The real question is not whether life exists after death. The real question is whether you are alive before death.
(Osho)

Vrijwel alles wat ik weet ben ik me bewust geworden dankzij de vele meesters in mijn leven. Een aantal heb ik persoonlijk ontmoet, maar met veel meer heb ik kennis gemaakt via hun boeken. Ook zijn er enkele procedures en rituelen die me inzicht hebben geschonken, bijvoorbeeld het transformatiespel. Tenslotte kan dat ook (zelden) gebeuren naar aanleiding van een ervaring uit het dagelijks leven; zoals getuige zijn van een geboorte.

Een ware (leer)meester is voor mij iemand die het vermogen heeft de wijsheid en de inzichten te wekken die al in me leefden, maar waarvan ik me niet bewust was. Een dergelijk inzicht komt binnen met een besef van herkenning, en een zeker weten: dit is de waarheid voor mij. Dat moment kan gepaard gaan met gevoelens van vreugde, opwinding, schrik, of juist een kalme zekerheid. Als leraren die gevoelens niet kunnen wekken, dan zijn het, althans voor mij, geen ware meesters. Ik geloof dat we niets kunnen weten, dat we niet al wisten maar tot dusverre onbewust was. Docenten en leraren kunnen kennis overdragen, maar kennis is geen weten. Kennis is slechts hypothesen, veronderstellingen, dogma’s die door nieuwe inzichten en ervaringen weerlegd kunnen worden.

Osho was voor mij een meester. Ik heb hem nooit in levende lijve meegemaakt – ik geloof dat ik hem een keer op tv gezien heb, maar dat kan ik me niet goed herinneren. Maar zijn boodschap kwam tot me in zijn boek:The way of the White Cloud (1975). Des te vreemder is het voor mij dat er in zijn ashrams onacceptabele dingen gebeurden. Dan doel ik niet op de 93 Rolls Royces, maar meer op zaken als het veelvuldig plaats vinden van gedwongen sex tussen volwassen mannen enerzijds en kinderen en tieners anderzijds – soms tegen hun uitdrukkelijke wil in. Hoe kan zo iets samen gaan met de wijsheid die ik hem altijd heb toegedicht? Hoe valt het te rijmen met het respect voor personen dat ik altijd bij hem heb waargenomen? Heb ik dat dan zo verkeerd gezien? En hoe is het mogelijk dat andere wijze en (ook door door mij ) zeer gerespecteerde meesters ook veel aan Osho hebben ontleend, en dit allemaal niet gezien hebben? Onbegrijpelijk.

Er wordt wel gezegd dat Osho daarvan niets heeft geweten, maar dat kan ik me nauwelijks voorstellen. En overigens zijn er wel meer meesters en guru’s die hele rare dingen hebben gedaan of toegelaten.

Daaruit vallen een paar lessen te trekken:

• wijsheid hoeft niet samen te gaan met goedheid
• onderwerp je nooit aan een guru of meester – al is het wel waardevol om je soms eens tijdelijk aan hem of haar over te geven. Maar blijf op andere momenten kritisch. Er is een sterk verschil tussen onderwerping en overgave.
• Er is een groot verschil tussen de uitstraling en invloed die uitgaat van (verlichte) meesters, en het charisma van mensen als Trump, Musk en Wilders. Dezen zijn kwaadaardig of dom, of allebei, maar ze hebben niettemin grote aantrekkingskracht, zodat velen zich aan hen onderwerpen. Het is goed om bij onszelf de reacties op deze mensen gade te slaan, maar niet het kind met het badwater weg te gooien. Voor de leermeesters in mijn leven ben ik tot op de dag van vandaag dankbaar.