaat omlaag, er komt belastingvrije inkoop van eigen aandelen, en zo zijn er nog meer luxe-cadeautjes.

Nederland is een verzorgingsstaat voor de rijken, gefinancierd door de armen.

Leuke regeling

Hoe moet het ook anders, want als je rijke mensen hoger wil belasten, dreigen ze met vluchten naar het buitenland. Maar willen we zulke mensen wel hier houden? Zijn we ze niet beter kwijt dan eh… rijk?

Italië heeft sinds 2017 een leuke regeling voor vermogende buitenlanders: wie zich daar vestigt, kan voor 100.000 euro belastingen over inkomsten uit het buitenland afkopen. Lijkt veel, is niks als je miljardair bent. Ik stel dan ook voor dat we alle superrijke Nederlanders die niet willen meewerken aan een eerlijker verdeling van de rijkdom, op een boot zetten, vooruit, een superjacht, linea recta naar Italië. Daar zijn ze toch al gewend aan bootvluchtelingen. Iedereen tevreden.

Jamal Ouariachi is schrijver van romans en verhalen en maakt de wekelijkse podcast Schrijven met Ouariachi. Lees hier eerdere columns van Ouariachi terug.

Nieuwe Amsterdammers.

1 reactie

Als een statushouder (SH) (zie mijn blog van vorige week) een woning krijgt toegewezen, dan krijgt hij een zogenaamde afsprakenbrief. Daarin wordt hij/zij uitgenodigd om allereerst de woning te bezichtigen en te controleren of alles in orde is en zo ja, het huurcontract te tekenen.

Die woning is dan door de woningbouwcorporatie gerenoveerd, dus als regel in goede staat. Op dezelfde dag dient de SH zich dan te melden bij de gemeente, Dienst Wonen, om huurtoeslag aan te vragen, en contracten af te sluiten voor energie- en waterlevering. Daar wordt hij/zij allereerst van harte gefeliciteerd met de woning en welkom geheten, en vraagt de ambtenaar of de woning hem/haar bevalt (als regel is dat het geval en is de SH er heel erg blij mee). Dan krijgt de SH een bedrag afhankelijk van het woningoppervlak voor aanschaf van vloerbedekking, en krijgt een lening aangeboden van € 1600, € 2250 voor een echtpaar of gezin, voor aanschaf van de benodigde spullen. Die moet worden terugbetaald in 36 maandelijkse termijnen, die van zijn/haar uitkering worden afgetrokken. Hij/zij wordt ingeschreven bij woningnet (entreegeld wordt betaald door de gemeente) en krijgt het adres van vluchtelingenwerk, alsmede een lijst van adressen waar hij/zij zijn/haar woninginrichting kan kopen dan wel tweedehands of gratis kan verkrijgen. Zijn/haar huurtoeslag wordt aangevraagd, en alle formulieren worden door de ambtenaar in overleg met de statushouder ingevuld, zodat hij/zij alleen maar hoeft te ondertekenen. Temslotte wordt hij ingeschreven bij het bevolkingsregister van de gemeente.

Precies een week later moet de sh zich melden bij de dienst Werk, Participatie en Inkomen (WPI), alwaar de uitkering wordt aangevraagd en de ziektekostenverzekering wordt geregeld. Ook daarvoor moeten formulieren worden ingevuld en getekend. Tevens krijgt hij/zij dan een gift van € 600 (alleenstaande) of € 1000 (partners). Dit is in grote lijnen de gang van zaken.Er zijn nog wel enkele details, of uitzonderingen waarbij het anders gaat, maar dat laat ik nu maar rusten. Bij dit hele best gecompliceerde proces proberen we, als er een vrijwilliger beschikbaar is, de statushouder te begeleiden en te adviseren. Zij zijn daar meestal heel blij mee, want het is moeilijk om meteen door de vele bomen het bos te zien.

Zodra de gemeente Amsterdam van het COA (Centraal Opvangorgaan Asielzoekers) opgave heeft gekregen van het aantal statushouders dat ze moeten huisvesten, coördineert de Directie Wonen de hele procedure: overleggen met de woningbouwverenigingen en de logistiek van het hiervoor genoemde proces. Dat loopt bijna altijd op rolletjes. Ook hiervoor wil ik de gemeente graag complimenteren, al ligt hier natuurlijk ook een redelijke rijksregeling aan ten grondslag. Ik ben benieuwd of de nieuwe regering hierop wil bezuinigen; zo ja, dan krijgen we ongetwijfeld binnen afzienbare tijd Belgische toestanden, alwaar de asielzoekers intussen op de openbare weg slapen – bijvoorbeeld in Brussel. We zullen zien. *)

En hiermee besluit ik mijn beschouwing over de gemeente Amsterdam in relatie tot statushouders. Ik wou het even aandacht geven, omdat ik er zo’n goed gevoel over heb. En een mens wil wel eens geprezen wezen.

*) Terzijde: Landelijk gezien gaat slechts maximaal 10 % van de vrijkomende sociale huurwoningen naar statuszoekers. In gemeenten waar niet zo’n woningschaarste is als in Amsterdam is dat geen probleem, maar in Amsterdam, waar de wachttijd voor starters kan oplopen tot 15-20 jaar, is dat wel zo. De toewijzing van verplichting tot huisvesting gaat namelijk evenredig aan het aantal inwoners per gemeente. Daarbij wordt geen rekening gehouden met lokale omstandigheden, die sterk kunnen wisselen.

Welkom.

Geef een reactie

Vandaag wil ik eens de lofetrompet steken over twee afdelingen van de gemeente Amsterdam: de diensten Wonen (DW) en Werk, Participatie en Inkomen (WPI). Als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) heb ik frequent met deze diensten te maken. Als aan statushouders een woning is toegewezen, dan begeleid ik ze bij het zich vestigen in de woning en in Amsterdam.

Voor diegenen die niet op de hoogte zijn: statushouders zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen en dus in Nederland mogen wonen. Zij hebben als regel een verblijf van enkele jaren in een AZC (asielzoekerscentrum) – vaak met vele verhuizingen van het ene AZC naar het andere – achter de rug. Eerst een periode tussen asielaanvraag en het verkrijgen van de status; daarna een periode van een half tot twee jaar die verloopt tussen het verkrijgen van de status en de woningtoewijzing. De omstandigheden in het AZC zijn soms okay, maar vaak uitermate sober. Dan krijgen ze de status en de woning en moet er van alles gebeuren: bezichtiging en accepteren van de woning (alles moet werken), tekenen huurcontract, inschrijving bij de gemeente, het kopen en leggen van de vloer, aanschaf van de volledige woninginrichting, aanvraag huur- en zorgtoeslag, afsluiten energie- en watercontract, het afsluiten van een lening, het afsluiten van de zorgverzekering, en nog een aantal details die ik hier maar achterwege laat. Je kunt je voorstellen dat een statushouder die pas uit het AZC komt makkelijk in de brei van al die benodigde activiteiten en formulieren die hij moet tekenen kan verdrinken. Daarom probeert VWN de statushouder bij dit proces te begeleiden, maar helaas hebben we momenteel te weinig vrijwilligers, zodat sommige statushouders het alleen moeten doen. Maar gelukkig is het in Amsterdam zo geregeld dat ze goed worden opgevangen door de gemeente.

In dit verband moeten statushouders zich twee keer melden op het stadhuis (zorgloket). Voordat ik de hele procedure die ze moeten doorlopen ga uitleggen wil ik eerst iets anders zeggen. Ik ben getroffen door de buitengewoon sympathieke wijze waarop de ambtenaren van DW en WPI de statushouders tegemoet treden. Ze worden hartelijk welkom geheten, en gefeliciteerd met de woning. En ook daarna is de hele werkwijze erop gericht de statushouders zoveel mogelijk van dienst te zijn, ze soepel door de bureaucratische procedures heen te helpen en ze zonodig gerust te stellen. Ik heb niets dan lof voor de houding van de ambtenaren. Na alle – vaak terechte – kritiek die we soms hebben op de bureaucratie mag dit ook wel eens gezegd worden.

En ik moet ook zeggen dat de procedure in Amsterdam op zichzelf, hoewel bureaucratisch van karakter, ook bijzonder goed in elkaar zit. Daarover de volgende keer.

De onzichtbare werelden aanroepen.

Geef een reactie

Het kwaad komt voort uit een tekort aan bewustzijn.
(Boeddha)

Onze wereld wordt gedomineerd door dwazen, schurken, boeven en misdadigers. Zij veroorzaken willens en wetens oorlogen, de destructie van onze leefomgeving, enzovoort – u weet het zelf wel (overigens met de medeplichtigheid van ons allen doordat we het laten gebeuren). Er zijn natuurlijk ook mensen van goede wil, maar die richten weinig uit tegen de rampen die ons, veroorzaakt door de schurken, bedreigen. Dit doet de vraag reizen, of deze boeven ooit kunnen veranderen. Dat kan niet door ze te overtuigen; daarvoor zitten ze te veel vast in starre denkpatronen. Maar misschien kan het door Genade.

In dit verband moest ik recentelijk denken aan A Christmas Carol van Charles Dickens. Daarin wordt de schurk Scrooge bezocht door zijn overleden compagnon, en daarna door drie geesten, die hem meenemen op een reis door verleden, heden en toekomst. Dat is zo’n ingrijpende ervaring, dat Scrooge abrupt verandert in een menslievende man. Je kunt het lezen als een droom van Scrooge, maar het wordt verteld alsof het meer een uitstapje is naar een andere wereld. Hij krijgt de kans daardoor te veranderen – dat is de Genade.

Dit is natuurlijk maar een sprookje, maar zou zoiets ook in werkelijkheid kunnen gebeuren zijn bij een of meer van de schurken? Het lijkt me onwaarschijnlijk, maar onmogelijk is het niet. In het geval van Scrooge gebeurde het in de kerstnacht, en dat is het natuurlijk niet altijd. Hoe meer we er echter in slagen het hele jaar door een sfeer van welwillendheid en vrede uit te stralen, hoe groter de kans dat iets daarvan hen ook bereikt. En daarmee is de kans groter dat de genade hen toevalt. Het uitstralen van welwillendheid en vrede is ook overigens effectiever dan agressief op het kwaad reageren, want daarmee geven we de schurken juist energie.

Wat overigens ook zou kunnen werken is als hen een bijna-doods-ervaring (BDE) toevalt. Het blijkt dat mensen na een BDE meestal diepgaand zijn getransformeerd. Zij voelen zich verantwoordelijker voor de wereld om hen heen en hun persoonlijkheid straalt liefde uit. Dat zou ook zo kunnen werken bij hen die destructief met onze wereld omgaan.

Ik geloof niet dat de dwazen en schurken dit soort diepe ervaringen als droom kunnen hebben – daartegen vormen hun starre denkpatronen een afdoende barrière. Maar ik geloof wel in het bestaan van onzichtbare werelden, van waaruit ze bezocht kunnen worden. Dat geloof geeft me trouwens ook hoop voor onze toekomst, en maakt het mogelijk om op zinnige wijze voor de schurken te bidden en de hulp van de onzichtbare werelden in te roepen. Desgewenst kunt u mijn blogs van oktober en november 2018 over de onzichtbare werelden er nog eens op nalezen.

Overigens: om welwillendheid en vrede uit te stralen is het van belang dat we het kwaad in onszelf herkennen en erkennen, zodat we er voor kunnen kiezen het te parkeren, en het niet in ons gedrag te laten meespelen. We kunnen ons dan verwant voelen met de schurken, die uiteindelijk onze broeders zijn, al hebben we veel moeite hen te accepteren.

Ik heb het altijd al geweten.

Geef een reactie

In de laatste decennia heeft ‘het geweten’ veel aan betekenis ingeboet.
(Erich Fromm)

In Januari 2022 (6, 13, 20) en oktober van dat jaar heb ik uitvoerig over de ziel geschreven. Toch zijn daar enkele essentiële elmenten niet aan de orde gekomen. Ik doel daarbij op de ‘heilige’ wond, het ‘heilig’ contract en het geweten die alle drie deel uitmaken van onze ziel. Dat wil zeggen dat we in aanleg daarmee geboren worden.

De ‘heilige’ wond is de pijn waarmee we ter wereld komen. Ik geloof dat we allemaal met zo’n wond geboren worden. Waar komt die wond vandaan? Dat weten we niet echt, maar een analyse van de voorgeschiedenis van ons geslacht kan er vaak wel enig licht op werpen. Hoe dit zij, de wond is er al voor onze geboorte, en dus afkomstig uit de onzichtbare werelden; vandaar de kwalificatie ‘heilig’. Het is een opgave in dit leven om die wond te (her)ontdekken en te transformeren tot heilzame actie (ons stukje van de planetaire puzzel).

Het ‘heilig’ contract is onze levensmissie. Dit contract is ook al voor de geboorte gesloten, maar dat is aanvankelijk in dit leven vergeten¹). Derhalve moet dit ook (her)ontdekt worden, zodat het in je leven uitgevoerd kan worden en je daarvan de voldoening oogst. Vaak is er een verbinding tussen de wond en het contract – ze kunnen fuseren in je hart – en daarmee vervul je je levensopdracht.

Het geweten is datgene wat je altijd al geweten hebt, maar waarvan je je als kind (nog) niet bewust bent. (Terzijde: dat is wat er in het transformatiepel in de de enveloppe van het persoonlijk onbewuste zit). Het bevat twee soorten inhoud: inzicht over hoe de werkelijkheid in elkaar zit (inzicht in het ware²), en richtlijnen over wat je moet doen en laten (inzicht in het goede³). Dit laatste inzicht dient wel onderscheiden te worden van de normen die je met de paplepel zijn ingegoten, want dat zijn de normen van je omgeving waarvan je nog maar moet zien of die ook onveranderd voor jou gelden.

Het geweten moet onderscheiden worden van wat ik eerder (2 juni 2022) de gedachtenafstemmer heb genoemd: de persoonlijke inwoning van de oorsprong van alles. Beide vormen een richtlijn voor je dagelijks leven en voor de principiële keuzes die je in je leven kunt maken. Daarom is het van belang naar hen te luisteren als je bijvoorbeeld een bijdrage wilt leven aan het behoud van de democratie, waarover ik vorige week sprak. Moge de ziel in onze levens naar buiten komen, en zo de uitspraak van Erich Fromm waarmee dit blog begon logenstraffen.

¹): Dit proces wordt beschreven door Plato in boek 10 van De Republiek, weergegeven door Caroline Myss in Sacred Contracts, 2002
²): Vgl. Immanuel Kant: Kritik der reinen Vernunft (1781)
³): Vgl. Immanuel Kant: Kritik der praktischen Vernunft (1788)

Recht maken wat krom is.

Geef een reactie

Heel weinig mensen geven echt om vrijheid, om de waarheid, echt heel weinig. Heel weinig mensen hebben lef, het soort lef waarvan een echte democratie afhankelijk moet zijn. Zonder mensen met dat soort lef sterft een vrije samenleving of kan het niet worden gevormd
(Doris Lessing)

Als we actie zouden willen onder nemen ter verdediging van onze democratie, welke actie kunnen we dan ondernemen?

De eerste stap is natuurlijk dat we ons van het gevaar bewust worden. Hoe klein ik toen nog was, ik heb toch nog herinneringen aan de oorlog en weet dus hoe vreselijk het was om onder een autocratisch bewind te leven. Zo erg als toen zal het misschien niet gauw worden, maar leven in een staat als Hongarije lijkt me ook niet fijn. Ter voorkoning daarvan kunnen we de volgende dingen doen:

In de eerste plaats: natuurlijk stemmen op een partij die de rechtstaat 100 % steunt. Onderschat daarbij ook niet het belang van lokale verkiezingen. De VVD en de NSC komen nu niet meer in aanmerking: ze onderschatten het gevaar door de PVV en de BBB te legitimeren en er mee samen te werken.
Lid worden van en actief worden in een partij of een organisatie die staat voor rechtstaat en democratie.
Organisaties steunen, materieel of door actie, die ook van belang zijn voor de democratie, zoals een vakbond of omroep, en je abonneren op een krant of tijdschriften die wat dit betreft ook een belangrijke rol vervullen.
De dialoog of het debat aangaan op je werk, in vrienden- en familiekring, in sociale situaties en op internet. Je stem verheffen als er uitspraken worden gedaan die discriminerend zijn of tegen de rechtstaat ingaan. Niet proberen anderen te overtuigen, maar gewoon je uitspreken en je bezorgdheid delen. Kwalijke verschijnselen signaleren, ook door ingezonden brieven in de mainstream media.
Deelnemen aan demonstraties, bijvoorbeeld van XR of de klimaatbeweging, of voor cultuurbehoud.
In het algemeen: je geweten laten spreken. Je geweten wat is dat eigenlijk? Kan je geweten zich ook uitspreken vóór een autocratie? Daarover volgende week.

Er is ongetwijfeld nog wel meer te bedenken, maar dat laat ik graag aan de lezer over.

Wat kunnen we leren van John Bull?

Geef een reactie

What could possibly go wrong?
(Engels gezegde)

Engeland mag dan de voetbalwedstrijd gewonnen hebben, met het land als geheel gaat het wat minder. Citaat: In 2015 wat het bbp per hoofd van de bevolking in Engeland volgens de Wereldbank precies gelijk aan dat van Nederland. In 2022 waren de Nederlanders echter bijna 25 % rijker. . . Onder de Conservatieven gaat bijna elke maatstaf de verkeerde kant op. De reële lonen stagneren al meer dan tien jaar. 4,2 miljoen kinderen in Groot-Brittannië leven in armoede. Schoolgebouwen brokkelen af en gevangenissen zijn overvol. Veel gemeenten hebben het faillissement uitgesproken of staan op het punt dat te doen. Bijna de helft van de treindiensten heeft vertraging en het hogesnelheidsspoorproject HS2 is grotendeels geannuleerd. Het ouderenzorgsysteem verkeert in een crisis, net als de universiteiten en de geliefde National Health Service. In Groot-Brittannië staan nu 7,6 miljoen mensen op een wachtlijst voor behandeling in het ziekenhuis, waaronder driehonderdduizend die al meer dan een jaar wachten.*) Dit is doordat de Conservatieven een programma hebben uitgevoerd dat als twee druppels water lijkt op wat onze nieuwe regering van plan is. Dus dit is wat ons te wachten staat als we hier geen stokje voor steken. En dan spreek ik nog niet eens over de schade die het onderwijs, het klimaatbeleid en het cultuurbeleid oplopen.

Het kan allemaal nog erger – dat leren de voorbeelden van Rusland, China, Turkije, Hongarije, Iran en vele andere. Daar staan de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid onder druk. Daar zitten al vele mensen in de gevangenissen of in strafkampen vanwege hun overtuigingen. Het voorbeeld van Polen leert hoe moeilijk het is deze ontwikkelingen ongedaan te maken, als er een regeringswisseling plaats vindt. En denk niet dat deze ontwikkelingen bij ons niet plaats kunnen vinden. Dat kan wel, en daarom is het van belang dat we waakzaam blijven en de democratie actief onderesteunen. De ontwikkelingen in de genoemde landen vonden plaats omdat de bevolking passief bleef, net zoals nu in Nederland.

Wat betreft onze acties betreffende het klimaat weten we wel ongeveer wat we kunnen doen – al valt daar nog wel meer over te zeggen – maar wat kunnen we doen ter verdediging van onze democratie en rechtstaat? Daarover volgende week.

*)Uit een artikel van Ben Coates in De Groene Amsterdammer van 4 juli j.l.

Zonnewende

1 reactie

Hij moet wassen, ik moet minder worden.
(Joh. 3:30)

20 juni j.l. was de zomer zonnewende. Ik heb daar altijd een wat dubbel gevoel bij. Enerzijds vieren we in ons deel van de wereld de langste dag waarop het licht tot volle wasdom is gekomen, maar tegelijkertijd worden vanaf die datum de dagen weer korter. Alles gaat voorbij.

Ik was tijdens de zonnewende in Amerika op familiebezoek, maar gelukkig vierde mijn loge om logistieke redenen dit feest pas op 28 juni, zodat ik er bij kon zijn. In de vrijmetselarij is deze dag gewijd aan Johannes de Doper: de wegbereider van het licht. Maar dat is er toch al? Ja, het fysieke licht, dat het symbool is van het oorspronkelijke Licht (een manifestatie van de scheppingskracht, Gen. 3), dat in onze wereld nog zichtbaar moet worden.

In deze St Jan’s viering werd de dubbelheid van deze dag prachtig in een gedicht verwoord door een van onze broeders. Dit gedicht raakte en ontroerde me, en daarom wil ik het graag met u delen.

Zijn wij dieren?

1 reactie

Duurzaam leven zit niet in de aard van het beestje, zoals een hond ook niet in staat is om een deel van de biefstuk in zijn etensbak tot de volgende ochtend te bewaren.
(Frank Ankersmit in Trouw van 3 juni 2024)
Begeerte heeft ons aangeraakt.
(uit de Internationale, socialistisch strijdlied)

Zijn wij dieren? Ja, natuurlijk. Maar zijn we ook in staat onze dierlijke instincten te overstijgen? Als je kijkt naar de uitslag van de Europese verkiezingen lijkt dat niet zo. Het grootste gevaar dat ons bedreigt, de extinctie door de opwarming van de aarde, blijkt bij de verkiezingen voor het Europees parlement geen rol van betekenis te hebben gespeeld. En het blijkt ook uit onze leefstijl. We zijn nog niet bereid onze instant bevrediging een beetje te verminderen voor het klimaat, of voor onze veiligheid. Toch geloof ik dat we daartoe wel in staat zijn – wat blijkt als we sparen voor een grote uitgave (reis of aanschaf). We moeten er dus maar het beste van hopen.

Ik zit met een probleem. Men zegt dat als we ons te pessimistisch uiten over de klimaatcatastrofe we de meeste ontvangers van onze boodschap van ons vervreemden. Zij willen het niet horen. Men zegt ook dat als onze politici en andere invloedrijke figuren zich zouden uiten als doemdenkers ze hun kiezers en invloed zouden verliezen. Als reactie wordt de klimaatramp als een wat minder ernstig en urgent probleem voorgesteld. En schetst men een mogelijke en leefbare toekomst, ook al is die onwaarschijnlijk. Maar als onze ‘leiders’ daarmee ons gedrag en onze keuzen willen beïnvloeden, blijkt dat ook onvoldoende te werken, getuige wat ik hierboven heb gezegd.

Anderzijds zijn er toch ook wel veel gezaghebbenden die stellen dat als je ernst van de situatie niet expliciet duidelijk maakt mensen ook niet in beweging komen.

Ik zit zelf ook met dit dilemma. Als ik ieder blog zou opschrijven wat ik aangaande onze perspectieven als mensheid werklijk denk, verlies ik binnen de kortste tijd al mijn lezers. Maar als ik de feiten verdoezel, ben ik ook niet geloofwaardig. Ik nodig u graag uit te volgen hoe ik in de komende tijd met dit dilemma worstel, en tegelijkertijd om ook zelf over dit probleem na te denken.