Categoriearchief: Ecologie

The Nile Project

Egypt, Eritrea, Kenya, Sudan, Rwanda, Burundi, Uganda, Ethiopia, Tanzania, South Sudan, Congo (Kinhassa). What do all these countries have in common?

  1. With the exception of Congo, they all have a shortage of water.
  2. They all have a global food security index of 50 % or less, often below 20 %.
  3. With the exception of Egypt, most people in these countries don’t have access to electricity.
  4. In all these countries there is violence and/or war.
  5. They all are riperian states of the Nile.

Interesting: the Nile is the river with the most riperian states in the world: 11 (Congo 10, Amazon 8). Potentially the Nile is a source of prosperity, but in fact it is also a cause of war. The suffering in these countries is  hardly imaginable. I recently read What is the What, written by Dave Eggers, based on the life of Valentino Achak Deng, about the wars in Sudan. The suffering and the cruelties  that are described in that book are very difficult to digest.

However. . .

Coming back from  holiday I attended the Holland Festival Proms. This was a wonderful day all over, but the highlight certainly was The Nile Project. A group of about 14 musicians who with their love, vitality and african music ravished the public. With their laments they touched everyone deeply, and one couldn’t stop moving and dancing when they played their exciting rhythms.

Now the interesting thing is these musicians came from all countries I mentioned above. This is what the Nile Project is about: bringing people from all these countries together in peace, love and understanding. They also have an ecological goal; in their own words: “We inspire, inform, and connect Nile citizens to help them collaborate on cultivating the sustainability of their river.” The Nile Project was founded in 2011 and since then organized 143 concerts, 200 workshops, 6 international gatherings, and produced 2 albums. They also organize student programs, and university chapters, community programs and so on and so on. They are networking all over the world. Their methodology is based on the Theory U (developed by Peter Senge, Otto Sharmer, and others).

It is very encouraging that in the midst of deep misery, cruelty and violence, beauty and love always come forward and blossom. Therein lies the hope for this world. This concert moved me deeply and made me very happy.

I never heard about The Nile Project before. This may be true for many of you. If ever you get the chance to watch a performance, don’t miss it. You can also in other ways get involved with the project, see the website: https://nileproject.org/about/

To be or not to be, that is the question. . .

For English text, see below.

Rutte, Buma en Pechthold hebben de kans verspeeld om waarlijk leiderschap te tonen door gezamenlijk de publieke opinie te beïnvloeden. In plaats daarvan lopen ze liever aan de leiband van ‘het volk. . .’ en hun (vermeende) achterbannen.

Dit is mijn laatste blog voor mijn vakantie. het volgende blog verschijnt, zo de Here wil en wij leven, op 29 juni. Onderstaand een samenvatting in het Engels van mijn laatste vijf blogs.

Summary of the last five blogs.

  1. It doesn’t appear that humanity will succeed in restricting global warming to two degrees centigrade. So we need help from the unseen, subtle worlds to deal peacefully and efficiently with the resulting problems. We have to ask for that through prayer. Then this help hopefully will manifest through us. This can be seen as the second coming.
  2. One of the conditions for effective prayer is that we need to have faith and a belief in  miracles. We have to assume that the subtle worlds exist and we have to develop an attitude of expectancy.
  3. We also have to become meek. “Blessed are the meek, for they shall inherit the earth” (Matth:5:6) . Then we are ready for prayer: “Thy will be done, on earth as it is in heaven.”
  4. Then we have to manifest what we prayed for. We have to collaborate with our partners in the subltle worlds. Probably our partners are eager to work with us together. The preparation of manifestation ask discipline and stamina. Butr the manifestation itself is not that hard work. Joy and contentment indicate we are involved in a process of finding our piece of the planetary puzzle.

So far my last blogs. Next month aI’ll be away on holiday. I’ll be back in july. So long!

 

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

 

 

Ons stukje van de planetaire puzzel.

In De Groene Amsterdammer van vorige week las ik dat de tien bedrijven in Nederland die de grootste bijdrage leveren aan de CO2 uitstoot in feite nog geen wezenlijke stappen hebben gezet om die uitstoor te verminderen, en ook niet voornemens zijn dat binnen afzienbare tijd te doen.  De uistoot is nog even groot als tien jaar geleden. Van de energietransitie waarover in Nederland sprake is  komt zodoende natuurlijk niets terecht. Het is dus niet alleen de overheid die in gebreke blijft.

Reden te meer om ons in gebed tot onze partners in de subtiele werelden te wenden, zoals ik in de vorige blogs heb beschreven. Maar nadat we ons in gebed tot hen gewend hebben, komt het weer op onszelf aan! Hoe kunnen wij ons aandeel leveren bij het helen van de wereld en het redden van de mensheid? Wat kunnen wij in deze wereld manifesteren, creëren, zichtbaar maken?

Van belang is dat we allereerst vast stellen wat het is dat we werkelijk willen. Is dat een wereld waarin de opwarming beperkt is tot twee graden? Of willen we feitelijk een wereld waarin de mensheid op liefdevolle en daardoor effectieve wijze omgaat met de problemen die ontstaan zijn door een opwarming van twee graden of meer? Ik voor mij geloof niet meer in de eerste visie, dus richt ik me op de tweede.

Hoe dit zij, wat je visie ook is: denk groot! Ook als eenling kan je al veel bereiken, met name als je daarbij ook samen werkt met anderen die hetzelfde willen.  (Zie bijvoorbeeld wat Boyan Slat te weeg brengt in verband met het opruimen van de plastic soep in de oceanen). Hoeveel machtiger word je dan niet als met elkaar aan de slag gaat.

Maar overigens gaat het er om dat datgene wat je wilt manifesteren in lijn is met de vraag die je voorgelegd hebt aan de subtiele werelden (zie mijn vorige blog). Je wilt immers met je partners aldaar samenwerken? En ook is het van belang dat wat je wilt manifesteren een expressie is van wie je bent en wilt zijn. Manifesteren tegen je eigen natuur en de levensstoom in zal niet lukken (Over hoe effectief te manifesteren heb ik eerder geschreven in Spiritueel Leiderschap).

Hoewel ik je aanraad om niet te beperkt te denken, gaat het er toch om jezelf niet te overschreeuwen. We zijn niet allemaal een Boyan Slat. Iedere bijdrage aan een humanere wereld is welkom en nodig, ook al lijkt het misschien een druppel op een gloeiende plaat. Doe gewoon wat je hand en je hart te doen vinden. Maar vermijd de valkuil om in het wilde weg maar wat te doen. Manifesteren is iets anders dan handelen: je actie dient organisch uit het manifestatie proces voort te komen. Een criterium om vast te stellen of je goed bezig bent is vreugde en voldoening. De partners in de subtiele werelden willen waarschijnlijk graag met ons samenwerken. Als je daarentegen iets wilt forceren is frustratie je deel.

Onze collectieve bestemming is te zien als een grote legpuzzel. (Het beeld is van Danaan Parry). Je hebt een stukje van die legpuzzel in handen. Zonder dat stukje is de legpuzzel nooit te maken. Moge jij je plekje voor jouw stukje vinden. . . Dat is het wonder waarover ik eerder sprak, en als dat bij velen van ons gebeurt kun je spreken van de wederkomst; het paradijs op aarde.

 

 

 

In gesprek met de subtiele werelden.

Prachtig, zoals in reactie op de weerstand tegen maatregelen om het klimaatprobleem aan te pakken, er allerlei bewegingen ontstaan die die aanpak juist bevorderen. Protestbewegingen, maar ook nieuwe technologische ontwikkelingen, en bedrijven en overheden die eindelijk bij zinnen komen (onze overheid nog niet, helaas). Niettemin zullen we er niet in slagen de opwarming beneden de twee graden te houden, zoals ik in vorige blogs heb laten zien – het zal eerder drie of vier graden worden – en dat vormt een directe bedreiging voor de mensheid. We hebben hulp nodig van onze partners in de onzichtbare werkelijkheid. Om die hulp kunnen we vragen in gebed.

Gebed is een dialoog met een onzichtbare gesprekspartner. Dat hoeft niet God te zijn, het kan eigenlijk ieder wezen zijn uit de subtiele werelden. Je hoeft in het bestaan van hen niet echt te geloven, maar je moet dan wel doen alsof je gelooft. De kans dat je dan echt gaat geloven is overigens niet denkbeeldig.

Over gebed heb ik eerder geschreven *) maar voor nu beperk ik me tot het volgende. Een gebed is vooral luisteren: wat heeft de subtiele wereld me te zeggen? Die boodschap kan komen in woorden, maar ook in beelden, intuïtie, inspiratie, min of meer vage gevoelens of gewaarwordingen, hoe dan ook. Het kan soms lang duren, maar als je open en verwachtingsvol bent komt die boodschap eigenlijk altijd. Geduld! Het is overigens niet altijd een boodschap die we graag horen. We hebben soms de neiging ons onwelgevallige boodschappen weg te drukken. Daarom is het van belang dat we luisteren met open oor en open geest.

Maar soms willen we ook wat zeggen: iets (mee)delen, of in dit geval iets vragen: hulp bij de genezing van de wereld (de natuur, waarvan we zelf deel uitmaken). Die vraag moet geboren zijn uit gevoelde nood, anders werkt het uiteraard niet. En verder moet de vraag ook een gift inhouden: onze bereidheid om samen te werken met onze partners in de subtiele wereld, en daar zonodig offers voor te brengen. We moeten voorts bereid zijn ons over te geven aan de inzichten en aanwijzingen uit de subtiele wereld. Overgave is, zoals ik vaker heb gezegd, iets heel anders dan onderwerping. Bij overgave blijven we zelf verantwoordelijk, we geven onze autoriteit niet op. In tegendeel: we versterken die juist.

Het is belangrijk dat we de vraag maar één keer stellen. Als we het vaker doen, wordt het al gauw gezeur. We moeten er op vertrouwen dat we gehoord worden. Daarom is het van belang dat we de vraag pas stellen als we er echt klaar voor zijn: de vraag moet komen vanuit ons diepste zelf. Hij moet gesteld worden met hart en ziel. En er moet voldaan zijn aan de voorwaarden die ik in vorige blogs en ook hierboven heb genoemd. Beter wachten, dan de vraag stellen als we er eigenlijk nog niet klaar voor zijn.

Gehoord worden betekent niet dat ons gebed ook verhoord wordt. Vragen staat vrij, maar het recht van weigeren behoort daarbij. Wij weten natuurlijk niet wat de overwegingen zijn van onze partners om al dan niet aan onze wensen te voldoen. We kunnen ook niet weten op welke wijze ons gebed eventueel verhoord wordt. Het kan wel zijn dat het in een heel andere vorm komt dan we verwachten, en zoals gezegd  kan het ook zijn dat we een boodschap krijgen die ons helemaal niet uitkomt.

In elk geval zal een vervulling van onze wensen en verlangens komen door middel van ons zelf. Zoals ik al eerder zei: het is niet zo dat onze onzichtbare partners de zaken wel even voor ons oplossen. Dat zal altijd moeten gaan via ons eigen bewustzijn en ons eigen handelen. Daarmee kom ik op de wetten van manifestatie, waar ik in een volgend blog op zal ingaan.

 

*) https://www.bol.com/nl/p/gebedsboekje-voor-zoekers/1001004010181124/#modal_open

Wij buigen in deemoed het hoofd. . .

Wij mensen hebben een collectieve structuur ontworpen die schadelijk is voor de wereld waarin we leven. Dat is al begonnen met de landbouwrevolutie, en daar zijn de industriële revolutie en de informatie-revolutie op gevolgd. Dat is gepaard gegaan met maatschappelijke en economische ontwikkelingen – natiestaten, kapitalisme, neoliberalisme -, die  geleid hebben en nog steeds leiden tot geweld, ongelijkheid in vermogen en inkomen en tenslotte uitputting van de aarde. Dat neemt de individuele verantwoordelijkheid niet weg, maar het is niettemin voor een individu bijzonder moeilijk zich aan ‘het systeem’ te onttrekken. Weshalve we allemaal medeplichtig zijn aan de negatieve effecten van het systeem.

Het heeft weinig zin om ons daarover schuldig te gaan voelen, maar enige bescheidenheid  en nederigheid is daarentegen wel op zijn plaats. We mogen blij en trots zijn op de mooie dingen die we als mensheid bereikt hebben: kunst, wetenschap, democratie en een toenemende welvaart voor velen van ons, maar moeten tegelijkertijd de ogen niet sluiten voor wat we elkaar en de planeet aandoen.

“Gezegend zijn de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven”. Het ontwikkelen van zachtmoedigheid is de tweede voorwaarde voor een effectief verzoek om hulp aan onze partners in de transcendente werkelijkheid, waarover ik in mijn vorige blog kwam te spreken. Hulp die we nodig hebben om de klimaat problematiek te overleven.

Het woord zachtmoedigheid bevat twee aspecten: zachtheid en (ge)moed. Als we zachtmoedigheid in onszelf willen ontwikkelen, zullen we zachter moeten worden. Ons hart zal open moeten staan voor mededogen voor en verdriet om de pijn van de wereld en de onmacht van de mensheid. Tegelijkertijd zullen we moed moeten ontwikkelen: moed om de werkelijkheid waarin we ons bevinden onder ogen te zien.

Als we dusdoende ons geloof in de transcendente wereld, in de mogelijkheid van wonderen en een leefbare toekomst (zie mijn vorige blog),  en zachtmoedigheid hebben ontwikkeld zijn we klaar om hulp te vragen aan de wezens in de ‘subtle realms’. We doen dit in gebed.  Velen van ons zijn niet gewend te bidden – daarom ga ik daar in een volgend blog op in. Maar nu al vast dit: we kunnen niet verwachten dat onze partners in de ‘subtle worlds’ dit eventjes voor ons gaan oplossen. We moeten zelf ook een substantieel aandeel leveren. Wat en hoe? Ook daarover kom ik later te spreken.

Be realistic, plan for a miracle.

Zoals ik in mijn vorige blog zei ziet het er niet naar uit dat de mensheid op eigen kracht het klimaatprobleem gaat oplossen. Daarom hebben we hulp nodig, hulp van buiten, van boven, vanuit de transcendente werkelijkheid. Maar die hulp komt niet vanzelf. We zullen daarom moeten vragen. En omdat op een effectieve manier en vanuit een bescheiden houding te kunnen doen zullen we ons moeten voorbereiden.

Een van de eerste voorwaarden voor een effectief verzoek om hulp is dat we in de mogelijkheid daarvan moeten geloven. Geloven we in een transcendente wereld van waaruit ons hulp kan worden geboden? Voor velen van ons is dat pure fantasie, wensdenken. Anderen, die de mogelijkheid van het bestaan van een transcendente wereld niet uitsluiten worden niettemin geplaagd door twijfel: bestaat die wereld wel, en bekommeren de wezens daar zich ons om ons lot? Zelfs diegenen die gelovig of godsdienstig zijn kennen die twijfel: geloof zonder twijfel is per definitie onmogelijk (wat niet betekent dat gelovigen  zich steeds van die twijfel bewust zijn).

Hoe gaan we om met twijfel? In elk geval niet het wegstoppen of onderdrukken; daar wordt het alleen maar sterker van. Het beste is deze twijfel rustig onder ogen te zien, maar ons tegelijkertijd te realiseren, dat we ook nooit zeker kunnen weten dat de transcendente wereld niet bestaat, en dat de daarin levende wezens zich niet om ons bekommeren. Het is dus niet realistisch niet te hopen, zoals mijn goede vader reeds zei. Wonderen zijn altijd mogelijk. En als we met deze houding naar de wereld om ons heen kijken, dan zien we hiervoor ook de bewijzen. In mijn vorige blog noemde ik al de praktijk van de Findhorn community, maar er is veel meer. De wereld, het leven als geheel, is een wonder, dat nooit geheel door de natuurwetten kan worden beschreven en begrepen. Er is altijd ruimte voor het mysterie en wonderbaarlijke gebeurtenissen. ‘Miracles are natural. When they do not occur, something has gone wrong.” (A Course in Miracles)

Deze houding van een open staan voor de toekomst, verwachtingsvol zijn zonder pessimisme maar ook zonder irrealistisch optimisme, is de eerste voorwaarde voor een effectief verzoek om hulp. Over de tweede voorwaarde kom ik in een volgend blog te spreken.

 

 

Preparing for the second coming.

Too bad! Humanity on their own will not succeed in confining global warming to 2 degrees centigrade. If the Paris agreement om Climate Change will be carried out completely, global warming shall be 3 degrees, experts are telling us. But, as we all can see, the Paris agreement will not be executed completely. Moreover, many of the agreements within the overall agreement are merely suggestions or well meant intentions, no deals with sanctions if not performed. James Hansen, a world-famous  climate expert called te Paris agreement ‘bullshit’. Very strange that here in Europe almost all politicians still are going by the assumption that 2 degrees is still feasible. I call this mystification. But that is not as bad as what the Trump administration is doing: denying that the climate problem exists. I call that a serious crime.

Already a global warming of two degrees will cause disasters, the beginning of which we already can see today (one degree temperature rise): draughts, floods, melting of icecaps and glaciers, sea level rise, dead of vital ecosystems (f.i. the Great Barrier Rif), etc. Let alone the effects of three or more degrees – these are unimaginable and a serious threat to the survival of mankind.

So mankind is not going to make it. Unless we get help form ‘above’, the subtle world, the unseen realms. For many of us this is pure phantasy, wishful thinking, daydreaming, but in fact there are already many examples of extraterrestrial help. One of the best documented examples is the decennia old practice of the Findhorn community (see https://www.findhorn.org).

How will this support from the unseen world manifest? It will manifest through us. The entities (deva’s, angels, spirits) in the subtle realms only very rarely intervene directly in the material world, but they can guide us and tell us what to do, and in that way collaborate with us. Then we can create miracles: events that transcend the physical laws. In this way we cannot solve the global warming problem, but maybe we can limit its consequences.

This won’t happen automatically. We have to prepare for this in two ways: developing the belief that this is possible (faith), and at the same time knowing we do not deserve this support, becoming meek and still expectant (like children). “Blessed are the meek, for they shall inherit the earth” (Matth:5:6) . Then we are ready for prayer: “Thy will be done, on earth as it is in heaven.” Needless to say that it is not necessary to practice this in an orthodox christian way.  If you want to approach this attitude from a Christian viewpoint you should rather think of gnosis (https://en.wikipedia.org/wiki/Gnosis). Although in the Findhorn community, as far as I know, this term is not in use, this is what they are practicing there. However, it can be done out of any spiritual practice (Islam, Buddhism, Hinduism, Judaism, whatever) and also without any religious background.

So this is our assignment for the immediate future: preparing for the second coming of the Christ energy. A hugh task, but very rewarding. Blessed be you all!

 

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

 

Pretentie en mystificatie.

“Burgers willen wel duurzamer, maar niet minder consumeren. Overheden willen best vergroenen, zolang het maar geen pijn doet in de koopkrachtplaatjes. En bedrijven zijn niet langer de boeman, maar onderdeel van de oplossing.” Dit is een citaat uit een gedegen artikel in De Groene Amsterdammer van 23 maart j.l. over Unilever: Duurzaamheid uit een pakje *)

“Unilever wil zijn omzet verdubbelen en zijn milieu-impact met de helft verminderen. Dat is revolutionair; het is nog geen enkel bedrijf gelukt.” (Dit is een citaat uit een college op Nijenrode van professor ‘Sustainable Business and Stewardship’ André Nijhof, docent in good practices van bedrijven.) En, maar dat zegt de professor niet, dat gaat Unilever ook niet lukken. Dat blijkt duidelijk uit bovengenoemd artikel (een ‘must read’ voor wie in dit soort zaken geïnteresseerd is). En naar mijn mening zal dat op redelijke termijn geen enkel productiebedrijf lukken. Want omzet of winst vergroten vraagt meer grondstofffen, en draagt bij tot de ‘global warming’, hoe maatschappelijk verantwoord je dat ook probeert te doen. Misschien is in de verre toekomst een volledig circulaire economie zonder CO2 uitstoot technisch mogelijk, maar daarvan zijn we nog zeer ver verwijderd, en tot zolang is een doelstelling als die van Unilever een onhaalbare utopie.

In genoemd college vraagt een student zich af:  “Wordt de wereld er eigenlijk wel beter van als wij onze omzet verdubbelen”. Niet relevant, oordeelt de professor  streng. ‘Een non-discussie.” En hiermee wordt de wezenlijke discussie uit de weg gegaan.

Paul Polman, de CEO van Unilever geldt als de duurzaamheidskampioen van het bedrijfsleven. Hij heeft binnen Unilever het ‘Sustainable Living Plan’ gelanceerd en wordt daar alom voor geprezen. Volgens Polman is Unilever ‘de grootste NGO ter wereld’. Unilever werkt samen met Oxfam, Wereldnatuurfonds en andere NGO’s. De Verenigde naties roepen Polman uit tot ‘Champion of the Earth’, de hoogst mogelijke milieu-onderscheiding.

Ik word van dit alles lichtelijk onwel. Natuurlijk is het goed dat Unilever en andere bedrijven aandacht geven aan de duurzaamheid van hun productieprocessen, en dat ook uitdragen. Maar als dan tegelijkertijd blijkt dat Unilever haar duurzaamheidscriteria aanpast aan wat er mogelijk is, en dat Unilevers duurzame landbouw nauwelijks afwijkt van de reguliere landbouw; als je ziet dat hun streven naar het duurzaam verbouwen van palmolie nog lang niet bereikt is (en ook niet bereikt kan worden, terwijl ze dat wel pretenderen), en als je ziet dat ze streven naar een giga vergroting van hun omzet in cosmetica producten, dan kom je vanzelf uit bij de vraag van die student op Nijenrode.

Ik word niet goed van de pretentie en de misleidende woorden waarmee dit duurzaamheidsstreven gepaard gaat. Voor een werkelijk duurzame wereld is een totale omslag van ons denken nodig, waaruit dan een totale herstructurering van onze samenleving kan voortvloeien, en bedrijven zoals Unilever, met in hun voetspoor professors zoals Nijhof dragen daar niet aan bij, om het maar eens gematigd uit te drukken. In tegendeel, hun mystificatie bevordert dat we over dit soort vraagstukken niet echt gaan nadenken.

Dit is geen aanklacht specifiek bedoeld voor Unilever – het geldt het hele bedrijfsleven, met name die bedrijven die pretenderen een wezenlijke bijdrage te leveren aan een duurzame wereld. Het zou mooi zijn als die bedrijven zich wat realistischer en bescheidener zouden opstellen. Wel vragen aan het het nieuwe kabinet om miljarden te spenderen voor een groene politiek, maar zelf alleen maar vage intenties uitspreken in plaats van concrete investeringen toe te zeggen. Kom  niet alleen halen, kom eerst eens wat brengen, zeg ik samen met Marike Stellinga (NRC/Handelsblad van j.l. dinsdag).

Kortom, wees waakzaam en doorzie de pretenties. Volgende week ga ik in op een mystificatie op dit gebied in de politiek.

 

*)door Daphné Dupont–Nivet, Anouk Ruhaak, Marije Schuurs, Jaap Tielbeke & Emiel Woutersen

Een reis van 1000 stappen begint met de eerste dribbelpas. . .

Wat is dat toch met mij? Iedereen jubelend over het klimaatakkoord, terwijl ik er weinig in zie. Ik ben wat je noemt een zwartkijker. Een karakterfout vrees ik. Velen noemen mij een pessimist. Ikzelf houd altijd vol dat ik een realist ben. Dus als je dit blog leest: wees gewaarschuwd. Als je onbezorgde kerstdagen wilt hebben: niet lezen. (Ik ben een groot bewonderaar van Bas Heijne, columnist van NRC/Handelsblad, altijd zwartgallig en meestal zeer to the point. Dat laatste hoop ik ook te zijn)

Eerst het goede nieuws: er is een wereldwijd akkoord tussen 195 landen. Dat is op zichzelf uniek en een teken dat er enig besef begint door te dringen: het gaat niet helemaal goed met ons leefmilieu. Er dreigen wat eilandjes te verdwijnen, er dreigen wat droogtes en overstromingen, watertekorten, voedseltekorten,. . . jammer maar helaas. . . moeten we wat aan doen.

Nu het slechte nieuws: het akkoord bevat voor zover ik kan zien maar twee concrete maatregelen: Eén: iedere vijf jaar, te beginnen in 2018, wordt gepeild of landen genoeg doen om de temperatuurstijging beneden de 2 graden te houden (wat nu niet zo is), en zo niet, dan wordt dat concreet vastgesteld. Twee: er komt in 2020 een fonds waarin de rijkere landen 100 miljard dollar per jaar zullen storten om ontwikkelingslanden te steunen bij hun klimaattransitie. Dit is te weinig en te laat, en over de verdeling (hoeveel welk land moet bijdragen) zijn geen afspraken gemaakt. Waar de overige gelden vandaan moeten komen is niet vastgesteld. Overigens leert de ervaring met steun bij rampen, dat toezeggingen nog niet betekenen dat dit geld er ook werkelijk komt.

Er staat een heleboel NIET in het verdrag. Er is niet afgesproken dat er een wereldwijde prijs komt voor elke ton CO2 equivalent die wordt uitgestoten. De EU hanteert voor haar emissierechten een prijs van € 8 per ton, de Shell intern € 50 per ton CO2 (als een investering per jaar meer kost dan dit bedrag bij de ontwikkeling en exploitatie wordt hij niet meer uitgevoerd), terwijl volgens deskundigen een bedrag van € 90 minimaal nodig zou moeten zijn. (Sommigen zeggen € 300). Dit is volgens hen die het weten kunnen de ENIGE manier om de uitstoot van broeikasgassen daadwerkelijk tegen te gaan. De vervuiler moet betalen – dus in feiten zou dit bedrag grotendeels doorberekend moeten worden aan de consument. € 20 tot € 30 verhoging van de prijs van vliegtuigtickets – ik moet er niet aan denken. . . Overigens worden de sectoren luchtvaart en scheepvaart, die samen verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de CO2 uitstoot, in het verdrag niet genoemd.

Als deze CO2 belasting wel zou worden ingevoerd zou dat meteen een oplossing geweest zijn voor het vullen van het eerder genoemde fonds.

Het verdrag is juridisch bindend  (behalve voor de VS en Australië), maar pas als het door 55 landen geratificeerd is. De procedure daarvoor begint op 22 april van het volgende jaar, en zal dan enige jaren in beslag nemen. Veel stelt dat trouwens niet voor, omdat het, zoals zojuist is vastgesteld, maar twee concrete maatregelen bevat, die elk op zichzelf maar weinig zoden aan de dijk zetten.

Kortom, ik begrijp niets van de euforie die na dit verdrag alom heerste. Obama: “Dit akkoord is de beste kans die we hebben om de planeet te reden”.(?) Ban Ki -moon: “Het Parijs akkoord is een monumentaal succes. .  “(???). Onze staatssecretaris Dijksma: “We hebben onze kleinkinderen een grote dienst bewezen.” De schat. Ik vind haar wel lief (en ze was absoluut bekwaam op landbouw) maar nu moet ze zich maar beperken tot Prorail en NS; dat is al moeilijk genoeg om te overzien. Nee dan Marita Hutjes (Oxfam): ” Er worden beloftes gedaan, maar het akkoord dwingt landen niet om snel hun CO2-uitstoot te verminderen.” Een geestverwant. U weet wel, de weg naar de hel. . .

instrumental_temperature_record

Kennelijk leef ik op een andere planeet. Maar het is waar, een reis van 1000 stappen begint met de eerste stap, zoals de Taoist zegt, en de eerste dribbelpas is gemaakt. De reis is begonnen. De kans dat we onder de drie graden blijven lijkt me groter geworden. Helaas lijkt de kans dat we onder de twee graden blijven nog steeds nihil. Laten we onze aandacht dus vooral richten op hoe we een waardige wereld kunnen scheppen in een tijd van grote bedreigingen. Je kunt dit verdrag ook zien als een stap in die richting. Laten we het daar voorlopig maar op houden. En voor de Kerst hoop ik nog met een iets vrolijker blog te komen, al heb ik er nog geen flauw idee van waar dat over zou moeten  gaan.