Categoriearchief: Politiek

Hoe lang zal deze ongein nog doorgaan?

Heden verzond ik de volgende brief aan het dagblad Trouw:
Nu dacht ik toch dat de VVD na de blunders van mevrouw Nepperus over de klimaatproblematiek toch wel enigszins bij zinnen was gekomen. Niet dus. In Trouw van jongstleden Woensdag debiteert de heer Remco Dijkstra (kamerlid voor de VVD) de volgende onwaarheden over de klimaatproblematiek:
1. De afgelopen 16 jaar heeft een pauze in de temperatuurstijging plaats gevonden. Niet dus. De warmte is echter gaan zitten in de oceanen in plaats van de atmosfeer – voor het uiteindelijk effect maakt dat weinig verschil
2. In het IPCC krijgen onheilsprofeten alle ruimte en is er weinig plek voor kritische, klimaatsceptische geluiden. Onjuist. Deze opmerking miskent de werking van het IPCC als wetenschappelijk  organisatie. Het IPCC is op zoek naar de waarheid, men werkt net als elke andere wetenschappelijke organisatie met een continue peer review, hetgeen betekent dat alle resultaten van onderzoek steeds weer opnieuw kritisch tegen het licht worden gehouden.
3. Wetenschappers die zich zorgen maken over het klimaat  maken meer kans om gevraagd te worden in het IPCC dan anderen. Onjuist. Het IPCC selecteert uitsluitend wetenschappers op basis van wetenschappelijke deskundigheid. Overigens loopt die selectie via de deelnemende landen, waaronder Nederland.
4. Het is voor de geïnteresseerde en kritische lezer haast onmogelijk om alleen al de politieke samenvatting door te spitten. Tja, het kost een paar uurtjes, maar dan weet je ook echt meer dan genoeg. Bovendien is er sinds een paar weken een prima boek hierover, De Twijfelbrigade, van Jan Paul van Soest. (Hierover verscheen op 18 april in Trouw een uitvoerige bespreking).
Er staat echt nog veel meer onzin in deze column van de heer Dijkstra, maar het bovenstaande moge volstaan. Er rijzen wel een paar vragen:
1 Wat motiveert de heer Dijkstra om al deze onzin te debiteren? Gelooft hij het zelf (en dan heeft hij kennelijk zelf niet de moeite genomen zich echt op de hoogte te stellen, of zijn eigen beeldvorming en de gronden waarop die berust te onderzoeken), of streeft hij een specifiek belang na?
2. Welke eisen stelt de VVD (en andere partijen) aan de deskundigheid van hun woordvoerders? Hoe moet het met mijn vertrouwen in de politiek als er zo evident onwaarheid wordt verkondigd?
Erik van Praag

De behoefte aan ontkenning.

Het boek ‘De Twijfelbrigade’ van Jan Paul van Soest is uit.  Een meesterwerk en een ‘must read’ voor iedereen die zich betrokken voelt bij wat er in onze samenleving gebeurt. Kort gezegd: hij analyseert diepgaand, en gebaseerd op uitgebreide studie, hoe systematisch alle wetenschappelijke kennis die we hebben over de opwarming van de aarde en alle mogelijke gevolgen daarvan, in twijfel wordt getrokken en soms domweg ontkend. De Twijfelindustrie – de georganiseerde twijfel, gebaseerd op een bepaalde ideologie en gevestigde belangen – kan daarom zo bijzonder succesvol zijn, omdat er een markt voor is: we hebben er allemaal behoefte aan.

In zijn analyse beperkt Jan Paul zich niet tot de controverses rondom de opwarming van de aarde. Hij laat zien dat er in onze samenleving in toenemende mate een culturele kloof ontstaan is tussen een hiërarchisch-individualistische oriëntatie aan de ene kant, en een egalitair-communautaire oriëntatie aan de andere kant. De eerste groep is voor het primaat van de individuele belangen, voor absolute vrijheid van het individu, voor een volledig vrije markt met minimaal overheidsingrijpen, en wordt onderbouwd door zowel een neoliberale ideologie als godsdienstige dogmatiek. De andere oriëntatie gaat voor gemeenschappelijke belangen en voor een bescherming door de overheid van dat wat ons dierbaar is. Onder democratische controle, dat wel.

In de Verenigde Staten doordrenkt deze tegenstelling ieder maatschappelijk en politiek debat, of het nu over buitenlands beleid, wapenbezit, gezondheidszorg, de overheidsfinanciën of klimaatverandering gaat. Het maakt iedere redelijke besluitvorming bijna onmogelijk. De scheidslijn valt grofweg samen met de politieke verdeeldheid: de Republikeinen en de Tea Party aan de ene kant, en de Democraten en ongebonden ‘liberals’ aan de andere kant. In Nederland, waar naar men zegt alles altijd tien tot vijftien jaar later gebeurt, gaat het ook hard die kant op.

De behoefte aan ontkenning van de realiteit van de opwarming bestaat vooral bij de eerste, individueel gerichte groep. Immers als zij de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek als waar zouden accepteren, dan komt hun hele wereldbeeld – over hoe de wereld in elkaar zit en over wat goed is om te doen en te laten –  in gevaar. Deze mogelijkheid roept een  onzekerheid op, die een goede voedingsbodem vormt voor de ontkenningsindustrie.

Ik denk dat Jan Paul hier een diepere angst over het hoofd ziet, die wel zichtbaar wordt als hij het over zijn eigen angsten heeft op pagina 259. Als de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek waar zouden zijn, dan is vrijwel alles wat ons dierbaar is in groot gevaar: veiligheid, voedselzekerheid, vrede, de natuur en zelfs de steden zoals wij die kennen, ons hele maatschappelijke bestel en het voorbestaan van de mensheid (in de huidige omvang) zelf. Dat roept nog een veel diepere angst op dan de angst dat we ons wereldbeeld moeten opgeven; een angst die ook onder veel meer mensen leeft, bewust of onbewust. Ik denk bij vrijwel iedereen – in elk geval bij Jan Paul en mij. Geen wonder dat we het niet willen weten.

Er is maar een remedie om onze angst hanteerbaar te maken: blijven kijken, de werkelijkheid blijven onder ogen zien, hoe bedreigend die ook is. Dan zullen we op den duur de hoop, de kracht en de veerkracht ontwikkelen om met die angst te leven, een goed leven te hebben en te doen wat ons harte en onze handen te doen vinden. Met deze boodschap eindigt het boek van Jan Paul, en ik ben het van harte met hem eens.

 

Wat nu?

De onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit zijn mislukt. Dat mag geen verrassing heten voor hen die de geschiedenis van de afgelopen 55 jaar hebben bestudeerd en gevolgd. Met name sinds 1967 is het altijd de Israëlische regering geweest die elke kans op een voor beide partijen aanvaardbare uitkomst de grond in heeft geboord. En wat de laatste onderhandelingen betreft: het werd al duidelijk dat ze zouden mislukken op 1 april, toen de Israëlische regering besloot een eerdere afspraak, namelijk het vrijlaten van 26 Palestijnse gevangenen, niet na te komen, en tegelijkertijd, eveneens tegen de afspraken in, aankondigde 700 nieuwe woningen te bouwen in de nederzettingen op de Westoever. Als reactie hebben de Palestijnen toen de toetreding aangevraagd tot een aantal internationale verdragen. Het is echter duidelijk dat de Israëliers de eerste stap hadden gezet om de zaak te saboteren. Dat is toen ook expliciet gesteld door de leider van de onderhandelingen, de Amerikaanse minister Kerry. (Dit is overigens bij mijn weten de eerste keer dat de Amerikanen de Israëlische positie niet meer indekten!).

Het is voor mij volstrekt duidelijk dat de Israëlische regering, die gesteund wordt door een meerderheid in het parlement, geen vrede wil, althans niet een vrede die ook recht doet aan de Palestijnse positie. Dit is wat mij betreft niet zozeer een mening, maar een op feiten gestoelde waarneming. Maar met zulke uitspraken moet je oppassen in dit land. Voor je het weet heb je een haatcampagne aan je broek, zoals ik van nabij heb mogen meemaken ten aanzien van de heer Van Agt, die zich eveneens beperkt tot op feiten gestoelde waarnemingen (namelijk dat Israël bij herhaling het internationale recht schendt, en daarin gesteund wordt door de Westerse mogendheden). Dat was voldoende om hem te beschuldigen van antisemitisme, racisme, en haat zaaien. Je kunt die katholieken immers nooit vertrouwen? Wie zaaien er dan eigenlijk haat, vraag ik me af.

Dit doet me denken aan wat er gebeurt in de ‘discussie’ over de opwarming van de Aarde. Reeds in 2008 was het wel duidelijk dat de Aarde opwarmt met alle vreselijke gevolgen van dien, en dat heb ik dan ook openlijk verkondigt, onder andere samen met Jan Paul van Soest en Judy McAllister in ons boek : De Aarde heeft koorts. Ook dat was een waarneming, geen mening. Maar omdat Jan Paul van Soest op dit terrein meer aan de weg timmert, heeft hij alle haat, bedreigingen en hoon over zich heen gekregen. Ikzelf sta in beide kwesties, die in dit blok aan de orde komen, nog steeds betrekkelijk in de luwte.

Er is nog een parallel tussen de klimaatkwestie en de Israëlisch-Palestijnse kwestie. En dat is dat het debat meer beheerst wordt door ideologie dan door feiten. Daarover schrijft Jan Paul van Soest een duidelijk verhaal in zijn nieuwste boek de Twijfelbrigade, waarover een volgende keer meer.

Even terug naar de Israëlisch-Palestijnse kwestie: ik zie twee mogelijke scenario’s’, zoals ik al eerde heb geschetst in mijn boek ‘ Voor niets gaat de zon op. 1. De ontwikkeling van Israël tot een racistische staat, die de Westoever zal inlijven en de Palestijnse ‘minderheid’ zal onderdrukken. Dan gaat het de kant van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime op, en zal uiteindelijk internationale druk leiden tot het einde van Israël als Joodse staat. 2. Of wel we gaan een lange tijd van terrorisme tegemoet, waarbij de extremistische elementen uiteindelijk de strijd tegen Israël zullen gaan usurperen, en dan zal de staat Israël ten onder gaan in chaos en terreur, zoiets als Syrië nu.

Beide scenario’s zijn weinig aantrekkelijk. Er is slechts een zeer kleine kans op een uitweg in een derde scenario, namelijk als de Westerse mogendheden eindelijk, na meer dan 35 jaar, Israël tot de orde roepen via duidelijke uitspraken en resoluties, sancties en boycots. Ik verwacht niet dat dit zal gebeuren, maar je kan nooit weten. Voor ons burgers rest er weinig anders dan intussen onze eigen bevooroordeeldheid onder ogen te zien en zo objectief mogelijk te blijven kijken, en pas daarna tot een oordeel te komen. Geen ‘judgement’ maar een ‘discernment’. Geen moreel oordeel, maar een inzicht. En daarover dan onze mond open te doen.

 

 

 

 

 

Vrolijk Pasen?

Aan het einde van deze ‘stille’ week, het einde van de lijdenstijd, waarin het hele land werd  ondergedompeld is in het passieverhaal, al dan niet volgens Bach, wil ik een paar feiten voor u op en rijtje zetten.

Dezer dagen is het boek van de Franse econoom Thomas Piketty, Le capital du XXIe siècle, uitgekomen. Dit boek is qua belang al vergeleken met het werk van Marx, Adam Smith, Stuart Mill en anderen, en heeft een ware hype veroorzaakt in economenland, die zich langzamerhand uitbreidt tot de wereld van de media, en naar ik vermoed uiteindelijk tot de politiek en het grote publiek. Binnen enkele weken of maanden zult u de essentie van wat daarin staat allemaal hebben vernomen, maar voor wie dat nu nog niet het geval is vat ik het hier in een paar regels samen (wel apart voor een boek van 700 pagina’s). Hij stelt, gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek, dat de 1 % rijkste mensen van de wereld steeds rijker worden, zowel absoluut als relatief,  en dat dit een natuurlijk resultaat is van het kapitalisme, zolang de groei van de economie lager is dan het rendement dat je op kapitaal kunt maken. Dat nu was de laatste twee honderd jaar het geval, met alleen een uitzondering voor de periode 1910-1950. De groei van de economie over die jaren was gemiddeld 1,5 %, het rendement dat je op je vermogen kon maken in die periode was gemiddeld 4,5 à 5 %. Alleen in de periode 1910-1950 was dat niet het geval, ten gevolge van de beide wereldoorlogen, de grote  depressie en de daarop volgende periode van weropbouw. Maar sinds 1980 gaat het weer hard. Het effect hiervan is op den duur een ontwrichting van de economie, de democratie en van de samenleving als geheel, omdat het draagvlak voor die samenleving bij de bevolking komt te ontbreken. Dat is feit 1.

Feit 2. Er is een giga vraag naar hoogrentende beleggingen, waarop je meer rente kunt krijgen dan de 2 tot 3 % op relatief veilige obligaties. En waar een vraag is ontstaat een aanbod.  Landen met uiterst wankele economieën (en besturen) zien hun kans schoon en schrijven staatsleningen uit voor 5 % of meer. De uitgifte van junk bonds (die nu high yield bonds heten), en andere bedenkelijke leningen zoals destijds de subprime hypotheken, staat al weer op het niveau van 2008, waardoor toen – weet u nog?  – de crisis is begonnen. En ook nu staan de aandelenmarkten weer sky high, in geen verhouding tot de werkelijke bedrijfsvooruitzichten. Dat is feit 2.

Nog steeds blijkt de wereld niet in staat in tempo over te schakelen op een duurzame productie en op het gebruik van duurzame energie opdat de opwarming van de aarde beperkt zou kunnen blijven tot 2˚ temperatuurstijging. Wat is bijvoorbeeld is het HET antwoord op de afhankelijkheid van Russisch gas? Afhankelijkheid van Amerikaans schaliegas, en als het moet van kolen. Natuurlijk willen we omschakelen op duurzame energie, maar ik weet maar één land dat werkelijk op koers ligt: Duitsland, en zelfs dat land zal nog lang afhankelijk blijven van stroom opgewekt door bruinkool (ook al omdat ze hun kerncentrales gaan sluiten). Dat is feit 3.

Voor al deze problemen zijn geen oplossingen mogelijk, maar wel maatregelen in de goede richting . Daarvoor is echter vergaande internationale samenwerking een voorwaarde. Maar 7 van de tien Nederlanders, en ruim de helft van de Europenanen wil de macht van Europa terugdringen, of zelfs helemaal uit de EU stappen. Dat is feit 4.

De lijdensweek staat in het teken van de kruisiging van Jezus, die de liefde predikte zonder aanzien des persoons. Heeft u het volk in de Matthäus Passion ook horen roepen: kruisigt hem? Doet u dat niet denken aan: “minder, minder”, of aan het geweld in Syrië of de Oekraïne, dat evenals in het lijdensverhaal door ‘leiders’ wordt aangewakkerd? Mij in elk geval wel. En zoals uit bovenstaande opsomming van feiten, waaraan ik er moeiteloos nog enige toe zou kunnen voegen, blijkt, zijn we nu bezig onszelf te kruisigen. Weliswaar niet zo abrupt als we Jezus kruisigden, maar we werken wel degelijk aan een langzame dood van veel wat ons lief is. Maar het Paasverhaal leert ons ook nog iets anders, namelijk dat het leven – ook het menselijk leven? -, en daarmee de liefde sterker is dan de dood.  Ik ben benieuwd hoe dat in de komende maanden en jaren uit gaat pakken. Vanzelf zal het niet gaan, ik denk dat het Paasverhaal voor ons allen een opdracht tot bezinning en handelen inhoudt. Ik wens u een vrolijk Pasen.

 

 

 

 

 

Europa en de verkrachting van de rechtsstaat in Hongarije.

In de Groene Amsterdammer van 3 april j.l staat een artikel van Andreas Buck over de  verkrachting van rechtsstaat en democratie in Hongarije door premier Viktor Orban, met steun van zijn partij Fidesz in het parlement. Dat deze parlementsleden zichzelf daarmee buiten spel zetten schijnt hen niet te deren (of ze worden zodanig geïntimideerd dat ze doen alsof ze hiermee instemmen).

Als ook maar de helft waar is van wat Buck schrijft – verifieerbare feiten, geen mening – kun je wat betreft Hongarije niet meer van een democratie en een rechtsstaat spreken. Het is aanzienlijk erger dan wat Erdogan in Turkije doet. In feite is al sprake van een volledige dictatuur. Voor de afschuwelijkheden die er in die dictatuur plaats vinden leze men het artikel: https://www.groene.nl/artikel/buslijn-verlangen.

Hongarije is lid van de Europese Unie. Zoals u weet – of misschien ook niet – hebben de lidstaten van de Europese Unie zich verplicht het Europees handvest na te leven. – Terzijde: het kostte me veel moeite dit handvest te vinden op de website van de EU. De website vloeit over van informatie, maar over de meest essentiële bestaansgrond van de Unie is nauwelijks iets te vinden. Wat ik trouwens helemaal niet heb kunnen vinden is welke sancties de EU ter beschikking staan tegen een staat die dit handvest aan zijn laars lapt. – De grondslag van dit handvest is de democratie en de rechtsstaat. Deze grondslag wordt door Hongarije met voeten getreden. Maar tot meer dan enig gemiezemauw in de marge door de Europese Commissie is het tot dusverre niet gekomen.

Sophie in te Veld, Bas Eickhout, Hans van Baalen, Paul Tang, waar blijven jullie? Doe wat, want anders weet ik niet meer waarom ik op 21 mei zou moeten stemmen. Het kan toch niet zo zijn dat de EU er alleen maar is om het financiële systeem en daarmee het neolliberalisme aan zijn overleving te helpen?

Waarin een klein land klein kan zijn. En groot: lokaliteit.

Het nieuwe IPCC rapport is uit. Gedetailleerder, transparanter en  en duidelijker dan ooit. Met scenario’s over de gevolgen van diverse niveau’s van opwarming. Met instemming van 98 % van de betrokken wetenschappers, en onderschreven door 115 landen. Er dient weer veel werk verzet te worden door de twijfelindustrie om dit weer allemaal te weerleggen.

Overigens is dit alles al op goede gronden voorspeld in ons boek ‘De Aarde heeft koorts’ (van Jan Paul van Soest, Judy McAllister en mezelf) in 2008. We hadden daar maar twee hoofdstukken voor nodig. De hele rest van het boek gaat over hoe we daar wat aan zouden kunnen doen (en dat was niet: meer spaarlampen kopen!). Een goed boek, al zeg ik het zelf, maar slecht verkocht.

En waar zijn onze politici mee bezig? Die zijn aan het hakketakken over belastingverlaging en hoe een begrotingsmeevaller verdeeld kan worden over een aantal miniprojectjes in de zorg. Kortom met het verhogen van de consumptie. Wat kan ik verlangen naar een land dat geregeerd wordt door een regering met visie.

Waar is Obama mee bezig? Ons aan te sporen meer schaliegas te gaan winnen. En meer geld uit te geven aan defensie. Dat is pas een man met visie!

En wij, waar zijn wij mee bezig? Met business as usual. Mocht u het anders willen: lees om te beginnen het eerder genoemde boek (de Engelse versie, Earth Fever is nog verkrijgbaar), of mijn latere boek: Voor niets gaat de zon op – blauwdruk voor een waardige wereld.

Ik zag trouwens een interessant artikel (van Benjamin Barber in de De Groene Amsterdammer van 20 maart)) dat stelde dat de democratie van de toekomst zich niet gaat ontwikkelen via de natiestaat, en ook niet via boven-nationale organen, maar via de (grote) steden in de wereld. Niet alleen dat die de grote wereldproblemen aan den lijve voelen en daarom daar ook maatregelen voor gaan nemen, maar ook omdat die informeel globaal gaan samenwerken en zodoende de belemmerende werking van de nationale soevereiniteit ontwijken. “Glokaliteit versterkt het lokale burgerschap en laat daar het mondiale burgerschap op paardje rijden”. Daar zou ook de mentaliteitsverandering op het gebied van duurzaamheid vandaan kunnen komen. Een hoopvol perspectief.

De arrogantie van de onmacht.

President Obama heeft in Brussel ons eens danig de les gelezen. We moeten meer schaliegas ontginnen, en we moeten veel meer uitgeven aan defensie. We zijn toegesproken als kleine kinderen die hun huiswerk niet gemaakt hebben. En dat terwijl het huidige Amerika werkelijk niets klaar maakt in de wereld, behalve het zaaien van haat, het maken van burgerslachtoffers en het achterlaten van ‘failed states’. Als ik de emotionele reactie  bij mezelf gade sla, dan kan ik goed begrijpen waarom de Verenigde Staten zoveel verzet oproepen in de wereld. Worden wij nog benaderd als schoolkinderen, vele andere volken worden gezien als kleuters. Niets geleerd van ‘nine eleven’.

Ik ben het in iedere vezel oneens met Obama’s  uitspraken, maar daar gaat het niet om. Het gaat me niet om de inhoud maar om de toon. Nu is het dédain waarmee vele Amerikanen op de rest van de wereld neerkijken me niet onbekend (en degenen die dat niet doen hebben ook niet veel van andere culturen begrepen). Maar dit slaat werkelijk alles wat ik ooit bewust heb meegemaakt. Pure demagogie. Ik kan me niet voorstellen dat zowel Bush senior, Clinton als Bush junior dit ooit zo gedaan zouden hebben, zelfs al zouden ze dezelfde mening hebben gehad. Zij zouden daarvoor te beschaafd, te fatsoenlijk zijn geweest. Fatsoen, wat een ouderwetse waarde. Ik word nu echt oud geloof ik.

Net als velen was ik al ernstig teleurgesteld in Obama, maar ik gaf hem tot nu toe nog het voordeel van de twijfel. Maar nu zie ik hem meer als iemand die voortreffelijk kan speechen (maar die competentie nu helaas misbruikt heeft), maar verder weinig klaar maakt. Nee, dan ben ik meer van Merkel, die behoedzaam en zonder glamour manoeuvreert in het binnen- en buitenlandse mijnenveld, en daarbij toch heel doortastend kan zijn (Energiewende!). Ik denk dat we het in deze wereld van de vrouwen moeten hebben.

U zou zich terecht kunnen afvragen waar ik me druk over maak en wat u daarmee te maken heeft. Wel, er komen Europese verkiezingen aan. Het is misschien dienstig  om uw stem te laten bepalen door een visie op Europa die beter past bij de cultuur van dit continent, dan door de Amerikaanse bombast. Als we dat eerder op het gebied van de economie gedaan hadden, dan leefden we nu in een andere, naar mijn idee betere, wereld.

Een opwekkende gedachte.

Ik ben zeer verbaasd over de ophef die er gemaakt wordt over de uitspraken van Wilders op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen. Dat roept die man toch al jaren. . . Maar opeens lopen er PVV vertegenwoordigers weg, doen allerlei politici ineens ferme of zuinige uitspraken, kortom, een rel. En dan al die aangiften! Als ik iets van het recht begrepen heb – quod non – dan leidt dat een groot aantal sepots of vrijspraken. Zou al die opwinding misschien meer te maken hebben met de vorm waarin de uitspreken zijn gedaan: volksmennerij, demagogie, tja . . . ook dat doet de man al jaren. Maar ik geloof niet dat hij al eerder een zaal heeft opgehitst. Misschien worden de fatsoenlijke mensen in dit land wel bang – het komt erg dichtbij, en hadden we zoiets niet al eens keer meegemaakt? Maar wat mij betreft is het sop de kool niet waard. We zouden ons beter druk kunnen maken over de feitelijke discriminatie die allochtonen in dit land ondervinden, bij het vinden van woonruimte of werk, of gewoon verkapt in het maatschappelijk verkeer. Wat zouden we daaraan kunnen doen? (Ik denk aan onderwijs)

Ik ben zeer verbaasd over de hartelijke ontvangst die meneer H.E.Xi Jinping ten deel is gevallen. En dat net in de week dat Poetin de Krim heeft geannexeerd. Heeft China niet Tibet geannexeerd? Staan de mensenrechten er niet permanent onder druk? Ik zeg dat ik verbaasd ben, maar dat ben ik  eigenlijk niet. Want economische belangen gaan boven alles. Dat bleek al bij het bezoek aan China in november van premier Rutte en minister Ploumen. Daarom hoeven we ons ook niet zoveel zorgen te maken over de verhouding met Poetin. Die is over enige maanden of jaren wel weer genormaliseerd. Want economische belangen gaan boven alles.

Hoewel. . . ik  ben toch benieuwd wat we gaan doen als Poetin Oost-Oekraïne gaat annexeren. Of Letland, Estland, Litouwen.

Voor Wilders en Poetin en Jinping geldt precies hetzelfde: ze gaan gewoon hun eigen gang. Vanuit hun gezichtspunt heel begrijpelijk; ze kunnen ook niet veel anders. Daar kunnen we weinig aan doen. Maar vroeg of laat zullen ze zichzelf  de das om doen. (En anders gebeurt dat wel met hun opvolgers). Het overkwam Napoleon, Hitler, Brezjnew, Pol Pot. . . En zo niet, dan gaat het op een andere manier voorbij. Alles gaat voorbij. Dat vind ik een opwekkende gedachte.

Wie lacht niet die de mens beziet. . .

Ruim dertig jaren gelden werden, op initiatief van Walter Etty en  Michael van der Vlis, in Amsterdam de stadsdelen ingesteld: deelgemeenten in de grote stad,  ter grootte van een middelgrote gemeente  (zeker na de fusies van 2010). Het argument was destijds tweeërlei: het bestuur dichter bij de mensen brengen, en een efficiencyslag (lees bezuinigingslag) maken. Het Amsterdamse gemeenteapparaat was zo ondoorzichtig en duur geworden, dat niemand er meer controle over had – wel in de laatste plaats B&W en de gemeenteraad (berucht waren met nama de afdeling onderwijs en publieke werken).

Beide doelstellingen zijn bereikt en over het algemeen hebben de stadsdelen voortreffelijk gefunctioneerd. Dus worden ze nu weer opgeheven. Het argument: een efficiencyslag (lees bezuinigingsslag) maken. De stadsdelen, met ca. 100.000 inwoners,  zijn ‘immers’ te klein om een volwaardig bestuur uit te oefenen, evenals alle ander middelgrote gemeenten in Nederland (die zouden dan ook gefuseerd moeten worden tot molochen van 750.000 inwoners, totaal 25). Ik ben benieuwd of ik, over dertig jaar, vanuit mijn wolk in de hemel met een grijns zal waarnemen hoe de stadsdelen weer zullen worden ingesteld.

Tegelijkertijd wordt de jeugdzorg en de thuiszorg gedecentraliseerd, althans de uitvoering daarvan gaat naar de gemeenten. Argument: een efficiency slag (lees bezuinigingslag) maken en het bestuur dichter bij de burger brengen. Die uitvoering  wordt door het rijk zo minutieus voorgeschreven dat de gemeenten weinig mogelijkheden hebben hier eigen accenten te leggen, terwijl toch de bedoeling was om de gemeenten meer zeggenschap te geven bij de uitvoering (dat heet maatwerk).

Ondanks de voorschriften van het Rijk blijft er toch nog een heel klein beetje speelruimte voor de gemeenten. Gezien de noodzaak tot bezuiniging zullen de gemeenten daarvan optimaal gebruik maken. Daardoor zullen verschillen ontstaan tussen gemeenten. Zo zal Tante Truus in de ene gemeente meer schoonmaakhulp krijgen dan in de andere. Dat lijkt me prima, want dan kan de gemeente inderdaad enig beleid voeren en prioriteiten stellen,  en kan de burger via inspraak en via de gemeenteraad daarop invloed uitoefenen. Maar over die verschillen zullen vervolgens wel kamervragen worden gesteld, want het kan toch niet zo zijn dat mensen in verschillende gemeente verschillende rechten hebben. Daarom zal over twintig of dertig jaar de jeugdzorg en de thuiszorg weer een rijkstaak worden. Ik ben benieuwd of ik dat dan vanuit mijn wolk in de hemel met een grijns zal kunnen waarnemen.

Ach, waren alle mensen wijs. . .

Ik had deze keer eens een mooi spiritueel blog willen schrijven, over spirituele en mystieke ervaringen en zo, maar ik word toch weer ingehaald door de actualiteit.

Er gebeuren weer zo veel vreemde dingen in dit overigens niet verkeerde land, dat er weer van alles van mijn hart moet. Ik noem:

In de eerste plaats het tv programma Buitenhof. Is het nu werkelijk nodig daar een vraaggesprek van bijna een uur te houden met onze minister president, waarbij zowel de vragen als de antwoorden bestaan uit nietszeggende cliché’s die al uitentreuren in de schrijvende pers zijn uitgekauwd? Ik moet bekennen dat ik het na een half uur niet meer uithield, de kamer heb verlaten en dusdoende het laatste kwartier niet heb gehoord. Maar volgens mijn vrouw was dat niet beter. Waarom geen echte vragen aan de orde gesteld, zoals: meneer Rutte, wat houdt u toch tegen om, ervoor te pleiten het belastingsysteem werkelijk te vergroenen (en niet zo halfslachtig als nu)? Of: iedereen, u ook, heeft over een herstel van de economie door herstel van groei, maar de klimaatproblematiek vraagt om een economie van krimp, zelfs als we echt duurzame groei in aanmerking nemen. Hoe denkt u dat te bereiken met behoud van een redelijke welvaart? Of (hiermee samenhangend): het is nu wel duidelijk dat de Westerse democratie in een crisis verkeert. Wat is daarop uw antwoord? Wat is uw visie over een nieuw staatsbestel? En zo voorts en zo verder, over gezondheidszorg, onderwijs, cultuurbeleid. . . Wat zou het mooi geweest zijn om onze president eens te horen zeggen: ik weet het niet, ik ga daar eens echt over nadenken, en de publieke dialoog daarover op gang brengen.

Dan de kwestie van het bevolkingsonderzoek tegen darmkanker. Het nut daarvan is zeer twijfelachtig, zowel vanuit financieel standpunt bekeken als voor de volksgezondheid – zoveel staat nu wel vast voor wie de discussie de laatste weken in de pers gevolgd heeft. Het RIVM schijnt een wel zeer flodderige wijze van statistiek gehanteerd te hebben (zie bijvoorbeeld Trouw van vandaag). Wanneer zullen we leren onze aandacht te richten op gezondheid, in plaats van op ziekte? Dat zou pas een besparing opleveren – nog afgezien van het gewonnen levensgeluk.

En dan nog een schijnbare kleinigheid. Zoals u weet wordt in heel Europa het IBAN banknummer ingevoerd. Op zichzelf een idee waar wel wat voor te zeggen valt, al wordt het banknummer wel ongemakkelijk lang. Nu wordt, omdat voor een aantal landen het administratief toch lastiger is dan werd gedacht (zoals bij zulke operaties altijd het geval is en iedereen van te voren had kunnen voorspellen) de Europese invoering uitgesteld van 1 februari naar 1 juni (of juli, daar wil ik afwezen). Maar Nederland is altijd braver dan de rest en voert het wel al op 1 februari (verplicht) in. So far so good. Maar waarom wordt dan in februari de bankenservice afgeschaft, waarbij oude nummers automatisch in de nieuwe worden omgezet? De software daarvoor is kennelijk aanwezig, want het gebeurt nu ook. Wilt u echt weten waarom? Dat wil u niet weten. OMDAT DAT NIET MAG VAN EUROPA! De Brusselse ambtenaren lijken werkelijk nog niets geleerd te hebben van de groeiende weerstand tegen Europa, die precies met dit soort regelzucht te maken heeft.

“Ach waren alle mensen wijs en deden daarbij wel. De wereld was een paradijs, nu is ze meest een hel” (Dirk Rafaëlsz. Camphuysen, 1568 – 1627).

 

(Op mijn vorige blog kreeg ik aan paar reacties, met name over mijn al dan niet  naar Polen gaan. Van diverse kant werd mij verzekerd dat wel gaan ook een positieve invloed kan hebben. Het zou kunnen , maar ik geloof daar niet zo in, en dan werkt het natuurlijk niet. We gaan dus niet. Ik begrijp intussen dat je eigenlijk ook la niet naar Frankrijk kunt gaan. . . Tja. . . het beste is dus waarschijnlijk thuis blijven. Ook beter voor het het klimaatprobleem. Maar zover ga ik toch maar niet. Als iemdan me daarom inconsequent noemt heeft hij/zij daarin gelijk. Maar ‘Jede Konsequenz führt zum Teufel” (Goethe of Luther)

(My last blog elicited some reactions, especially connected to my hesitation to go to Poland. Some people posed that going could have  a positive effect too. Could be, but I am not convinced, and then of course that doesn’t work. So we are not going. In the meantime I understand that going to France is not an option as well. . . So. . . the best thing is probable to stay home. Also better for the global warming. But that I am not prepared to do. I you then would call me an inconsequent person, you are right. But “Jede Konsequenz füfht sum Teufel” (Goethe, Luther?)