Categoriearchief: Mens en samenleving

Ontheemd.

Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral (Bertolt Brecht)

Zij die me al langer kennen of volgen weten dat ik geloof dat (bijna) alle mensen hun leven leiden met een diepe gewondheid, de sacred wound. Zij kunnen zich daar al dan niet van bewust zijn, maar het beïnvloedt altijd hun denken en doen. De oorsprong van die gewondheid kan liggen in de lotgevallen van de vele (vaak tientallen) generaties die ons zijn voorafgegaan; lotgevallen die zijn neergeslagen in de genen. Volgens anderen kan die gewondheid ook voortkomen uit eerder geleefde levens, maar met dat gezichtspunt heb ik niet zoveel. In dit leven kan die gewondheid zich verdiepen door eerdere pijnlijke of zelfs traumatische ervaringen in de jeugd of de adolescentie, of nog daarna. Het interessante is nu dat deze gewondheid als regel in directe relatie staat met onze levensopdracht, onze missie; ons sacred contact. Dat is de reden dat ook de gewondheid ‘sacred’ genoemd wordt: hij kan je leven betekenis geven. Ik kan dat illustreren aan de hand van mijn eigen levensloop.

Mijn sacred wound zou ik willen benoemen als een gevoel van thuisloosheid. Dit gevoel is ontstaan via de stamboom van mijn vader, die een Jood van asjkenazische herkomst was, en wiens voorouders veel te maken hebben gehad met Jodenvervolging en in een tweeduizendjarige diaspora vaak moesten vluchten en hun woonplaats hebben moeten opgeven. Dit proces is nog versterkt door mijn eigen oorlogservaringen, die er tussen mijn derde en vijfde jaar toe hebben geleid dat ik in de onderduik veelvuldig van woonplaats (en van kleuterschool) heb moeten wisselen. Ook daarna was het thuis niet helemaal veilig: door de ondergane ellende (onder andere het verlies van bijna alle familieleden) hadden mijn ouders om te overleven veel gevoelens van wanhoop, verdriet en woede onderdrukt. Ze waren zeker liefdevolle ouders, maar ze waren ook als een slapende vulkaan die ieder moment tot uitbarsting kon komen (al gebeurde dat zelden). Kinderen voelen dat en dat draagt ook weer bij tot gevoelens van onveiligheid.

In de eerste helft van mijn leven heeft deze gewondheid geleid tot perioden van slapeloosheid, humeurigheid (speciaal aan begin van vakanties), een gebrek aan vertrouwen in het leven als zodanig (je kunt maar zo je veiligheid verliezen. . . ) en van daaruit alles dwangmatig onder controle willen houden. Door persoonlijk werk en therapie heb ik daar in de tweede helft van mijn leven minder last van gehad. Ik ontdekte mijn sacred contract: het scheppen van veilige leersituaties (een soort tweede thuis voor mijn cliënten; daarom werkte ik veel met leergroepen en teamconferenties. In mijn eerste post-doctorale opleiding noemden we dat een ‘cultural island’). Ik heb altijd geweldig geboft met het vinden van veilige woonsituaties (toeval? Ik voelde me geleid en gedragen en voel daarvoor een grote dankbaarheid), maar. . . één keer stortte mijn bouwvallige huis in tijdens de restauratie (wij waren elders bij een bruiloft van een bevriend echtpaar); één keer verloor ik mijn huis door een echtscheiding, en éen keer verloor ik mijn praktijkruimte door een haatcampagne. Allemaal toeval? Er zijn nog veel meer ’toevalligheden’ in mijn leven, maar dat allemaal beschrijven zou voor dit blog veel te ver voeren. Dit alles is voor mij inzichtelijk geworden tijdens mijn voetreis van Berlijn naar Praag (het Joods kerkhof aldaar) in 2001. Ik heb toen ook ontdekt dat er eigenlijk maar één veilig thuis is: in mijn diepste zelf.

In het huidige stadium van mijn leven met veel vrije tijd dacht ik: laat ik nog eens wat nuttigs doen in de wereld en zonder veel na te denken meldde ik me als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Nederland (voor mensen die hun thuis verloren hebben!). Daar werd ik aangenomen als woonvrijwillger: iemand die asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen begeleidt bij het zich ‘settelen’ in de toegewezen woning; met andere woorden: bij het creëren van hun nieuwe thuissituatie. Tja. . .

Na de behoefte aan eten en drinken is een veilige woon- en verblijfplaats de meest fundamentele behoefte die wij mensen hebben. Door een rücksichtlose economie, geweld, oorlog, milieu- en klimaatproblemen gaat die veilige plaats voor miljoenen mensen verloren. Daarom grijpt het vluchtelingen probleem en de klimaatontwrichting mij de laatste jaren echt bij de keel. Doordat we nu als collectief, als mensheid, onze veilige woonplaats, Gaia, aantasten dreigen we nu massaal ontheemd te raken. Al heb ik daar persoonlijk voorshands nog weinig last van, toch voelt het alsof mijn leven eindigt waar het is begonnen. Full circle . . wat een mysterie. Misschien is ieders leven wel zo te zien als je er oog voor hebt.

Luctor et emergo

Dit is het laatste blog in een serie die begonnen is op 4 februari jl.

Men hoeft niet te hopen om iets te ondernemen, noch te slagen om te volharden. (toegeschreven aan Willem van Oranje)

Zo zijn we dan aan het einde gekomen van mijn serie over hoe we de ernst van het klimaat probleem tot ons kunnen laten doordringen zonder ons daardoor te laten verlammen of in onvruchtbare woede te belanden. Hoe ontwikkelen we veerkracht (ik vat nog eens samen)?

  • De eerste stap is om werkelijk in het probleem te duiken met alle gevoelens die daarbij opkomen. De put ingaan, liefst samen met anderen.
  • De tweede stap is om het innerlijk werk te doen; de bronnen van kracht in onszelf te ontwikkelen: het omzetten van wanhoop in liefde, het leren ons verdriet even te parkeren, dankbaarheid ontwikkelen, het ontdekken en volgen van je ‘heilig contract’, meditatie, gebed en contemplatie. In het algemeen: zelfreflectie.
  • De derde stap is open te staan voor de bewustzijnsrevolutie die al gaande is. Aandacht geven aan de archetypen binnen en buiten onszelf, kiezen voor een leven van service en meeleven, open staan voor de vijfde dimensie. In het algemeen: openheid van geest en hart. Deze openheid kan bevorderd worden door de natuur in te gaan en door te luisteren naar muziek; in het algemeen te genieten van kunst. Dan worden we ons ook bewust van het feit dat we één zijn met alle anderen en met de planeet als geheel. We zijn Gaia! 
  • Als we zo ver zijn gekomen zal dat vanzelf doorwerken in onze acties en levensstijl. We zult drastisch minder willen rijden, vliegen, vlees eten, spullen kopen en zuiniger omgaan met energie. Een beetje versoberen dus, zonder dat het heel erg pijn doet. Er wordt vaak gezegd dat dit nauwelijks effect heeft op het grote geheel. Maar als jouw hele levensstijl geleidelijk verandert gaat daar toch een effect van uit: het werkt besmettelijk, en beïnvloedt je manier van denken, en dat werkt weer uit op ons collectieve denkpatroon. *)
  • En tenslotte: vind uit wat jou unieke bijdrage kan zijn in deze tijd. Wat is jouw puzzelstukje dat nodig is om de wereldpuzzel te leggen? Luister naar je innerlijke gids.

Het is een Pasen-verhaal: eerst ga je (geestelijk) dood en dan kom je weer boven. De terrassen zijn nog dicht, en er mag maar één iemand op bezoek komen. Maar de levenskracht is sterk. Zoals het gras door het beton heen kan groeien, zoals Jezus voortleefde na zijn sterven (feitelijk of symbolisch, dat mag je zelf uitmaken), zo kunnen wij in alle omstandigheden onze levenskracht ervaren in de vorm van dankbaarheid en vreugde. Ik wens je een gezegend Paasfeest, alleen, of met één of enkele ander(en).

*) De volgende websites geven je suggesties over wat we allemaal kunnen doen en laten: https://www.milieucentraal.nl, en https://decorrespondent.nl/10792/de-grote-klimaatgids-dit-kan-jij-zelf-doen-tegen-klimaatverandering/3665655377296-f3de3a16. Wat daar niet op staat is lid worden van een organisatie die klimaatverandering tegengaat en de invloed die we uit kunnen oefenen in de politiek, al is het maar door ons stemgedrag. Als u een idee wilt krijgen van de top 10 milieubelasting van de consument kan ik een rapport van het CE Delft aanraden: https://thinkbigactnow.org/wp-content/uploads/2019/02/CE_Delft_2L16_Top_10_milieubelasting_Def.pdf

De bewustzijnsrevolutie – IV

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari jl.

There are more things in heaven and earth, Horatio,
Than are dreamt of in your philosophy. (Shakespeare, Hamlet)

Dit blog is wat langer dan normaal vanwege het gecompliceerde onderwerp. Sorry!

De collectieve bewustzijnstransformatie waar we ons in bevinden, en die nodig is om de klimaatontwrichting te overleven wordt ook wel gekenschetst als een overgang naar de vijfde dimensie. Wat moeten we ons daarbij eigenlijk voorstellen? We kunnen de vijfde dimensie immers niet waarnemen? Of toch wel?

Over de vijfde dimensie is een hoop onzin geschreven, met name door valse goeroe’s en leermeesters die niet uit eigen ervaring spreken. De overgang naar de vijfde dimensie zou een overgang zijn naar een meer harmonieuze samenleving waarin waarden als vrede, verbondenheid en compassie centraal staan. Maar dat heeft weinig met de 5e dimensie te maken; het slaat meer op de overgang die we in ons vorige blog beschreven hebben. De overgang naar de vijfde dimensie heeft meer te maken met een andere manier van de werkelijkheid waarnemen, niet met morele waarden.

Om ons een idee te vormen van wat die dimensie is maak ik gebruik van een metafoor die beschreven is een roman van Edwin Abbott Abbott: Platland, een bol bezoekt een vierkant. Het gaat over een bol die die wezens bezoekt die leven in een tweedimensionale wereld: platland. Die wezens kunnen die bol slechts waarnemen als een stip, als die bol die wereld raakt, of als een cirkel als die bol wat in het platte vlak indaalt. Met andere woorden: zij kunnen niet waarnemen op driedimensionaal niveau. Op die manier kunnen wij niet waarnemen op vijfdimensionaal niveau, al kunnen we er misschien glimpen van opvangen, zoals de platlanders ook dat onverklaarbare verschijnsel van de stip of de cirkel konden waarnemen.

De vijfde dimensie is wel wiskundig beschreven, bijvoorbeeld in de snaartheorie*) die wel gaat tot tien dimensies. Maar dat gaat het begrip van ons gewone stervelingen verre te boven. Maar hoe kunnen we ons die dimensie dan wel voorstellen?

Daartoe moeten we kijken naar verschijnselen die we in de gewone vierdimensionale wereld niet kunnen verklaren.**) In de eerste plaats kunnen we daarbij denken aan de kwantum mechanica. Verstrengelde deeltjes die op afstand van elkaar worden geplaatst kunnen elkaar onmiddellijk beïnvloeden, zonder dat er tijdsverloop is tussen de verandering van de toestand in het ene en het andere deeltje.***) Ander voorbeeld: een waarnemer beïnvloedt de plaats en het gedrag van de deeltjes, zonder dat er een waarneembare verbinding bestaat tussen de waarnemer en dat deeltje. Een heel ander verschijnsel, buiten de micro- wereld van de kwantum mechanica: het basale trillingsniveau van de aarde schijnt te veranderen (zou dat invloed op ons bewustzijn kunnen hebben?). En voorbeelden uit een heel andere sfeer: hoe verklaren we dat er bewustzijnsprocessen kunnen plaats vinden zonder dat er hersenactiviteit kan worden vastgesteld? Of hoe verklaren we de ervaringen van veel weldenkende mensen van de transcendentale werelden? (BDE’s, contacten met voorouders, engelen en deva’s).****). Waar bevinden die transcendentale werelden zich trouwens? Weer een ander voorbeeld: het verschijnsel van graancirkels, nog steeds niet volledig verklaard in de vierdimensionale wereld. (Zie terzake Wikipedia). Enzovoort, te veel om op te noemen.

Er zijn ‘geleerden’ die menen dat we voor al deze onbegrijpelijke en mysterieuze verschijnselen ooit een ‘natuurlijke’ verklaring zullen vinden. Ik geloof dat niet; het mysterie zal altijd blijven bestaan. Maar wel lijkt het me mogelijk dat we ooit op een ruimere manier zullen kunnen waarnemen en ervaren, en dat we daarmee nieuwe manieren zullen ontwikkelen – inclusief technische – om met elkaar samen te leven in een tijd van klimaatontwrichting. Alleen al een ondogmatische geest die deze mogelijkheid niet bij voorbaat afwijst levert een doorbreking op van onze traditionele denkpatronen, en kan zodoende onze veerkracht versterken.

In het volgende blog zal ik deze serie afsluiten door, tevens samenvattend, aan te geven hoe we kunnen bijdragen tot een wereld waarin we onze energie niet verspillen aan conflict en geweld, maar in vrede gezamenlijk de bedreigingen het hoofd bieden.

Een tekening van M.C. Escher. Je moet wel goed kijken om te zien dat dit bouwwerk in een driedimensionale wereld niet kan bestaan.

*) De snaar theorie stelt dat dat de werkelijkheid bestaat uit vibrerende energiestrengen in de orde van grootte van 10-33. Zie: https://nl.qaz.wiki/wiki/Five-dimensional_space. Deze website geeft ook een goed inzicht in hoe de natuurwetenschap zoekt naar de mogelijke realiteit van de vijfdimensionale ruimte .

**) In de driedimensionale ruimte bestaat de werkelijkheid uit materie, en is van elk object de plaats te bepalen in relatie tot elk ander object. In de vierde dimensie wordt de dimensie tijd toegevoegd, en blijkt dat materie kan overgaan in energie en omgekeerd (Einsteins beroemde formule: E = mc2). Nu kan van elk oibject de snelheid van verplaatsing worden bepaald. In de vijfde dimensie is de werkelijkheid opgebouwd uit snaren, zie vorige voetnoot.

***) Zie: file:///Users/evanpraag/Desktop/Alain%20Aspect%20De%20man%20die%20Einsteins%20ongelijk%20aantoonde%20%7C%20Trouw.webarchive

****) Er worden vandaag de dag ook veel ‘nieuwe tijdskinderen’ geboren: kinderen die al vanaf hun geboorte een verruimd bewustzijn hebben. Een mooi voorbeeld van zo iemand deed zich voor bij vrienden. Hun zoon vertoont na een levensbedreigende ziekte dit verruimde bewustzijn (hoewel hij, vrolijk en wel, gewoon het normale leven van een tiener leidt). Toen zijn moeder een keukenkastlade die vast zat niet kon openen zie hij ‘wat is het probleem?’ en opende de lade zonder problemen.Een paar dagen later kon zijn vader zijn computertas niet openen – het slot was geblokkeerd – en ook toen kon zijn zoon dat moeiteloos doen. Niets bijzonders? Of een kijkje in hoe de wereld er uit ziet als je in contact staat met de vijfde dimensie?

De bewustzijnsrevolutie – III

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

Niemand is ooit arm geworden door te geven (Anne Frank).

We gaan door met deze serie blogs alsof er niets aan de hand is; verkiezingen en zo. (De ‘klimaatpartijen’ hebben tezamen 37 zetels behaald, 25 %. Commentaar overbodig).

Een tweede manier om de bewustzijnsrevolutie te kenschetsen die nodig is om als mensheid de klimaatontwrichting te overleven laat zich omschrijven als een beweging van overleven naar samen-leven, of meeleven. (de eerste manier vindt u in mijn vorige blog)

Voor bijna alle mensen is 90 % van ons denken, handelen en spreken op meer of minder subtiele wijze gericht op ons eigenbelang. Dat is volstrekt begrijpelijk voor hen die in kommervolle omstandigheden leven, maar dat is voor de meerderheid van de mensen in het Westen niet het geval. (Moeite hebben om rond te komen bij een hoge hypotheek of een onverantwoord uitgavenpatroon reken ik niet tot kommervolle omstandigheden). Het loont de moeite om eens bij onszelf na te gaan hoeveel van onze communicatie en ons handelen gericht is op hoe we daar beter van worden. Ik heb dat bij mezelf eens geanalyseerd, en ik schrok daarvan. Ik noem deze manier van leven de overlevingsmodus. Die is diep in ons wezen ingesleten, deels een gevolg van de evolutie, deels een uitvloeisel van onze cultuur: survival of the fittest, struggle for life. Je kunt bij kleine kinderen zien hoe die overlevingsmodus ons natuurlijk is aangeboren: zij zijn voornamelijk bezig met het bevredigen van hun eigen behoeften. Ook kun je bij hen deze overlevingsmodus zien in de vorm van een natuurlijk narcisme: verrukking over hun eigen lijfje of delen daarvan, of hun eigen spiegelbeeld. Deze survival modus blijft een belangrijke rol spelen als we volwassen worden, al neemt het daar natuurlijk een andere, vaak verkapte, vorm aan. Omdat de overlevingsmodus een natuurlijke eigenschap is past het niet daar een moreel oordeel aan te verbinden.

Er leeft in ons ook een andere modus: dat is de behoefte aan samenwerking, aan altruïsme, aan zorgen voor een ander, meeleven, liefde geven. Ik omschrijf die modus met het woord samen(-)leven. Ook deze modus is geworteld in onze biologische en culturele ‘make-up’. En ook deze modus kun je bij kleine kinderen (vaak iets ouder) waarnemen: het willen geven van een kusje, of een tekening, of de ouder een plezier willen doen. We hebben, als we zijn opgegroeid, het vermogen om in onze communicatie en in ons handelen tussen beide modi te kiezen; een van deze modi tot onze overheersende stijl van leven te maken.

In onze samenleving overheerst op alle niveau’s de overlevingsmodus verre (hoewel we bij de pandemie ook de andere kant naar voren hebben zien komen). De bewustzijnstransformatie die we nodig hebben is een overgang van het individuele overleven naar samenleven. Van egocentrisch naar ecocentrisch. Het kan je dan schelen hoe het met de ander(en) en met de natuur gaat. Caroline Myss verwoordt het heel mooi: de overgang van the love for power naar the power of love. We onderschatten vaak hoe groot de kracht en de macht is van onze liefde. Nog anders geformuleerd: het gaat om de overgang van gericht zijn op krijgen (wat levert het me op?) naar gericht zijn op geven. Geven brengt je dichter bij het Licht en maakt je sterker.

Krijgen levert bevrediging, voldaanheid op; geven voldoening en innerlijke vrede. (Terzijde: We dienen er dan wel voor te waken dat we de ander niet afhankelijk maken van onze gift. Het gaat er juist om dat hij of zij sterker wordt – niet zwakker. Het is van belang dat hij/zij ook de kans krijgt/pakt om te geven.)

Anders dan bij de bewustzijnstransformatie in het vorige blog, die we konden bevorderen door gerichte aandacht, gaat het in dit geval om een radicale keuze – radicaal, want niet beperkt tot een enkel terrein. Kiezen we voor omschakelen naar een samenlevingsmodus, of blijven we in onze overlevingsmodus steken? Vanuit het klimaatprobleem bezien mag ik toch hopen dat een groot deel van de mensheid kiest voor het eerste. Anders ziet het er voor onze wereld somber uit.

Volgende week onderzoeken we de vijfde dimensie.

De bewustzijnsrevolutie – II

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

Het bewustzijn omtrent de klimaatcrisis begint langzaam baan te breken. Zo maakt zeven op de tien Nederlanders zich zorgen over klimaatverandering. Ook wordt langzamerhand ingezien dat de pandemie en de klimaatcrisis een gemeenschappelijke wortel hebben: namelijk de manier waarop we met onze natuurlijke omgeving omgaan. Toch dringt de ernst van de situatie nog lang niet tot iedereen door. Twee voorbeelden: de partijen die pleiten voor de halvering van de veestapel zullen bij de verkiezingen gezamenlijk niet meer dan ca. 30 zetels halen. En iedereen is voor veel meer windmolens. Maar niet in mijn achtertuin, niet in het landschap (horizonvervuiling) en niet op zee (verstoring van het maritieme ecosysteem). Op industrieterreinen is onvoldoende ruimte. Kortom, we willen wel windmolens maar toch eigenlijk ook niet. Deze voorbeelden zijn moeiteloos uit te breiden. Daarom is er een revolutionaire omslag van ons bewustzijn nodig.

Zoals ik in mijn vorige blog schreef is die revolutie al gaande, maar in het tempo van een evolutie. Hoe kunnen we die omslag versnellen? In de eerste plaats door ons bewust te worden van de allesoverheersende rol van archetypen in onze samenleving.

Het begrip archetype is al oud. Het duikt voor zover ik weet voor het eerst op bij Plato, maar die noemde het ‘ideeën’. Daarna zien we het volgens Wikipedia opduiken bij Descartes, Locke en Kant. Maar degeen die er echt een levenswerk van heeft gemaakt is Carl Jung. Bij Jung zijn archetypen symbolen en idee-patronen uit ons collectieve onbewuste. Er zijn algemene archetypen, zoals de schaduw, of de anima, maar ook persoonlijke, zoals de Held, de Wijze, het Kind, de Oplichter, het Slachtoffer. Door Caroline Myss is dit verder uitgewerkt in haar boek Sacred Contracts (ook vertaald als: Heilige Contracten). Zij stelt dat iedereen een uniek eigen archetype-patroon heeft, en dat we er radar voor hebben om dat bij de ander te herkennen. Zo zijn een paar van mijn eigen archetypen leraar, verhalenverteller en vader (dat zijn dus geen functies, maar karaktertrekken). Caroline Myss heeft in het genoemde boek ook een methode beschreven om te ontdekken wat ons eigen archetype-patroon is. De tarot kaarten, met name de Grote Arcana, zijn ook te zien als archetypen.

Op welke wijze draagt het ontwikkelen van gevoeligheid voor archetypen en het ontdekken van ons eigen patroon bij tot de bewustzijnsverruiming die nodig is om op een goede manier om te gaan met de klimaatontwrichting? Dat kan op twee manieren: één, doordat we middels het ontdekken van onze archetype-structuur ook helderheid kunnen krijgen over onze missie op aarde , waar ik over schreef op 25 februari. Daardoor krijgen we inzicht in wat onze unieke bijdrage zou kunnen zijn in verband met de klimaatontwrichting. En, ten tweede, doordat een grotere gevoeligheid voor archetypen in onszelf en om ons heen ons inzicht in wat er in de wereld gaande is vergroot, terwijl we er tegelijkertijd meer afstand van kunnen nemen. Het bevordert onze ‘helicopter-view’ en daardoor onze veerkracht.

Volgende week over: van overleven naar samenleven.

Twee kaarten uit het 80-Card Deck van Caroline Myss. Elk archetype heeft een licht- en een schaduw kant.

De bewustzijnsrevolutie – I

Dit is een blog in een serie die begonnen is op 4 februari j.l.

De klimaatontwrichting is niet meer te voorkomen, maar we hebben nog wel invloed op hoe we daarmee omgaan. In een wereld die verdeelder is dan ooit, of in een wereld die in nood tot werkelijk samenwerken en compassie komt. Volgens een aantal leraren (David Korten, Joanna Macy, Caroline Myss, leraren in de Findhorn Community en vele anderen) is daarvoor een fundamentele collectieve bewustzijnstransitie, een grote ommekeer, een voorwaarde. Maar wat houdt zo’n bewustzijnstransitie eigenlijk in?

Deze ommekeer zal niet plaats vinden van de ene dag op de andere, maar waarschijnlijk enkele decennia in beslag nemen (wat toch nog zeer snel is als je het afzet tegen de tijd dat de mensheid op aarde leeft en zich ontwikkelt). Wat vele mensen zich niet realiseren is dat die bewustzijnstransitie al lang begonnen is, en wel in 1945. Vanaf dat jaar (de bom op Hiroshima) realiseerde de mensheid zich dat zij zichzelf zou kunnen vernietigen. Daarvoor ging men er toch altijd wel vanuit dat de mensheid eeuwig, althans nog een onafzienbare tijd, – afgezien van een eventueel goddelijk ingrijpen – zou voortbestaan. Deze angst voor zelfvernietiging heeft op de achtergrond geleefd tijdens de koude oorlog, en beïnvloedde op subtiele wijze ons hele denken. De angst werd wat minder na de val van de muur (ten onrechte, want het atoomgevaar is groter dan ooit), maar komt nu weer sterk op naar aanleiding van de klimaatcrisis. Niet alleen ons eigen leven is eindig, maar ook ons collectieve leven. Dat was het natuurlijk altijd al, maar men kon dat einde zo ver weg in de tijd denken dat het in ons dagelijks bewustzijn geen rol speelde. Dat is nu anders.

Maarten Luther geschilderd door 
Lucas Cranach de Oude in 1529.
Citaat: Als ik wist dat morgen de wereld zou vergaan, zou ik vandaag nog een appelboompje planten.

Dat heeft allerlei effecten: onzekerheid, onderhuidse angst en wanhoop, gevoelens van zinloosheid en zo meer. Daartegenover bestaat maar één remedie: de bewustzijnstransformatie waarvan hierboven sprake was. Want die is weliswaar al begonnen, maar dient verder voltooid te worden zodat we met de nieuwe werkelijkheid kunnen leven zonder elkaar de schedel in te slaan (een kat in nood kan rare sprongen maken). En zo komen we weer uit bij de vraag: wat houdt die bewustzijnsommekeer eigenlijk in? Wat zullen we anders gaan zien, dan dat we besef hebben van de mogelijkheid van ons gezamenlijk einde?

Ik zal op drie mogelijkheden ingaan:

  • bewustwording van de alomtegenwoordigheid van archetypen
  • een overgang van overleven naar samenleven
  • verbinding met de vijfde dimensie.

Daarover de volgende keer.

De leugen en de waarheid

Niet alleen de VS zijn in de ban van de leugen – wij kunnen er hier ook wat van. Het verdoezelen of negeren van de waarheid (de toestanden in de vluchtelingenkampen in Griekenland en Turkije bijvoorbeeld), het achterhouden van informatie, het negeren van waarschuwingen en rapporten van deskundigen uit de wetenschap en van de Raad van State of de Autoriteit Persoonsgegevens zijn ook vormen van leugenachtig gedrag. Dan laat ik de directe leugens, zoals het verspreiden van en aanhangen van complottheorieën, nog maar even buiten beschouwing. Dit probleem is niet nieuw. Dit zong Jules de Corte al, dertig jaar geleden……

Onderstaande tekst kun je lezen terwijl je tegelijkertijd naar hem luistert op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=EtWvpZZeoyw

De leugen

De leugen loopt op zacht geschoeide voeten
Haar gang is licht, haar aanblik is koket
Zodat wij ons constant beheersen moeten
Om niet verstrikt te raken in haar net
Wij eten immers liever zoete hapjes
Dan rauwe bonen zonder kraag of smaak
Men vangt meer vliegen met frivole grapjes
Dan met een preek, dat is een klare zaak

Vandaar dat wij haar gretig binnenlaten
Ze praat zo aardig en ze zingt zo mooi
Dat het ons amuseert in hoge mate
Ze is dan ook ons aller lichtekooi
Ze weet het zo geraffineerd te spinnen
Dat wij onmiddellijk door de knieen gaan
Wat zou je zonder haar moeten beginnen
De leugen bied ons grond om op te staan

De waarheid heeft geen ranke ronde vormen
Haar blik is streng en zo is ook haar stem
Soms komt ze zomaar bij je binnen stormen
En zet je met een woord volkomen klem
Ze grijpt je bij je hart en je geheugen
En spreek je haar al tegen, je verliest
De waarheid is heel anders dan de leugen
Ze draait het hoofd niet eens om als ze niest

Jules de Corte

Onze vijanden liefhebben. . . ?

De toeslagen affaire is geen op zichzelf staande gebeurtenis. Al decennia is deze maatschappij onder leiding van de achtereenvolgende regeringen en het bedrijfsleven verhard. Voorbeelden? De trage afhandeling van de schade door de aardbevingen in Groningen. De harde aanpak van asielzoekers door de IND en van uitkeringsgerechtigden door het UWV. Onze migratiepolitiek. Onze politiek in Europa, tegenover Griekenland, en recentelijk weer tegenover de zuidelijke landen in verband met de Corona steunmaatregelen. Het gedrag van diegenen die zich van de Corona maatregelen weinig aantrekken, en dus totaal geen solidariteit voelen met bedreigde groepen (thuiswerken vindt nauwelijks meer plaats – er stonden maandag 54 files in de spits). Ook de natuur kan ons weinig schelen (insecticiden, ammoniak- en stikstof uitstoot, om van onze dierenliefde maar te zwijgen). Met toekomstige generaties hebben we weinig te maken (geen houtsnijdende klimaatpolitiek en landbouwsanering). Zo kan ik nog wel even doorgaan. En wat de multinationals betreft: zorg gewoon dat je vertrekt naar de landen waar je als bedrijf en je aandeelhouders het minste belasting hoeven te betalen en ze je de minste beperkende regels opleggen (tot voor kort was dat Nederland).

De toeslagen affaire vormt van dit alles een illustratie. Ja, het kabinet is, tegen de overtuiging van de meerderheid der bevolking in, afgetreden en Asscher heeft zicht teruggetrokken als lijsttrekker. Maar noch Rutte, noch Asscher hebben dit gedaan uit gewetensnood, maar omdat ze er door de omstandigheden toe gedwongen werden. (De oorspronkelijke reactie van Asscher – ik ben bij uitstek de man die dit nu kan oplossen – getuigt op zijn minst van een blinde vlek, zo niet van een buitengewone arrogantie. En wat Rutte betreft: lees het artikel in De Groene van Matthieu Segers: https://www.groene.nl/artikel/kroniek-van-een-jeune-premier, en je weet wat voor vlees je in de kuip hebt). Eigenlijk heeft alleen Wiebes een menselijk gezicht getoond (juist de man van wie ik dat niet verwacht had).

Dit alles wordt door de bevolking in overgrote meerderheid gesteund. Peilingen wijzen uit dat de linkse partijen samen slechts een kwart van de bevolking representeren. 70 % van de bevolking vond dat het kabinet niet hoefde af te treden, 8 % dat dit wel zou moeten. Rutte’s partij heeft door deze affaire twee zetels meer in de peilingen gekregen, en heeft nu meer virtuele zetels dan alle linkse partijen tezamen. En door alles heen stijgt de PVV geleidelijk van 20 naar 25 virtuele zetels. En dan heb ik het nog niet eens over de complotdenkers, en de waarheid ontkenners, die een onnoemelijke schade te weeg brengen.

Deze feiten stellen mij persoonlijk voor een probleem. Ze roepen teleurstelling op, en ik voel me niet meer verbonden met de overgrote meerderheid van mijn landgenoten. Ik schaam me Nederlander te zijn, hoewel ik daar weinig aan kon doen. Ik weet natuurlijk wel dat veel van het gedrag van mijn landgenoten voortkomt uit angst en onzekerheid. Rechtse en populistische politici bieden (schijn)zekerheid. Maar toch. . .

Alle grote leiders en leermeesters roepen dat we allen één zijn, de mensen, de dieren, de natuur, ja, Gaia als geheel. Verstandelijk weet ik dat ze gelijk hebben, maar dat inzicht wil maar niet indalen in de diepere lagen van mijn bewustzijn. Er wordt door die leiders ook gezegd dat we zonder dit eenheidsbewustzijn het niet gaan redden in deze wereld. Dus zit ik met een vraag: hoe kan ik mijn vijanden leren lief te hebben, zodat ik me met hen verbonden kan voelen? Wie het weet mag het zeggen.

Wat niet weet, deert wel

De hemel is groen. Ik weet wel dat er mensen zijn die er anders over denken, maar dat is ook maar een mening. Ter illustratie van mijn waarheid: zie bijgaande foto. Dit ter inleiding.

Het spreekwoord ‘wat niet weet, wat niet deert’ blijkt in de praktijk niet te kloppen. Door de leugenindustrie (onder andere QAnon, gesteund door Trump) weten een heleboel mensen de feiten niet over wat er in de wereld gaande is, en de gevolgen daarvan hebben we vorige week gezien, en zullen we wellicht deze en komende week weer zien. Ook de geschiedenis geeft aanwijzingen van de rampzalig gevolgen van de leugenindustrie (Goebbels, Hitler), waardoor volksstammen een onjuist beeld kregen van de waarheid omtrent Joden, homo’s, vrijmetselaars, Roma, enzovoort. Om tot het heden terug te keren: onwetendheid is een van de redenen waarom sommige mensen zich zo slecht houden aan de Corona-maatregelen, en zich niet willen laten inenten, waardoor we binnenkort hier Engelse toestanden kunnen verwachten. En last, but zeker not least: veel mensen hebben zich niet echt verdiept in de gevolgen van de opwarming van de aarde. Als men dat echt tot zich zou laten doordringen zou er wel meer gevoel van urgentie ontstaan, dat de politiek en het bedrijfsleven zou beïnvloeden.*)

Ik ben verontrust hoe deze complottheorieën de geest aantasten van zogenaamd weldenkende burgers. Ik heb in mijn omgeving al een aantal keren mensen aangetroffen, die de meest onwaarschijnlijke meningen en theorieën aanhangen, die evident onzin zijn, maar wel hun schadelijke uitwerking hebben. Mensen van wie ik dat nooit verwacht zou hebben. En met wie je eigenlijk niet over hun meningen kunt debatteren; waarheid is waarheid en de hemel is groen.

Wij, echt weldenkende burgers, voelen ons natuurlijk ver boven deze verwarde geesten verheven. Maar er rust wel een verantwoordelijkheid op ons. In de eerste plaats: we moeten wel kennis nemen van die complottheorieën, want anders zijn we zelf onwetend over een gevaar dat ons bedreigt. In de tweede plaats zullen we ons moeten realiseren dat de tricktster ook in ons zelf leeft (zie mijn blog van 26 november j.l.). Waar gaan we zelf de waarheid uit de weg en waarom? Als we dat niet onderzoeken zullen we ons nooit verbonden kunnen voelen met de geestelijk verdoolden, die samen met ons deel uitmaken van de eenheid die Gaia heet.

*) Lees bijvoorbeeld het boek Zes graden van Mark Lynas, 2020.

Een oudejaarsoverpeinzing.

Oudejaarsdag/avond is een moment van terugkijken op het afgelopen jaar: wat was fijn, wat was frustrerend, wat wil ik laten gaan, en wat wil ik het volgend jaar anders doen. Maar dit jaar verviel ik eigenlijk meer in een terugkijken op mijn 80-jarige leven tot dusverre. En wat ik zag beviel me. Ik heb een prachtig leven gehad, met heel mooie belevenissen. Natuurlijk waren er wel moeilijke tijden en momenten, maar over het geheel genomen ben ik toch wel heel tevreden. Zelfs de pijnlijke en moeilijke ervaringen hadden hun functie. Niet alles wat ik wilde bereiken is me gelukt, en daar heb ik wel een tijdje moeite mee gehad, maar dat heb ik intussen wel een plaats gegeven. Er is eigenlijk maar één ding dat me tot op de dag van vandaag frustreert. En dat is dat het boek De Aarde heeft koorts (2008) over de klimaatproblematiek, dat ik samen met Jan Paul van Soest en Judy McAllister heb geschreven, zo slecht is verkocht.

Ik heb het boek deze dragen weer eens ter hand genomen. Men zegt wel eens dat ‘eigen roem stinkt’, maar ik wil toch wel kwijt dat ik dat boek nog steeds een prachtig boek vindt. Het boek was geboren uit de nood die we alle drie voelden omdat wij zagen dat de opwarming van de aarde volledig uit de hand dreigde te lopen met alle desastreuze gevolgen van dien. Wij hadden de aarde en haar bewoners te lief omdat zomaar te laten gebeuren. Wij vulden elkaar als auteurs heel mooi aan. Jan Paul zorgde voor de feitenkennis (wetenschap), Judy voor de spirituele dimensie en ik zelf gaf mijn bijdrage als psycholoog/andragoloog. We hebben in dat boek vele bijdragen opgenomen van deskundigen op diverse terreinen, nationaal en internationaal, bekend en minder bekend. En we gaven na de analyse van het probleem ook een scala van dingen die we zouden kunnen doen om deze tragedie alsnog af te wenden.

Er zijn van dat boek slechts enkele honderden exemplaren verkocht. In het Engelse taalgebied liep de vertaling nauwelijks beter. Misschien waren we onze tijd te ver vooruit, wie zal het zeggen. Het probleem had niet de aandacht die nodig was – niet bij beleidsmakers en ook niet bij de bevolking als geheel – daarom hadden we het boek juist geschreven. En eigenlijk is dat nog steeds zo. Weliswaar is nu iedereen zich wel van dit probleem bewust, maar nog steeds laten zeer velen niet tot zich doordringen hoe erg de consequenties kunnen zijn. Ware dat wel zo, dan was er wel meer gevoel van urgentie en meer baanbrekend beleid. Het klimaat akkoord van Parijs laat het voorlopig voornamelijk bij mooie woorden. (Hoewel. . . de actie van Frans Timmermans en de Europese Unie is een bescheiden eerste stap. Voorshands alleen nog maar een plan en een budget, maar wie weet. . . ).

Gelukkig zien we onder jongeren nu ook een tegenbeweging opkomen. Daarbij denk ik aan mensen als Greta Thunberg, en te onzent Lena Hartog (https://www.collaction.org). Zij willen het puin ruimen dat mijn en de na mij komende generaties hebben laten liggen. Voor mij een signaal dat ik mijn frustratie nu maar eens moet loslaten. Dan kan ik schoon het nieuwe jaar in. U wens ik eveneens een nieuw begin toe.

Het boek is nog tweedehands verkrijgbaar, en de Engelse versie is als paperback en e-book verkrijgbaar