“Wat er mis is gegaan met GroenLinks is dat na de fusie van de CPN, de PSP, de PPR en de EVP er belangrijke elementen van de organisatiestructuur van de CPN zijn overgenomen. GroenLinks is sinds haar oprichting in 1990 bestuurd volgens het democratisch centralisme. Toen te veel prominente partijleden dat niet meer accepteerden in mei 2012 is het misgegaan.” Deze stelling werd gisteravond geponeerd in het Historisch Café door Aafke Beukema toe Water, al tien jaar lid van GroenLinks. Van deze stelling werd gehakt gemaakt door Erik van Ree, die een levenslange studie heeft gemaakt van de communistische partijen, zowel in landen waar ze aan de macht waren als in landen waar dat niet het geval was. Kenmerkend voor communistische partijen is de volstrekte interne dictatuur (tot spreekverboden en verboden tot samenspraak buiten de door de partij gezette kaders om). Daarvan is in GL geen sprake. Maar wat is dan wel de oorzaak van de neergang van GL? (Let wel: in de peilingen en de verkiezingen: binnen de partij zie ik nog niet zoveel neergang).

Er is al veel geschreven en over gedacht, maar ik zelf houd het op vier redenen, drie incidentele en een meer structurele. De drie incidentele zijn: het actief meebeslissen en meedoen met de Kunduzmissie, de demarche van Tofik Dibi en het onhandige manouvreren van de partijvoorzitster daarna en , toen de peilingen eenmaal terugliepen, de veel geringere zendtijd die GroenLinks (en de andere ‘kleine’ partijen) kregen dan de wat grotere partijen. Over elk van die drie redenen een enkel woord:

Wat de Kunduzmissie betreft: iedereen die zich een beetje had verdiept in de situatie ter plekke en zijn hersens gebruikte kon zien dat dat een ‘mission impossible’ was, zeker met de beperkende condities die eerst GroenLinks en daarna het kabinet daaraan stelde.

Dan het onhandige manouvreren vande partijvoorzitster: Zij wilde eerst de reglementen handhaven en ging achter de kandidatencommissie staan , en deed daarna precies het omgekeerde. Dat maakt natuurlijk niet zo’n goede indruk. Het hielp natuurlijk ook niet dat iedereen zich er  toen ‘en public’ mee ging bemoeien (met name de populaire Ineke van Gent – die er meningsverschillen in de fractie bijhaalde).

En wat de geringere zendtijd voor de kleinere partijen betreft: blijkbaar brengen de media voor ons al een soort kiesdrempel aan. Interessante manier van invloed uitoefenen.

Deze drie redenen deden het imago van GL geen goed, maar de de vierde  structurele reden heeft zeker ook meegespeeld. Men kan zich afvragen waarom de groene partijn in Europea, met name in Duistland, zoveel succesrijker zijn dan GroenLinks. Daar kan men op zich een hele discssie over voeren, maar ik denk dat meespeelt, dat de andere groene partijen formeel een groene politiek niet verbinden met een linkse politiek. GroenLinks doet dat wel, en met reden (het is een zeer doordachte stellingname), maar daarmee stoor je kiezers af die in het centrum staan maar wel ‘groen’ denken. Die gaan nu naar D66. Femke Halsema heeft daar wat aan trachten te doen door een meer liberale visie te ontvouwen, maar juist de laatste tijd bewoog GL weer meer in linkse richting.

Tja, de boodschap van GL wordt op die manier wel een heel onaangename: het gaat ecologisch niet goed met de wereld, en we  zullen daarvoor moeten inleveren. Met die boodschap valt de strijd om de kiezer nauwelijks te winnen. Nog niet in elk geval. Maar, als de grimmige toekomst naderbij komt, wie weet. . . Dan moet GL natuurlijk wel eerst overleven. We zullen zien.