Maandag woonde ik een conferentie bij: Education of the Heart. Dat ging over de vraag hoe het onderwijs zodanig te veranderen dat het voldoet aan wat we echt nodig hebben in de 21e eeuw. Van de keynote speakers heb ik op theoretisch en methodisch gebied niets gehoord wat al niet op de SEAL conferentie in 1998 had gehoord (SEAL was toen de Society for Affective and Effective Learning, hier in Nederland gepromoot door Bessie Schadee). Zij waren, op Richard Gerver na, bovendien bijzonder weinig inspirerend. Ik krijg dan altijd last van slaperigheid – maar je kan toch moeilijk en plein public in slaap vallen, zeker niet als je daarbij ook nog dreigt te gaan snurken. Het was dus afzien.

Wat de conferentie niettemin boeiend maakte was de presentatie van een aantal initiatieven op educatief gebied, waarin man- en vrouwmoedig gepoogd werd ondanks de beperkende werking van ons onderwijssysteem, een werkelijke vernieuwing te realiseren. Dat was niet alleen interessant, maar soms ook ontroerend, met name als de leerlingen zelf aan het woord kwamen. Er vielen daarbij een paar dingen op. Een: persoonlijke vorming werd in al deze projecten belangrijker gevonden dan kennis en vaardigheden. Persoonlijke vorming is een voorwaarde om in deze wereld ‘het verschil te kunnen maken’. Twee: de bewustheid van het probleem van klimaatverandering begint in deze kringen nu alom door te dringen. Het thema van duurzaamheid, met name de vraag wat echte duurzaamheid nu eigenlijk betekent, dook steeds weer in de gesprekken op. En drie: een wezenlijke  onderwijsvernieuwing, met name op het niveau van basis- en voortgezet onderwijs, is uiterst moeilijk te realiseren als ons onderwijssysteem, en met name de nadruk op kwantificeerbare resultaten, niet rigoureus wordt omgevormd. Er zijn door dit systeem, vaak vertegenwoordigd door de inspectie, al heel wat uiterst waardevolle initiatieven gesneuveld.

Deze conferentie heeft me gesterkt in mijn overtuiging dat de noodzakelijke  omslag in ons bewustzijn kan en zal beginnen in ons onderwijs. Onderwijzers en leraren – daar ligt voor u een schone taak. Begin er maar mee uw eigen persoonlijke vorming ter hand te nemen – dan volgt de rest vanzelf. Een uitdagende toekomst met een stralend perspectief ligt voor u!  Maar u moet er wel uw nek voor uitsteken!