Categoriearchief: Politiek

The day after the night before.

On November 9 we stayed with friends is France. In the house there were no internet, tv or telephone connections, In the morning our friend went to the nearby village to buy bread, and also to find out who won the presidential elections in the US. Needless to say that he came back dismayed.

After that we meditated. The meditation text was from the Essene Book of Days (Danaan Parry; https://www.earthstewards.org/ESN-publications.asp), and so to the point, that I let it follow here.

seasonal focus: Outer darkness calls for nourishment within.

morning focus: The angel of the Sun

meditation: You run from me. You who have showered me with light and warmth. In summer’s fullness I was nourished by your glow, but now I must provide this warmth myself. The glow must be found within my heart, the light within my spirit. When next we meet in summer’s glory, I will wiser be. Till then I take you light inwardly with me.

Yes, I think it is good to go within and develop there our own strength. But I don’t think it is enough. We also have to do something. But before that, we have to think thoroughly. What is it we really want? I think one of the reasons the Democrats lost (it was really the Democrats, not just Clinton), is because they didn’t have a real alternative for the neo liberal policy that they advocated under Bill Clinton and Obama, that caused, at least partially, the rage, fear and discontent that gave Trump his victory. They had no inspiring perspective. I realize that it is not easy to find and communicate that. Therefore we all have to work very hard, so that it can emerge and result in a movement and a leadership that can turn the tide.

Outer darkness calls for nourishment within.

Geef een reactie

De verkiezing van Trump confronteerde me met het feit dat ik met veel mensen geen verbinding voel. Ik heb bijvoorbeeld geen verbinding met de boze blanke mannen (en vrouwen!) in de VS die op hem hebben gestemd. Maar ook niet met die democraten die uit teleurstelling over het verlies van Bernie Sanders in de voorverkiezing maar op Trump hebben gestemd. Of met zwarte en latino Amerikanen, die op hem hebben gestemd. Ik kan als psycholoog/sociaal wetenschapper het gedrag van deze mensen misschien nog wel verklaren (ik heb wel tien verklaringen die elkaar ook weer ten dele tegenspreken – dat heb ik gemeen met alle bla-bla commentatoren), en zelfs nog wel enig medeleven voor hen opbrengen, maar echt begrijpen doe ik ze niet. Laat staan dat ik me met hen kan identificeren.

Ik voel me ook niet verbonden met politici die het klimaatprobleem ontkennen (nog steeds!), of, erger, het wel erkennen maar er niets wezenlijks aan doen. Of met politici en ondernemers die, nog steeds, de zegeningen van de ongebreidelde vrije markt belijden, die in de geschiedenis van de mensheid altijd op een ramp uitloopt (Zie: Bas van Bavel, The Invisible Hand?). Ik voel me evenmin verwant met voetbal supporters die als Ajax aan de bal is, sissende geluiden maken. Of met Wilders en Jan Roos. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Ik blijk me niet verbonden te voelen met de overgrote meerderheid van de mensheid. Hoezo Family of Men? Hoezo broederschap? Wat me behoedt voor een gevoel van totaal geïsoleerd zijn en de daaruit voortvloeiende wanhoop zijn twee dingen. Eén: dat er in mijn omgeving zo veel mensen zijn met wie ik me wel verbonden voel. In wie ik vriendelijkheid, aandacht en zorg ontwaar. En als die mensen er in mijn omgeving zijn, zijn het er vast wel veel meer. En twee: dat ik in mezelf nog steeds een levenskracht voel, die zich uit in levensvreugde en hoop ondanks alles. (Zie de titel van dit blog – de seizoensfocus uit het Essene book of days).

Maar toch. Ook wij, die moeite hebben met wat er om ons heen gebeurt, zitten gevangen in een systeem dat we zelf in stad houden. Zijn we werkelijk bereid en in staat onze ‘comfort zone’ te verlaten? Ik weet het niet – ik doe het in elk geval niet. Als excuus voer ik aan dat ik niet weet hoe ik dat op een zinvolle wijze zou kunnen doen. Maar die gedachte stelt me niet gerust. En hoe dan ook, vanuit deze ‘comfort zone’ kunnen we moeilijk klagen dat anderen, die zich niet in die zone bevinden, protestgedrag vertonen.

Dit waren enige gedachten die bij me opkwamen naar aanleiding van de overwinning van Trump. Ik voel me dus zowel geborgen als machteloos en geïsoleerd. In de psychologie noemen we dat vervreemding. Misschien helpt dat me uiteindelijk om toch enige verwantschap te voelen met al die mensen met wie ik me niet verbonden voel.

We’ll see.

Geef een reactie

Because it is time again for my English blog I have to interrupt my series about leadership and cultural change for a week.

It may be that I was wrong with my prediction that Trump is going to win this election. I underestimated his stupidity. Although, we can never be sure until we see the final outcome. Only one terrorist attack, or one blunder of Clinton could change the picture. And also some polls predict a neck-and-neck-race. We’ll see.

I saw the last debate between Trump and Clinton, and for me the winner indeed was Clinton. Not so much by her line of argument or by her presentation, but because of what happened after the end of the debate. Fortunately I kept on watching after the actual debate was over. Clinton, after shaking hands with the debate leader, descended from the stage joining her friends, supporters and family and engaged in hugging and kissing and conversation. She smiled and laughed and appeared to be very relaxed. For a moment we saw the real, authentic Hillary.

Trump on the other hand stayed on stage alone until some family and supporters came up. His facial expression was very grumpy. He didn’t make any contact with whoever tried to approach him. After a while he also went down and arrived amidst his supporters, but his facial expression stayed the same, and he still prevented anyone to connect with him. It looked as if he felt he lost the debate. Anyway it didn’t go the way he wanted. So here too we saw something of the real Donald.

Why would it be so terrible if Trump would win the election? I don’t think that it would be because of his opinions as far as he has them (he is very freakish). There have been extremist right-wing politicians elected before, and in most cases it didn’t mean the end of the world. If you like that or not depends mainly on your own position – for many voters the election of a right wing politician feels like a victory.

But I think Trump is a greater danger than can be deducted from his opinions. That is because of is his personality. As a psychologist I am very hesitant to say things about the character of a person in public, without knowing him personally or having him (or her) tested. But in this case I am going to make an exception for two reasons: I saw him often online, and also because he uses his personality as a tool in the campaign.

As far as I can see mr. Trump has a psychopathic character structure. Now what does that mean? It means two things. One: he has no conscience as most of us have it. That is not a thing he can be blamed for, it is just a trait of his personality, probably mostly inborn, maybe partly a result of his education. Secondly, having no conscience, he also hasn’t a emotional life as we have it. There are no heart feelings, only emotions that have to do with winning or loosing (triumph, rage). As a result of this he is only motivated by winning. He will do everything to control the situation. That makes him the perfect (successful) fraud. And if he looses (for instant an argument or control), he has only one response: blaming, undermining or humiliating the persons or institutions that defeated him.

These personality traits make mister Trump very dangerous as a president. He will be completely unpredictable and will do everything to win. We have seen that before in history. We also see it nowadays to a certain extent with some other leaders in the world. The reader can judge for him- or herself what were, are or will be the consequences.

In the meantime I feel very frustrated as a world citizen that I cannot vote in an election that will determine much of our future. I hope our American friends won’t let us down. As I said earlier, we’ll see.

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

Een quantum sprong in de cultuur – III

1 reactie

In mijn blog van 15 september noemde ik het als mijn (en misschien wel onze) opdracht om meer samen te werken met de krachten van de natuur, waaronder ik toen noemde de vrouwelijke en mannelijke (jin- en jang-) energie. In mijn vorige blog noemde ik de noodzaak van een culturele omwenteling in plaats van door te leven in de postmoderne cultuur. In dit blog komen die twee ideeën samen.

De postmoderne cultuur wordt onder andere gekenmerkt door emancipatiebewegingen, met name de tweede feministische golf (de eerste dateert uit het einde van de 19e eeuw). Je kunt wel zeggen dat die in formele zin een succes is geweest, althans in de westerse samenleving: er is nu juridische gelijkheid tussen man en vrouw en formeel is discriminatie of achterstelling van vrouwen verboden. Dat er in de praktijk nog wel wat te wensen over blijft is een feit, alsook dat in andere culturen en landen op dit gebied nog veel werk verzet zou kunnen worden.

Op het gebied van leiderschap heeft het feminisme er toe geleid dat er een streven is ontstaan naar meer vrouwen op leidinggevende posities. Dat streven had zijn nut – ik heb er zelf vaak voor gepleit – maar past toch vooral bij de moderne en de postmoderne cultuur, omdat er daarbij gedacht wordt aan eenhoofdig leiderschap. Wat we echter na de postmoderne cultuur nodig hebben is leiderschap van teams. Geen enkel individu is, op welke positie dan ook, meer in staat in zijn eentje de complexiteit van zijn/haar situatie te overzien, laat staan te bepalen wat in elke situatie de beste koers is. Zo’n team moet uit minimaal twee mensen bestaan – een vrouw en een man – maar kan tot een kleine groep worden uitgebreid, waarbij het zaak is dat de verhouding vrouwen/mannen ongeveer 50/50 is.

Hoe radicaal dit idee is besef je als je je realiseert dat in vrijwel alle organisaties slechts één man of (soms) vrouw aan de top staat, en dat dit een norm is die verankerd is in onze huidige cultuur: er hoort maar één kapitein op het schip te zijn. Dat dit met name in de politiek, maar ook vaak in andere organisaties, nooit kan leiden tot optimale samenwerking – er is altijd tenminste een verliezende partij – moge ook duidelijk zijn.

Stelt u zich eens voor, dat belangrijke organisaties: multinationals, regeringen, de Verenigde Naties, geleid zouden worden door teams van tenminste twee mensen, een vrouw en een man. Dat zou het bestuur in de wereld radicaal veranderen.

Maar er is een voorwaarde voor de effectiviteit van deze vorm van leiderschap: dat het komt tot een wezenlijke integratie tussen de teamleden. Integratie komt van het latijnse integer, geheel. Het gaat er dus om dat het team een geheel wordt, met één stem kan spreken en zodoende integer kan handelen. En daarvoor is het weer nodig dat de teamleden optimaal met elkaar kunnen communiceren. Dat betekent dat ze moeten weten wanneer ze een debat moeten voeren, wanneer ze een discussie moeten hebben, en wanneer een dialoog. Het eerste is erop gericht de ander met argumenten de loef af te steken. Het tweede is erop gericht de ander te overtuigen. En de dialoog is er op gericht de ander te begrijpen en je met de ander te verbinden.

Alle drie de gespreksvormen hebben hun nut en hun functie, maar het is wel duidelijk dat de dialoog het meest essentieel is voor de eenwording van het team. Deze dialoogvorm is voor de meeste (potentiële) leiders het moeilijkst te leren. De weg naar beheersing van deze vorm van communicatie gaat via ‘collaborative communication’ en ‘compassionate listening’. In een volgend blog ga ik daar wat verder op in.

Misstanden

Geef een reactie

Zomaar wat misstanden, die ogenschijnlijk weinig met elkaar te maken hebben:

Het is bizar dat het vluchtelingenkamp op Lesbos waar de grote brand uitbrak Moria heet. Het is de bijbelse naam van de Tempelberg in Jeruzalem, zoals we allen weten een heilige plaats. De betekenis van die naam is: ‘de plaats waar wordt gezien’ (maar we hebben juist weggekeken). Moria is ook een meisjesnaam in het Hebreeuws en betekent dan: ‘mijn leraar is God’. Het is ook de naam van het onderaardse dwergenrijk in Midden-aarde, dat beschreven is in de roman ‘In de ban van de ring’ van Tolkien. Het was een plaats geworden van dood en verdoemenis. In dit vluchtelingenkamp, dat plaats bood aan 100o vluchtelingen waren 5000 mensen op elkaar gesmeten. Ook in andere Griekse vluchtelingenkampen was en is de toestand volslagen mensonwaardig – we kunnen ons daar nauwelijks een voorstelling van maken (zie Ingeborg Beugel in Buitenhof, https://www.npo.nl/buitenhof/25-09-2016/VPWON_1250244 ). En Lesbos is lang niet het enige voorbeeld. Er zitten 60.000 vluchtelingen in Griekenland vast van wie 11.000 volgens de deal tussen Europa en Turkije recht heeft op opname in Europa. Waarom gebeurt dat dan niet? Omdat we een juridisch onuitvoerbare deal hebben gesloten met Turkije. De deal is onuitvoerbaar, omdat Europa voor elke vluchteling die het opneemt een vluchteling kan terugsturen naar Turkije, maar dat is juridisch onmogelijk omdat Turkije als een onveilig land wordt beschouwd. Dus neemt Europa dan maar helemaal geen vluchtelingen op, of althans verwaarloosbare aantallen.Ook elders in Europa (Italië, Frankrijk, en zo verder) wachten duizenden vluchtelingen op de mogelijkheid een aanvraag in te dienen. Dat was misstand 1.
Dit is een misstand van heel andere aard. In de burgerluchtvaart is het aanbod van piloten veel groter dan de vraag. Maar als je na je dure opleiding (€ 150.000, waarvoor je je diep in de schulden hebt moeten steken) wil blijven vliegen (anders raak je je brevet weer kwijt, en je moet ook je schuld afbetalen, en voor iets anders ben je niet opgeleid), moet je wel banen accepteren bij de prijsvechters (Ryanair, Easyjet, Germania, Emirates, etc.) waar de arbeidsvoorwaarden elke verbeelding tarten (als je al een baan kan krijgen). Het salaris kan lopen van € -45.000 (ja u leest het goed: je moet betalen om te mogen vliegen) tot € 30.000 (anderhalf maal het minimumloon). Maar dan moet je wel alles zelf betalen:de selectieprocedure, je maaltijden en consumpties onderweg, reis en verblijfkosten als je vanaf een andere luchthaven moet vertrekken of daar moet overblijven, je eigen uniform, pasjes voor de luchthavens, enz, enz, enz. (dat kan het eerste jaar oplopen tot € 45.000). En je schuld afbetalen natuurlijk. Bovendien zijn de werktijden onverantwoord lang. Dat alles leidt tot oververmoeidheid en stress en brengt de veiligheid in gevaar. Voor meer informatie: https://www.groene.nl/artikel/zwijg-of-je-vliegt-eruit of https://blendle.com/i/de-groene-amsterdammer/zwijg-of-je-vliegt-eruit/bnl-groeneamsterdammer-20160921-1_28_1
Weer iets heel anders. Voor de rijksbegroting 2017 is 18,5 miljard euro aan winstbelasting begroot. Dat is 7 % van de uitgaven. In 2000 was dat nog 11 %. Het verschil tussen die percentages is 10 miljard. Ik laat aan de lezer over te bedenken wat we daar allemaal mee zouden kunnen doen. Hoe zal dat zijn in 2018, 2019, 2020 . . . ? Als u hierover het fijne wilt weten zie: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/26/in-het-paradijs-heb-je-geen-belastingen-4467778-a1523408

En zo zou ik nog wel even door kunnen gaan, maar daarvoor ontbreekt me hier de ruimte.

Wat hebben deze misstanden met elkaar gemeen? Dat ze allemaal een gevolg zijn van de postmoderne cultuur die zowel de politiek als het bedrijfsleven vergiftigt, leidend tot het neoliberalisme met als belangrijkste waarde het eigenbelang. Ik ben van plan in de komende tijd een aantal blogs te schrijven over hoe we aan die postmoderne cultuur kunnen ontsnappen.

Intussen kunnen we al wel wat doen tegen deze misstanden. Wat betreft de luchtvaart: laten we niet meer vliegen met de budget maatschappijen, en geen reizen maken die van die maatschappijen gebruik maken. En wat de rest betreft: er komen verkiezingen aan. Laten we stemmen op die partijen die in de komende tijd wat aan die misstanden doen. Dat vereist wel dat we de moeite nemen de politiek te volgen en de verkiezingsprogramma’s te bestuderen.

A pompous narcissistic man at the nuclear controls – how’s that?

Geef een reactie

One of the advantages of becoming older is having a long past. I remember Hillary Clinton still from the time when Bill became president (1993). At the time she was a charming first lady, open, authentic, and accessible for the media. What happened with this vibrant, liberal young woman? Where is she gone? How she became the rigid, inhibited, old woman of today, who seems to have lost her social attitude? (although, under the influence of Bernie Sanders she pretends that this is not so).

On top of the general wear and tear that comes with an enduring position at the political top I think four incidents in her political career contributed to it: her failure to set up a new health insurance system, the Lewinsky affair, the commotion and continuous investigations about the Whitewater affair, and the attack on the American consulate in Benghazi. In all four cases she was attacked by a merciless press and other media. According to her own auto-biography especially the reactions of the media on the second and the third incidents made her very angry. And so the once open and approachable woman became the resentful and defensive woman she is now, who doesn’t appeal to the voting public. How sad.

On August 4th I predicted that Trump will win the elections. Of course I was not sure, but I thought it highly probable. I still think so, especially after Clinton’s ambiguous reaction about her health, and her slow response to the bombing. So we better prepare for a Trump presidency. The most dangerous thing about Trump is that I hold him capable of triggering the atomic weapons. In the American system as far as I know no one can stop him when he summons the employee who is always nearby and hold the bag with the codes of the nuclear weapons (But maybe this person will refuse to execute Trump’s orders!). Are the majority of Trump voters realizing this? I wonder.

Maybe a Trump presidency can still be avoided. A miracle could happen, f.i. an illness of Trump, or Hillary, so serious that they have to resign. I think for example that Kaine can beat Trump easily. Or the support of Barack Obama will just win her over (it could also work the other way around, because it shows how meagre Clinton is looking compared to Obama *). It is also possible that Clinton, seeing that she can’t win, just in time withdraws herself, in that way preparing the way for the Democratic Committee to push another candidate to the front. (Is that possible in the American system?) That would be a very generous gesture, but I am afraid that Clinton has too much resentment and ambition for that.

We in Europe can’t do much to prevent Trump from winning. So our hope is focused on our American brothers and sisters. Let’s pray for the best.

*See his magnificent speech at https://www.facebook.com/niels.pilaar/posts/10208710276568568?from_close_friend=1 NOT TO MISS!

Disclaimer: I apologize for mistakes in my English. Blogs are cursory – not stuff for correction by a native speaker.

“When they go low, we go high” (Michelle Obama)

1 reactie

Demagogic leaders, like Donald Trump, are exploiters of fear and anger. The way they do it is outlining a doom scenario and then asserting that they have (or are) the solution. It is exactly what Donal Trump did in his acceptance speech at the Republican Convention, and is doing ever since. It is a well-tried selling technique: telling you have a problem and I have the solution.

This technique is very effective because there is a lot of fear and anger in the society. Fear of the unknown, of the stranger, fear to loose everything what we now have (even if this is very little), and anger about others who have what we don’t have (and are in a seemingly safe position).

How can we defend ourselves against these practices? First of all it is necessary that we realize that there is fear and anger in ourselves. Suppressing it doesn’t help, on the contrary, then it is becoming stronger and can erupt as panic, resentment, rage of even violence. If we can accept that we too are afraid every now and then, it is is easier to take a stand against the threats.

It also helps when we realize that all fears and angers are connected to the fear of death. That too is the fear to lose everything, the fear of the unknown (does hell exist?), and, when the proceeds of dying is beginning, the envy that others are still safe and sound. So the deepest and most effective way to confront our fears is to confront our fear of death. Some people are fighting against the fear of death by believing that there is life after death, and that this is proven by near death experiences (NDE’s). But that is esoteric truth, that only is completely convincing for those who had these experiences themselves. Moreover, NDE’s don’t prove that there is a life after death – they only prove that there is infinite non-local consciousness*.

So we have to learn to live with the uncertainties of life and death. We have to learn to accept the unacceptable. This is the highest art of living. We can train it by staying aware of our fears, staying with it, enjoy the moment, and at the same time doing what Michelle Obama said: “When they go low, we go high.” It is developing courage, the force of the heart.

And then, when we are developing courage, we can radiate it out, especially to them who are not as privileged as we are. This, as far as I am concerned, is the way we in the end shall defeat populism and racism. Attractive perspective? The key to this is lying in your own heart.

Pim van Lommel; ‘Consciousness beyond Life. The Science of the Near-Death Experience‘. Harper Collins, New York, 2010.

De dubieuze intenties van WikiLeaks

Geef een reactie

Toen destijds Assange zijn WikiLeaks publiceerde, vonden we dat allemaal prachtig. Allerlei dubieuze praktijken van bestuurders, politici en andere leiders in onze samenleving lagen ineens op straat. Dat daarbij op grote schaal de privacy van publieke, maar ook ‘gewone’ mensen, op grote schaal werd geschonden namen we maar voor lief.

Nu heeft WikiLeaks twee weken geleden een groot aantal emails van de Democratische partij in Amerika gepubliceerd (Het is niet duidelijk of ze ook door WikiLeaks zijn gehackt, of dat Russische hackers dat voor hen hebben gedaan). Daarbij kwam overigens niet veel anders aan het licht dan dat de leiding van die partij Clinton steunde tegenover Sanders, en besprak hoe ze dat in de campagne konden realiseren. Alom wed daarvan schande gesproken, maar ik kan er eerlijk gezegd weinig schandelijks in zien. Ik vind het nogal logisch dat als je een sterke voorkeur hebt voor een kandidaat, je die dan probeert te steunen met alle middelen die je in het politieke spel kunt vinden.

Het leidt geen twijfel dat deze actie Trump in de kaart speelde, en dat de kans dat Trump er hierdoor met de overwinning vandoor gaat is toegenomen (zie mijn blog van vorige week). Dat was natuurlijk te voorzien, maar kennelijk kan dat de mensen die achter WikiLeaks staan niet schelen – of ze zijn aanhangers van Trump; Clinton is immers een vertegenwoordiger van het establishment.

Met deze actie komt voor mij de intentie van WikiLeaks in een bedenkelijk licht te staan. Ze doen me denken aan de ‘boulevardpers’ die immers ook weinig rekening houdt met de belangen van de mensen waarover ze schrijft. Dit in tegenstelling tot de meer serieuze en fatsoenlijke journalistiek, die in het algemeen wel rekening houdt met de effecten van haar publicaties, daarbij het algemeen belang in het oog houdt en probeert zo objectief mogelijk te berichten. Als de serieuze journalistiek politiek partij kiest, doet ze dat in alle openheid, en niet verkapt zoals WikiLeaks doet.

Ik vraag me af of Assange, de initiator van WikiLeaks, die vastzit in de ambassade van Ecuador in Londen (om zich te beschermen tegen de uitlevering aan de VS), achter deze hack van de emails in de Democratische partij zit. Heeft hij nog de macht en de middelen om dit te doen, of wordt dit inmiddels gedaan door zijn navolgers? In het eerste geval wordt het misschien tijd dat Assange inderdaad eens aan de VS wordt uitgeleverd.

Dit blog is geïnspireerd op een column van Rosanne Hertzberger in NRC/Handelsblad van 30 juli.

Gaat Trump toch nog de verkiezingen winnen?

1 reactie

Een week geleden was ik er van overtuigd dat Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen zou winnen. Na zijn uitspraak over de familie Khan en de ophef die dat veroorzaakte twijfel ik er aan. Toch geef ik hem nog een goede kans. Ziehier mijn overwegingen.

Vreemd! Toen Donald Trump zijn campagne voor de republikeinse nominatie begon gaven de analisten hem geen schijn van kans. Kennelijk hebben ze daar niets van geleerd, want nu wordt opnieuw een ruime overwinning voor Clinton voorspeld. Terwijl mij de kans dat Trump de nieuwe Amerikaanse president wordt aanzienlijk groter lijkt. Maar ja, ik ben geen deskundige, en gebruik alleen maar mijn intuïtie en mijn (gezond?) verstand. Maar ik heb wel enkele argumenten.

Eerst de technische kant. Clinton staat in de peilingen maar 3 % voor op Trump – en in het Amerikaans systeem betekent dat niets. Het hangt er maar van af welke staten je wint. Stel dat Trump (bijna) alle zogenaamde ‘swing states’ wint (zoals Bush in 2004, zie kaartje hiernaast), plus bijvoorbeeld Florida (of Michigan of Colorado en Wisconsin samen), dan heeft hij gewonnen.

Waarom denk ik dat dit een waarschijnlijk scenario is? Daarvoor zijn verschillende redenen.

Clinton zal blijven achtervolgd worden door haar misstappen (die zijn er bij Trump ook – maar bij hem doet dat er niet toe, tenzij hij doorgaat met het schofferen van de familie van gedode Amerikaanse militairen. . . maar hij zal wel wijzer zijn neem ik aan). Ze is nooit erg eerlijk over haar eigen aandeel daarin. In dat opzicht doet ze denken aan president Nixon.
Bijna steeds kiezen de Amerikanen na een presidentschap van twee termijnen voor een president van de andere partij.
Trump biedt voor alle problemen die iedereen aan den lijve voelt een oplossing. Natuurlijk niet echt, maar hij pretendeert dat wel. Wanhopige en angstige kiezers (en dat zijn er in Amerika – en elders – heel veel) willen dat maar al te graag geloven. Clinton daarentegen is daarvoor te redelijk: zij weet ook wel dat ze niet alles kan oplossen en maakt dat ook duidelijk. Daar heeft de wanhopige kiezer geen boodschap aan.
Clinton is niet alleen in schijn, maar ook daadwerkelijk verbonden met het grootkapitaal, en zal daarom de huidige neo-liberale koers blijven vervolgen, met handelsverdragen, vrije markt, en de daaruit voortvloeiende tweedeling in de samenleving als gevolg. Ze overgiet dit standpunt onder invloed van Sanders met een waterig links sausje, maar daar kijkt de kiezer wel doorheen (dat geldt overigens niet alleen voor de wanhopige, maar ook voor de goed geïnformeerde kiezer).
Het feit dat Trump door zijn geblunder nu te weinig fondsen heeft voor zijn campagne kan ook nog in zijn voordeel werken: hij krijgt nu een soort underdog-positie. Vaak gaan kiezers voor de underdog.
Maar de belangrijkste reden dat Trump gaat winnen is dat hij ‘entertainment’ is (maar misschien gaat hij vervelen als het nieuwtje eraf is). Clinton en Kaine zijn saai (Kaine zegt dat zelf), en in deze tijd van bedreiging en somberheid heeft het publiek boven alles behoefte aan vertier. Clinton en Kaine proberen wel te boeien, maar dat gaat ze niet lukken. Voor de oudere lezers: de persoonlijkheden van Clinton en Trump doen me denken aan de toneelspelers Guus Oster en Ko van Dijk. Ze speelden beiden een rol, maar die van Guus Oster was volkomen cerebraal en bedacht, terwijl Ko van Dijk zijn rollen – op het podium en daarbuiten – speelde met hartstocht. Hij was dan ook zeer populair bij het grote publiek, dat nauwelijks wist wie Guus Oster (overigens ook een goed bestuurder) was. Zo is het ook met Clinton en Trump. Clinton’s hartstocht is gespeeld, bedacht, en doet onecht aan. Trump daarentegen kan het waarschijnlijk geen moer schelen hoe het met en in de wereld gaat, maar hij komt wel authentieker over.

Mocht u een meer diepgaande analyse willen waarom Trump kan winnen, dan moge ik u verwijzen naar een artikel van George Lakoff in the Huffington Post: https://www.huffingtonpost.com/george-lakoff/understanding-trump_b_11144938.html. Hij geeft ook aan wat het Democratische kamp daartegen kan doen: de nadruk leggen op empathie, zorg voor elkaar en voor de ‘common goods’. Helaas zijn dat niet Clinton’s sterke punten – daarvoor moet je zijn bij Bernie Sanders of Elizabeth Warren.

Dus als Trump zijn eigen kansen niet vergooit door nog meer gewone, aardige mensen te beledigen, dan gaat hij winnen. Hij zal dan ongetwijfeld goede vrienden worden met Poetin, Assad, Netanyahu en Lieberman, en waarschijnlijk oorlog gaan voeren met Iran, maar verder weet ik het ook niet. Zoals ik al zei: ik ben niet deskundig, en Trump is een ongeleid projectiel, dat ineens ook nog wel heel goede dingen zou kunnen doen (voor het klimaat bijvoorbeeld). We zullen zien.

Leiderschap

2 reacties

Erdogan, Trump, Wilders, Boris Johnsson, Poetin. . .
of: Theresa May (wie benoemt nou Johnson als minister van BuiZa?), Clinton, Merkel, Rutte (wie sluiten nu een zo onmenselijke en juridisch wankele vluchtelingendeal af?), Hollande . . .

Zou het leiderschap dat we nodig hebben uit Europa of zelfs Nederland kunnen komen?

De leider

We leven thans in hachelijke tijden.
‘t Probleem is niet ‘t klimaat, of zucht naar geld,
armoe en honger, oorlog en geweld.
Het is dat we de pijn steeds weer vermijden.

‘t Probleem is dat we nauwelijks bewust zijn.
We zien de werk’lijkheid niet zoals die is.
We zijn van God los, zijn zo ongewis
en zo vol angst, we kunnen niet gerust zijn.

Deez’ tijd vraagt mensen die de weg bereiden,
ons willen voor gaan naar de innerlijke bron;
ons naar een mooie toekomst kunnen leiden.

En dat vraagt moed, en confrontatie met het lijden,
Maar kan dan ook henzelf en ons bevrijden.
Zo komt na regen altijd weer de zon.