Categoriearchief: Politiek

De arrogantie van de onmacht.

President Obama heeft in Brussel ons eens danig de les gelezen. We moeten meer schaliegas ontginnen, en we moeten veel meer uitgeven aan defensie. We zijn toegesproken als kleine kinderen die hun huiswerk niet gemaakt hebben. En dat terwijl het huidige Amerika werkelijk niets klaar maakt in de wereld, behalve het zaaien van haat, het maken van burgerslachtoffers en het achterlaten van ‘failed states’. Als ik de emotionele reactie bij mezelf gade sla, dan kan ik goed begrijpen waarom de Verenigde Staten zoveel verzet oproepen in de wereld. Worden wij nog benaderd als schoolkinderen, vele andere volken worden gezien als kleuters. Niets geleerd van ‘nine eleven’.

Ik ben het in iedere vezel oneens met Obama’s uitspraken, maar daar gaat het niet om. Het gaat me niet om de inhoud maar om de toon. Nu is het dédain waarmee vele Amerikanen op de rest van de wereld neerkijken me niet onbekend (en degenen die dat niet doen hebben ook niet veel van andere culturen begrepen). Maar dit slaat werkelijk alles wat ik ooit bewust heb meegemaakt. Pure demagogie. Ik kan me niet voorstellen dat zowel Bush senior, Clinton als Bush junior dit ooit zo gedaan zouden hebben, zelfs al zouden ze dezelfde mening hebben gehad. Zij zouden daarvoor te beschaafd, te fatsoenlijk zijn geweest. Fatsoen, wat een ouderwetse waarde. Ik word nu echt oud geloof ik.

Net als velen was ik al ernstig teleurgesteld in Obama, maar ik gaf hem tot nu toe nog het voordeel van de twijfel. Maar nu zie ik hem meer als iemand die voortreffelijk kan speechen (maar die competentie nu helaas misbruikt heeft), maar verder weinig klaar maakt. Nee, dan ben ik meer van Merkel, die behoedzaam en zonder glamour manoeuvreert in het binnen- en buitenlandse mijnenveld, en daarbij toch heel doortastend kan zijn (Energiewende!). Ik denk dat we het in deze wereld van de vrouwen moeten hebben.

U zou zich terecht kunnen afvragen waar ik me druk over maak en wat u daarmee te maken heeft. Wel, er komen Europese verkiezingen aan. Het is misschien dienstig om uw stem te laten bepalen door een visie op Europa die beter past bij de cultuur van dit continent, dan door de Amerikaanse bombast. Als we dat eerder op het gebied van de economie gedaan hadden, dan leefden we nu in een andere, naar mijn idee betere, wereld.

Een opwekkende gedachte.

1 reactie

Ik ben zeer verbaasd over de ophef die er gemaakt wordt over de uitspraken van Wilders op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen. Dat roept die man toch al jaren. . . Maar opeens lopen er PVV vertegenwoordigers weg, doen allerlei politici ineens ferme of zuinige uitspraken, kortom, een rel. En dan al die aangiften! Als ik iets van het recht begrepen heb – quod non – dan leidt dat een groot aantal sepots of vrijspraken. Zou al die opwinding misschien meer te maken hebben met de vorm waarin de uitspreken zijn gedaan: volksmennerij, demagogie, tja . . . ook dat doet de man al jaren. Maar ik geloof niet dat hij al eerder een zaal heeft opgehitst. Misschien worden de fatsoenlijke mensen in dit land wel bang – het komt erg dichtbij, en hadden we zoiets niet al eens keer meegemaakt? Maar wat mij betreft is het sop de kool niet waard. We zouden ons beter druk kunnen maken over de feitelijke discriminatie die allochtonen in dit land ondervinden, bij het vinden van woonruimte of werk, of gewoon verkapt in het maatschappelijk verkeer. Wat zouden we daaraan kunnen doen? (Ik denk aan onderwijs)

Ik ben zeer verbaasd over de hartelijke ontvangst die meneer H.E.Xi Jinping ten deel is gevallen. En dat net in de week dat Poetin de Krim heeft geannexeerd. Heeft China niet Tibet geannexeerd? Staan de mensenrechten er niet permanent onder druk? Ik zeg dat ik verbaasd ben, maar dat ben ik eigenlijk niet. Want economische belangen gaan boven alles. Dat bleek al bij het bezoek aan China in november van premier Rutte en minister Ploumen. Daarom hoeven we ons ook niet zoveel zorgen te maken over de verhouding met Poetin. Die is over enige maanden of jaren wel weer genormaliseerd. Want economische belangen gaan boven alles.

Hoewel. . . ik ben toch benieuwd wat we gaan doen als Poetin Oost-Oekraïne gaat annexeren. Of Letland, Estland, Litouwen.

Voor Wilders en Poetin en Jinping geldt precies hetzelfde: ze gaan gewoon hun eigen gang. Vanuit hun gezichtspunt heel begrijpelijk; ze kunnen ook niet veel anders. Daar kunnen we weinig aan doen. Maar vroeg of laat zullen ze zichzelf de das om doen. (En anders gebeurt dat wel met hun opvolgers). Het overkwam Napoleon, Hitler, Brezjnew, Pol Pot. . . En zo niet, dan gaat het op een andere manier voorbij. Alles gaat voorbij. Dat vind ik een opwekkende gedachte.

Wie lacht niet die de mens beziet. . .

1 reactie

Ruim dertig jaren gelden werden, op initiatief van Walter Etty en Michael van der Vlis, in Amsterdam de stadsdelen ingesteld: deelgemeenten in de grote stad, ter grootte van een middelgrote gemeente (zeker na de fusies van 2010). Het argument was destijds tweeërlei: het bestuur dichter bij de mensen brengen, en een efficiencyslag (lees bezuinigingslag) maken. Het Amsterdamse gemeenteapparaat was zo ondoorzichtig en duur geworden, dat niemand er meer controle over had – wel in de laatste plaats B&W en de gemeenteraad (berucht waren met nama de afdeling onderwijs en publieke werken).

Beide doelstellingen zijn bereikt en over het algemeen hebben de stadsdelen voortreffelijk gefunctioneerd. Dus worden ze nu weer opgeheven. Het argument: een efficiencyslag (lees bezuinigingsslag) maken. De stadsdelen, met ca. 100.000 inwoners, zijn ‘immers’ te klein om een volwaardig bestuur uit te oefenen, evenals alle ander middelgrote gemeenten in Nederland (die zouden dan ook gefuseerd moeten worden tot molochen van 750.000 inwoners, totaal 25). Ik ben benieuwd of ik, over dertig jaar, vanuit mijn wolk in de hemel met een grijns zal waarnemen hoe de stadsdelen weer zullen worden ingesteld.

Tegelijkertijd wordt de jeugdzorg en de thuiszorg gedecentraliseerd, althans de uitvoering daarvan gaat naar de gemeenten. Argument: een efficiency slag (lees bezuinigingslag) maken en het bestuur dichter bij de burger brengen. Die uitvoering wordt door het rijk zo minutieus voorgeschreven dat de gemeenten weinig mogelijkheden hebben hier eigen accenten te leggen, terwijl toch de bedoeling was om de gemeenten meer zeggenschap te geven bij de uitvoering (dat heet maatwerk).

Ondanks de voorschriften van het Rijk blijft er toch nog een heel klein beetje speelruimte voor de gemeenten. Gezien de noodzaak tot bezuiniging zullen de gemeenten daarvan optimaal gebruik maken. Daardoor zullen verschillen ontstaan tussen gemeenten. Zo zal Tante Truus in de ene gemeente meer schoonmaakhulp krijgen dan in de andere. Dat lijkt me prima, want dan kan de gemeente inderdaad enig beleid voeren en prioriteiten stellen, en kan de burger via inspraak en via de gemeenteraad daarop invloed uitoefenen. Maar over die verschillen zullen vervolgens wel kamervragen worden gesteld, want het kan toch niet zo zijn dat mensen in verschillende gemeente verschillende rechten hebben. Daarom zal over twintig of dertig jaar de jeugdzorg en de thuiszorg weer een rijkstaak worden. Ik ben benieuwd of ik dat dan vanuit mijn wolk in de hemel met een grijns zal kunnen waarnemen.

Ach, waren alle mensen wijs. . .

Geef een reactie

Ik had deze keer eens een mooi spiritueel blog willen schrijven, over spirituele en mystieke ervaringen en zo, maar ik word toch weer ingehaald door de actualiteit.

Er gebeuren weer zo veel vreemde dingen in dit overigens niet verkeerde land, dat er weer van alles van mijn hart moet. Ik noem:

In de eerste plaats het tv programma Buitenhof. Is het nu werkelijk nodig daar een vraaggesprek van bijna een uur te houden met onze minister president, waarbij zowel de vragen als de antwoorden bestaan uit nietszeggende cliché’s die al uitentreuren in de schrijvende pers zijn uitgekauwd? Ik moet bekennen dat ik het na een half uur niet meer uithield, de kamer heb verlaten en dusdoende het laatste kwartier niet heb gehoord. Maar volgens mijn vrouw was dat niet beter. Waarom geen echte vragen aan de orde gesteld, zoals: meneer Rutte, wat houdt u toch tegen om, ervoor te pleiten het belastingsysteem werkelijk te vergroenen (en niet zo halfslachtig als nu)? Of: iedereen, u ook, heeft over een herstel van de economie door herstel van groei, maar de klimaatproblematiek vraagt om een economie van krimp, zelfs als we echt duurzame groei in aanmerking nemen. Hoe denkt u dat te bereiken met behoud van een redelijke welvaart? Of (hiermee samenhangend): het is nu wel duidelijk dat de Westerse democratie in een crisis verkeert. Wat is daarop uw antwoord? Wat is uw visie over een nieuw staatsbestel? En zo voorts en zo verder, over gezondheidszorg, onderwijs, cultuurbeleid. . . Wat zou het mooi geweest zijn om onze president eens te horen zeggen: ik weet het niet, ik ga daar eens echt over nadenken, en de publieke dialoog daarover op gang brengen.

Dan de kwestie van het bevolkingsonderzoek tegen darmkanker. Het nut daarvan is zeer twijfelachtig, zowel vanuit financieel standpunt bekeken als voor de volksgezondheid – zoveel staat nu wel vast voor wie de discussie de laatste weken in de pers gevolgd heeft. Het RIVM schijnt een wel zeer flodderige wijze van statistiek gehanteerd te hebben (zie bijvoorbeeld Trouw van vandaag). Wanneer zullen we leren onze aandacht te richten op gezondheid, in plaats van op ziekte? Dat zou pas een besparing opleveren – nog afgezien van het gewonnen levensgeluk.

En dan nog een schijnbare kleinigheid. Zoals u weet wordt in heel Europa het IBAN banknummer ingevoerd. Op zichzelf een idee waar wel wat voor te zeggen valt, al wordt het banknummer wel ongemakkelijk lang. Nu wordt, omdat voor een aantal landen het administratief toch lastiger is dan werd gedacht (zoals bij zulke operaties altijd het geval is en iedereen van te voren had kunnen voorspellen) de Europese invoering uitgesteld van 1 februari naar 1 juni (of juli, daar wil ik afwezen). Maar Nederland is altijd braver dan de rest en voert het wel al op 1 februari (verplicht) in. So far so good. Maar waarom wordt dan in februari de bankenservice afgeschaft, waarbij oude nummers automatisch in de nieuwe worden omgezet? De software daarvoor is kennelijk aanwezig, want het gebeurt nu ook. Wilt u echt weten waarom? Dat wil u niet weten. OMDAT DAT NIET MAG VAN EUROPA! De Brusselse ambtenaren lijken werkelijk nog niets geleerd te hebben van de groeiende weerstand tegen Europa, die precies met dit soort regelzucht te maken heeft.

“Ach waren alle mensen wijs en deden daarbij wel. De wereld was een paradijs, nu is ze meest een hel” (Dirk Rafaëlsz. Camphuysen, 1568 – 1627).

(Op mijn vorige blog kreeg ik aan paar reacties, met name over mijn al dan niet naar Polen gaan. Van diverse kant werd mij verzekerd dat wel gaan ook een positieve invloed kan hebben. Het zou kunnen , maar ik geloof daar niet zo in, en dan werkt het natuurlijk niet. We gaan dus niet. Ik begrijp intussen dat je eigenlijk ook la niet naar Frankrijk kunt gaan. . . Tja. . . het beste is dus waarschijnlijk thuis blijven. Ook beter voor het het klimaatprobleem. Maar zover ga ik toch maar niet. Als iemdan me daarom inconsequent noemt heeft hij/zij daarin gelijk. Maar ‘Jede Konsequenz führt zum Teufel” (Goethe of Luther)

(My last blog elicited some reactions, especially connected to my hesitation to go to Poland. Some people posed that going could have a positive effect too. Could be, but I am not convinced, and then of course that doesn’t work. So we are not going. In the meantime I understand that going to France is not an option as well. . . So. . . the best thing is probable to stay home. Also better for the global warming. But that I am not prepared to do. I you then would call me an inconsequent person, you are right. But “Jede Konsequenz füfht sum Teufel” (Goethe, Luther?)

De waarde van woede.

1 reactie

Dit wordt mijn laatste blog voor de Kerst, en het wordt wat langer dan gebruikelijk. Dus wees gewaarschuwd – houd de wegklikknop bij de hand.

Op mijn bureau bevindt zich een aantal oude kranten waarin artikelen staan die mijn verontwaardiging hebben opgewekt (Dat is bij mij nog al makkelijk – kort lontje zoals ze zeggen). Ik ben benieuwd of u ook boos wordt.

De oudste krant dateert al van 17 augustus (Trouw, Christopf Schmidt). Daarin wordt uiteengezet dat de Europese Unie jaarlijks voor meer dan 100 miljard euro aan btw misloopt door fraude. Het voert te ver om alle details hier uit de doeken te doen. Wel is van belang te weten dat dit algemeen bekend is bij Europol, en ook bij de betrokken ambtenaren en politici. Van dat bedrag zouden we 10 Cyrprussen kunnen redden, of een half Griekenland. Elk jaar weer. Nog afgezien ervan dat hierdoor het milieu rechtsreeks schade wordt toegebacht (door fraude met CO₂ emissiehandel en nodeloze transporten). Het probleem zou op te lossen zijn door een gemeenschappelijk stelsel van btw regels in te voeren. Doen we niet – onze soevereiniteit als land – lees onze macht als politicus – is belangrijker. Wordt u al kwaad? Ik wel.

De volgende krant is NRC/Handelsblad van 9 oktober (interview met Adriaan Houtenbos, voormalig NAM ingenieur). Nog 16 jaar, en dan beleeft Nederland een aardbeving met een kracht van 5 op de schaal van Richter. Oorzaak: de gaswinning in Groningen. Daarbij kunnen mensen ernstig, wellicht dodelijk, gewond raken, kasten vallen om, schoorstenen breken af, oude en zwakke gebouwen kunnen geheel of gedeeltelijk instorten. Daarover wordt de burger niet geïnformeerd – bestuurders uit de regio staan buitenspel, buiten het kringetje van NAM, KNMI, Staatstoezicht op de Mijnen en de Minister van Economische Zaken. Voorspelbare bewegingen? Negeren en wegmoffelen. Een werkelijk open dialoog over wat we hier aan kunnen doen, en of we hier aan wat moeten doen, en hoe we de inwoners van die streek financieel kunnen compenseren wordt niet gevoerd. Kost te veel. Je zal er maar wonen.

De derde krant is NRC/Handelsblad van 30 november. Jasper van Kuijk, universitair docent gebruiksgerichte innovatie uit Delft is kwaad over het feit dat alle frauderende en speculerende bankiers die in belangrijke mate verantwoordelijk zijn voor de financiële malaise waarin we ons bevinden, niet gestraft worden, en hun ongehoorde persoonlijke winsten niet hoeven terug te betalen. Het gevolg van hun gedrag is een enorm pakket aan bezuinigingen. Bibliotheken, theaters en zwembaden worden gesloten, op de stadsreiniging, groenvoorziening en onderhoud wordt beknibbeld, enzovoorts en zo verder. Maar het ergste is, dat dientengevolge alles in de financiële sector op dezelfde wijze doorgaat als voorheen. Op onverantwoordelijk gedrag staat geen sanctie van betekenis. Wij laten dat toe, en blijven gewoon onze bankzaken regelen bij de desbetreffende banken.

En tenslotte wil ik het met u hebben over het handelsverdrag dat Europa en de Verenigde Staten op het punt staan om te tekenen. Ik heb hierover artikelen gelezen in diverse kwaliteitskranten, en het is te gek voor woorden. Als we dit verdrag gaan tekenen hangen ons morgen als land honderden miljoenen of zelfs miljarden aan claims boven het hoofd, als we bijvoorbeeld zouden besluiten om geen gentech zaden meer in te voeren. Of dat op zichzelf een juist besluit zou zijn is daarbij niet aan de orde – wat aan de orde is dat we in dit geval soevereiniteit en democratische controle afgeven, niet aan een supranationaal orgaan – daar ben ik nog wel voor – maar aan alle willekeurige multinationals in de wereld. Het spreekt vanzelf dat de onderhandelingen hierover, die onder invloed staan van de machtigste lobbygroepen ter wereld, strikt geheim werden gehouden. Bizar, dat zelfs maar overwogen wordt dit verdrag te tekenen. Wat is er toch met onze politici aan de hand? Ik wist dat het dummies zijn, en niet altijd bestand tegen lobby’s – maar dat het zo erg was, wist ik niet. Ik blijk altijd weer naïever te zijn dan ik al dacht.

Tja, ik word dus regelmatig boos. Maar veel kan ik daar niet mee, zeker niet in de adventstijd, als we verwachtingsvol uitkijken naar de komst van licht en vrede.Maar ik kan en wil het ook niet opkroppen, want daar komt niets goeds van. Misschien kan ik het transformeren. Het helpt al als ik me realiseer dat alle boosheid voortkomt uit pijn en angst. De genoemde zaken raken me, omdat ik me identificeer met mensen die er door getroffen worden. De Grieken, de Groningers, uiteindelijk wij allemaal. Ik realiseer me ook dat de boosheid voorkomt uit angst: angst dat ik en mijn naasten ons comfortabele leventje kwijt raken. Ik herinner me nog de tweede wereldoorlog, en herinner me hoe het is te leven in een tijd van duisternis, schaarste en angst. Toch is het wel goed om aan die tijd terug te denken, want ik weet ook dat toen de wereld niet instortte, en zelfs in de zwartste periode het leven niet zonder compensaties was. Bovendien, de diepe en uitbundige vreugde van de bevrijding kan ik me zonder de voorafgaande ellende niet goed voorstellen. Alles in het leven behoeft zijn tegendeel.

Dus, hoe groter mijn woede, hoe vitaler ik ben en hoe grote mijn capaciteit om lief te hebben. Dat gaat niet vanzelf, ik moet er wel wat voor doen: aandachtig zijn, open staan naar mijn binnen- en buitenwereld, en me door mijn diepste weten laten leiden, en laten verleiden tot actie. Dan sal ’t waerachtigh wel gaen.

Dit is mijn laatste blog voor Kerstmis – ik herneem dit schrijven pas weer na 5 januari. Ik wens u een vreugdig en vredig kerstfeest, met tijd voor bezinning en inkeer.

Hoe langer hoe gekker.

Geef een reactie

Er wordt wel eens onderschat hoeveel schade het maatschappelijk systeem dat we met zijn allen gecreëerd hebben te weeg brengt. Daarbij doel ik nu niet op de inhoud van de politieke en zakelijke beslissingen die in deze wereld genomen worden, maar op de schade van de structuur op zich. Enkele voorbeelden:

De zorg. Iedere professionele zorgverlener kan je uitleggen hoeveel tijd hij/zij kwijt is aan administratie. Niet zelden beloopt dat 50 % van zijn tijd. Bovendien moeten patiënten in systemen geperst worden. Diagnosebehandelcombinaties, thuiszorg protocollen, verpleegkundige protocollen, en zo meer en zo verder. Dit leidt niet alleen tot slechtere zorg, maar ook tot zoveel ergernis, dat meer en meer zorgverleners, op allerlei niveau, de professie verlaten, vaak niet de slechtsten!

Het onderwijs. Iedere leraar kan je uitleggen hoeveel tijd hij/zij kwijt is aan administratie, en hoeveel tijd er verloren gaat met management en vergaderen. Dit leidt niet alleen tot slechter onderwijs, maar ook tot zoveel ergernis, dat meer en meer leraren, op allerlei niveau, de professie verlaten, vaak niet de slechtsten!

De landbouw. Iedere boer kan je vertellen hoeveel tijd hij/zij kwijt is aan administratie en hoeveel last hij heeft van voorschriften. Dit leidt tot zoveel ergernis, dat meer en meer boeren er de brui aan geven, vaak niet de slechtsten.

Het zakenleven. Iedere ondernemer kan je vertellen hoeveel tijd hij/zij kwijt is aan administratie, en hoeveel last hij heeft van voorschriften. Dit schaadt de winstgevendheid van de onderneming en leidt tot zoveel ergernis, dat meer en meer ondernemers er maar mee stoppen, vaak niet de slechtsten.

Maar nu hebben onze politici bedacht dat het enige terrein waarop de bureaucratie nog niet de overhand heeft gekregen – huwelijk en gezin – nu onder dit bureaucratische systeem moet worden gebracht. Voortaan zullen we als regel trouwen op huwelijkse voorwaarden. Dat vraagt dat partners een boekhouding moeten bijhouden, want anders kan de boedel niet behoorlijk verdeeld worden in geval van echtscheiding (40 % van de huwelijken) of bij overlijden van een der partners (100 % van de huwelijken). Feitelijk moeten er dus administraties worden bijgehouden van de drie vermogens (elk apart en een gemeenschappelijk vermogen) en van de roerende en onroerende zaken.

Het kan niet anders of de idioot (of idioten) die dit bedacht hebben zijn van God los, of anders gezegd: hebben niet gewerkt aan de ontwikkeling van hun eigen persoonlijk bewustzijn. Het oude adagium: ken uzelf, is in deze wereld helaas in de vergetelheid geraakt, behalve in enkele weinig invloedrijke niches van de samenleving. Ik troost me maar met de gedachte dat we leven in een wereld van tegenstellingen, en dat alles slechts bestaat bij de gratie van zijn tegendeel. Hoe meer gekte, hoe meer wijsheid zullen we maar zeggen (en hopen). Maar dat we op deze manier maatschappelijk gezien niet de makkelijkste weg kiezen lijkt me wel zeker.

En overigens ben ik van menig dat de lezing van Ibrahim Issa op 18 november een niet te missen gebeurtenis is. Zie: Licht in de duisternis op deze site. En zegt het voort! Daar doe je me een groot plezier mee!

Love as the fourth product factor.

1 reactie

In one of the Dutch papers (Trouw, October 31) an interesting article was published by two leading Dutch economists, Lans Bovenberg and Jan Peter van den Toorn. They rightfully concluded that the debate about the best economic policy to get out of the crisis actually is worse for the recovery of the economy than just following a course. Economists, politicians and representatives of certain interest groups get trapped in a trench war that completely paralyses all parties. No essential dialog is happening, and no structural meaurements are taken. That is true not just in the political realm, but also for the financial world. No essential change since 2008 has happened. The new crisis is waiting just around the corner. This time it shall be worse, because the governments are broke.

In their article they are giving interesting examples of how focussing on your own limited interest in fact damages your situation. For my Dutch readers I’d say: read the article!

According to these economists the cause of this impasse is that virtually nog one wants to transcend his own (group) interests. There is no attention for the common interest. So far so good – what’s new, one could say. But then in their article they make an interesting turn. The old qualities of hope, faith and love are the only sources that could help us out. Love is the only way, as they say, to make a real contact with the other side and see his interests. From there the common interests can be found. Love is as important a product factor as capital, labour, land and natural resources. They are pleading for a new economic science that takes this fourth resource into account.

Now, pay attention, this is not coming from some soft, vague, good willing idealists, but from some hardcore economists, who are giving very concrete examples in their article, with facts and figures. An interesting development! The question remains of course: how to release this love in the people concerned (and in us) in this time of uncertainty and fear? Already Jesus said: Love thy neighbour and your enemy. But what if we cannot find this love in ourselves? Should we feel guilty? Of course not. Longing for this love and talking about it is at least a beginning

By the way: this idea of listening, seeing each other and finding the common interest is not new of course. We know it from the field of conflict mediation. And we know how difficult this is to practise. We also know however that there are examples of positive results, that everyone can see for him or herself. Economy could learn from that. And the real revolutionary thought as far as I am concerned is the idea of love as the fourth product factor in economic theory. If we really start to consider that idea it will mean a revolution, not just in economy, but in ecology and organizational theory as well.

(I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker)

Wij houden liever pap en nat.

Geef een reactie

In mijn boek ‘Voor niets gaat de zon op’ heb ik een aantal vrij fundamentele voorstellen gedaan aangaande het verbeteren van onze bestuursstructuur. Helaas heb ik daarbij wat over het hoofd gezien.

Het is duidelijk dat onze democratie niet goed functioneert. In de meeste democratieën gaat enorm veel tijd en energie verloren met het geharrewar tussen politici met als doel de eigen macht te vergroten en de verkiezingsresultaten van de volgende verkiezing ten eigen bate te beïnvloeden. Intussen worden de eigenlijke problemen niet aan de orde gesteld en worden er geen wezenlijke oplossingen aangedragen op economisch en ecologisch gebied. Tegelijkertijd wordt de burger verveeld door deze politieke spelletjes, neemt het vertrouwen van het publiek in de politiek af en daalt de participatiegraad van de burger bij de verkiezingen tot een zorgelijk laag niveau.

Op school hebben we geleerd dat onze democratie ontwikkeld is op basis van het voorbeeld in het oude Griekenland, met name Athene. Maar daar zat de democratie heel anders in elkaar dan bij ons. Naast verkiezingen speelde loting een belangrijke rol bij het benoemen van bestuurders. In de Noord-Italiaanse steden, met name Florence en Venetië speelde dit systeem eveneens een rol. Ook de theoretische grondleggers van onze hedendaagse democratie, Montesqieu, Diderot en Rousseau pleitten voor loting als een systeem naast verkiezingen om te komen tot een rechtvaardige verdeling van functies. Merkwaardigerwijze is hun argumentatie niet in praktijk gebracht bij de revoluties van 1776 (VS) en 1789, en bij de grondwetsherzieningen in vele landen in de 19e eeuw (waarbij België in 1931 voorop liep) evenmin. De reden hiervoor moet worden gezocht in het feit dat de heersende en opkomende elites door (census) verkiezingen hun macht in de nieuwe democratieën konden behouden (middels de selectieprocedure van de kandidaten), terwijl dat bij een lotingsstelsel veel minder het geval zou zijn geweest.

David van Reybrouck, aan wiens boek ‘Tegen Verkiezingen’ ik het bovenstaande ontleen, pleit voor het invoeren van een lotingsstelsel binnen onze huidige bestuursstructuur. Voorshands niet ter vervanging – daar zijn we nog niet helemaal aan toe – maar als aanvulling op het systeem van verkiezingen. Hij doet dat op grond van tal van argumenten, die hijzelf ten dele ontleent aan baanbrekende auteurs op dit gebied, onder wie de Amerikaan James Fishkin. Ik zal die argumenten hier niet alle herhalen – lees zijn zeer lezenswaardige boekje! – maar het komt er op neer dat een lotingsstelsel de betrokkenheid van de burger bij de politiek vergroot, en de afstand tussen burger en politici verkleint.

Zelf ben ik na lezing van zijn boek er voorstander van dat onze 1e Kamer door loting zou worden samengesteld, al dan niet door een zekere voorselectie (waarvoor nog weer verschillende criteria denkbaar zijn). Dat zou ons in de afgelopen tijd een hoop gedonder hebben bespaard, omdat het kabinet in plaats van partijpolitieke steun de steun had moeten zoeken van indiviudele kamerleden – die natuurlijk afhankelijk zou zijn geweest van de kwaliteit van de voorstellen (en niet van partijpolitieke overwegingen).

Dit is nogal een radicaal voorstel, en het zal voorshands dus niet worden ingevoerd. Wij houden liever pap en nat.

Middelmatigheid – 2

Geef een reactie

Het is natuurlijk altijd leuk om gelijk te krijgen, maar ik had het liever op een andere manier gehad. In mijn laatste boek (Voor niets gaat de zon op – Blauwdruk voor een waardige wereld ) ontvouw ik een visie op onderwijs, die radicaal tegen de huidige onderwijscultuur in gaat. Die visie was niet nieuw: grote voorgangers als Piaget en Montessori en meer recent de Amerikaan Ron Veronda en de Nederlanders Luc Stevens en Rob Riemen van Nexus waren me voorgegaan. Bovendien waren er al praktijkvoorbeelden waaruit de waarde van mijn visie bleek, met name de Avonturijn school en de Iederwijs scholen. Maar op de onderwijspolitiek in Nederland had dat geen enkele invloed, eerder in tegendeel: het wordt de genoemde scholen bijzonder moeilijk gemaakt.

De huidige regering probeert het onderwijs te verbeteren door een aantal maatregelen die uitsluitend gericht zijn op het verhogen van intellectuele prestaties. Daarbij wordt veel gemeten – er wordt nu al gesproken over een cito-toets voor 4-jarigen. Dit is een 100 % zekere weg naar de verslechtering van het onderwijs, zoals de Amerikaanse onderwijsvernieuwer Alfie Kohn in De Groene Amsterdammer van 17 oktober aantoont. “Veertig jaar onderzoek wordt genegeerd.” De Nederlandse hoogleraar pedagogie Micha de Winter, de psychologe Louise Berkhout, de docenten Jelmer Evers en René Kneyber sluiten zich hierbij aan.

Het is erger: deze onderwijs politiek, leidt niet alleen tot slechter onderwijs, maar heeft maatschappelijk een zeer schadelijk effect. Het wakkert een ongezonde competitie-cultuur aan, het plezier in leren en ontwikkeling wordt geschaad en het verziekt de sociale verhoudingen. Kohn: “We weten dat als we kinderen te vroeg confronteren met zaken die niet bij hun leeftijd passen we ze psychologisch ernstige schade berokkenen.” En dit is precies wat er in het huidige onderwijs gebeurt. En verderop “Kinderen leren empathie door zelf sensitief behandeld te worden, niet door tegen elkaar uitgespeeld te worden.” Voor cultuur en maatschappelijke bewustwording is in onze huidige onderwijspolitiek feitelijk geen plaats, al wordt daar soms lippendienst aan bewezen.

In mijn vorige blog stelde ik de middelmatigheid in deze samenleving aan de orde. Hier zien we een van de belangrijkste oorzaken. Het feit dat ik ‘mezelf leren kennen en het leven van een bijzonder leven’ als levensdoel gesteld heb boven het bereiken van positie, status of rijkdom heeft waarschijnlijk te maken met het culturele klimaat van mijn ouderlijk gezin, en de wijsheid van mijn ouders die me naar een goed functionerende Montessorischool stuurden. Ik kan hen daarvoor niet dankbaar genoeg zijn .

Jet Bussemaker en Sander Dekker zijn waarschijnlijk van goede wil – ik geef ze wat dat betreft het voordeel van de twijfel. Ze denken waarschijnlijk oprecht dat ze handelen in ieders belang. Maar ze weten van hun gezond niet af. Dat krijg je ervan als je bewustzijnsontwikkeling niet als primair doel in je leven beschouwt, maar het ondergeschikt maakt aan allerlei andere doelen van persoonlijke en maatschappelijke aard. Dat leidt tot middelmatigheid. En waar middelmatigheid toe leidt kunnen we dagelijks om ons heen zien.

Ouders, grootouders, docenten, politici, managers, beleidsambtenaren, professionals – wordt wakker! Al doen we het maar voor onze (klein)kinderen.

Middelmatigheid

Geef een reactie

In de meeste steden rijdt een metro, nadat hij is aangelegd, regelmatig en betrouwbaar. Zo niet in Amsterdam. Na vele problemen met de metro/sneltramlijn naar Amstelveen is nu de Oostlijn aan de beurt. Ik moest op een artikel in de Metro stuiten om de waarheid daarover aan de weet te komen.

De Oostlijn moest worden gerenoveerd. Dat kan gebeuren, na 40 jaar. Maar het zou al in 2010 klaar zijn, 275 miljoen euro kosten. De kosten zijn nu al opgelopen tot bijna € 340. Bovendien wordt de lijn nu al geruime tijd iedere avond afgesloten tussen CS en Amstel, waarmee Amsterdam de enige stad ter wereld is die op avonden geen metroverbinding heeft met zijn centrale station. Interessant – Amsterdam blijft een dorp, zoals ik al meerdere keren heb gezegd.

Ik merk dat ik me aan dit soort zaken blijf ergeren. Dat is dom want het leidt nergens toe. Maar ik denk ook dat ik daarin niet alleen sta. Ik denk dat dit komt omdat we denken dat het eigenlijk veel beter kan. Maar feit is dat we het niet beter doen. En we, dat zijn we dus allemaal. Voor mij is het een aansporing om maar weer eens naar mijn eigen handelen te kijken: doe ik de dingen die ik doe wel met mijn hele aandacht erbij? Zodat ik kan uitstijgen boven mijn eigen middelmatigheid? En wat zijn eigenlijk mijn motieven: scoren, of mezelf tot uitdrukking brengen? Food for thought.