Tag archieven: solidariteit

Nu horen we het eens van een ander:

We hebben geen migratiecrisis maar een huisvestingscrisis.

Dit jaar begin ik met ruimte geven aan een van mijn voorheen vaak onderdrukte eigenschappen: luiheid. Ik laat mijn blog vandaag eens voornamelijk door een ander schrijven. Dit om de boodschap die het behelst wat meer gewicht te geven doordat die gegeven wordt door een externe autoriteit. Een boodschap die bij de lezers van Trouw, en door veel van mijn lezers, al wel bekend is, maar die niet vaak genoeg benadrukt kan worden. Ik merk dat zelfs weldenkende mensen nog wel eens menen te weten dat de huisvestingscrisis voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door asielzoekers. Niets is minder waar. Lees onderstaand citaat dat ontleend is aan een artikel van Bart Zuidervaart in Trouw van 22 december.

In tegenstelling tot wat meerdere politieke partijen beweren, waaronder de grote verkiezingswinnaar PVV, zijn asielzoekers niet de oorzaak van de huisvestingscrisis. In werkelijkheid worden de problemen veroorzaakt door de overheid, doordat de IND met achterstanden kampt, het Coa structureel te weinig opvangplekken voor asielzoekers heeft en gemeenten verzuimen hun aandeel te leveren. Deze boodschap verkondigt Balakrishnan Rajagopal, de speciale rapporteur van de Verenigde Naties die onderzoekt of landen geschikte woningen aan alle inwoners bieden. . . Rajagopal noemt de omstandigheden in de opvanglocaties ‘erbarmelijk’. “Ze zijn overbevolkt, de hygiënische toestand laat er te wensen over en mensen raken vervreemd van de samenleving.” Hij is in het bijzonder bezorgd om de kinderen, die ‘disproportioneel’ worden getroffen, ook omdat ze met hun ouders van de ene naar de andere locatie moeten verhuizen.

Het grotere probleem is, zegt Rajagopal, dat een dak boven je hoofd hier wordt gezien als een ‘economisch product’ en niet als een mensenrecht. Hij pleit ervoor dat het recht op adequate huisvesting stevig wordt verankerd in de Nederlandse wetgeving, ook in de Grondwet. De VN-rapporteur zag tijdens zijn bezoek hoe Nederland worstelt met een ‘acute en enorme huisvestingscrisis’. Hij merkte dat inwoners ‘te snelle conclusies’ trekken, door met een beschuldigende vinger naar asielzoekers en vluchtelingen te wijzen. “Er is geen enkele reden om aan te nemen dat dit echt zo is. Het is een argument dat gebruikt wordt voor politieke doeleinden en slechts bijdraagt aan stereotypen tegen bepaalde groepen buitenlanders.” 

Daar kan ik nog aan toevoegen dat minder dan 10 % van de vrijkomende sociale huurwoningen worden toegewezen aan statushouders (voor andere woningen komen statushouders überhaupt niet in aanmerking). Dat zijn asielzoekers die in Nederland een verblijfsvergunning hebben gekregen omdat ze zijn gevlucht voor oorlog, geweld of vervolging. Niet alleen dat Nederland zich met zijn asielbeleid van zijn meest inhumane kant laat zien, ook is het zo dat Nederland met dit (en ander) beleid zijn internationale invloed en moreel leiderschap op het gebied van solidariteit en mensenrechten in snel tempo aan het verliezen is.

Makkelijker kunnen we het niet maken – wel leuker.

We leven in een geweldig land. Vergeleken met de meeste buitenlanden: goede gezondheidszorg, redelijk goed onderwijs voor iedereen, uitstekend wegennet, goed openbaar vervoer, goede afvalverwerking, water- en luchtzuivering, een prachtig waterbeheer, podiumkunsten op internationaal niveau, prachtige musea, niet al te ingewikkelde en eerlijke bureaucratie, weinig corruptie, we hebben een mooie grondwet, en zo kan ik nog wel even doorgaan. . .

We leven in een onaangenaam land. Er zijn weer wachtlijsten in de gezondheidszorg en er is daar een verstikkende bureaucratie ontstaan, lerarensalarissen zijn te laag, op vele plaatsen verslechterd het openbaar vervoer, op de wegen staan steeds vaker steeds langere files, we zijn hard tegenover vluchtelingen, de voedselbanken zijn hard nodig, we beledigen elkaar op internet en elders en passen verkapte discriminatie toe, we hebben vervuilende kolencentrales en doen onvoldoende aan het klimaatprobleem, de kunstensector staat onder druk, en zo kan ik nog wel even doorgaan. . .

Veel van de zegeningen in de eerste alinea en de tekortkomingen in de tweede alinea (maar niet alle) hebben met geld te maken. In het bijzonder met overheidsgeld, dat binnenkomt via allerlei soorten belastingen. De overheid, wij allen, betalen voor de meeste voorzieningen in ons geweldige land, en laten de tekortkomingen ontstaan door gebrek aan fondsen.

Daarom is het voor mij onbegrijpelijk dat de overheid de vermogenden in ons land, nu de vluchtroutes via belastingparadijzen voor particulieren steeds moeilijker worden, een nieuwe route biedt om geen of zeer weinig vermogensbelasting te betalen. Dat gaat via de zogenaamde fondsen voor gemene rekening, die het mogelijk maken dat je, volkomen legaal en anoniem, grote delen van je vermogen aan de belastinginning onttrekt. Nu beginnen enkele linkse kamerleden daarover te piepen, maar toen destijds het CDA kamerlid Omtzigt voor de effecten van deze regeling waarschuwde gaf noch de staatssecretaris, noch de kamer thuis.

Waarom doet de overheid dit? Waarom zorgt ze ervoor minder belastinginkomsten te innen dan ze zou kunnen doen, en waarom spoort ze de vermogende Nederlanders aan tot immoreel gedrag (wel de lusten, maar niet de lasten)? Ik weet het natuurlijk niet, maar kan maar één reden bedenken: belangenbehartiging van de meer vermogenden in onze samenleving.


Wat zou het mooi zijn als het nieuwe kabinet het ouderwetse begrip ‘solidariteit’ weer eens in ere zou herstellen. Solidariteit komt van het latijns solidium, eenheid. Ja, dat zou wat zijn, als het algemeen belang in plaats van de deelbelangen weer centraal zou komen te staan. Laten we afspreken dat we t.z.t. dit nieuwe kabinet daarop afrekenen.

 

 

De lijdensweek (2)

De tweede gebeurtenis in de lijdensweek, waarschijnlijk ook nog op Palmzondag, is dat Jezus naar de tempel gaat en alle handelaren en geldwisselaars uit de voorhof verdrijft. Dit moet met een grote woede gepaard zijn gegaan, want anders verdrijf je niet zomaar tientallen handelaren en gooit hun tafels om. Opnieuw: ik weet niet of dit letterlijk zo gebeurd is, maar voor mij gaat er van dit verhaal een grote symbolische waarde uit. Waarom was Jezus zo kwaad?

Hijzelf zegt daarover: “Er staat geschreven, Mijn huis zal een bedehuis heten, maar gij maakt het tot een rovershol.” Handel in de voorhof is voor hem ontheiliging van wat voor hem kostbaar en dierbaar is: een gewijde plaats om ons in te keren. Kennelijk was het ook in die tijd al zo dat de materiële wereld de geestelijke begon te overschaduwen en alles ondergeschikt werd gemaakt aan handel en gewin.

Maar ik denk dat zijn woede nog dieper ging. Ik interpreteer deze uitbarsting (van een man die bekend staat als zachtmoedig en liefde predikt) als een reactie op het voortdurende onrecht wat hij om zich heen ziet, en waarvan hij ook zelf slachtoffer is. Overal ziet hij armoede, honger en daardoor slechte gezondheid, kortzichtigheid, gebrek aan naastenliefde (wat we nu solidariteit zouden noemen). En daar komt nog bij dat hij eigenlijk niet gehoord en begrepen wordt.  Hij brengt een ‘inconveniënt truth’: als je hem echt zou horen zou dat je leven ingrijpend veranderen. Je zou buiten je ‘comfort zone’ geraken. (zie bijvoorbeeld het verhaal van de rijke jongeling, Mattheus 19:16-26 *) En dat is angstig. Dus mensen luisteren wel maar verstaan hem niet. Ze willen wel verlossing, maar geen verantwoordelijkheid.

En dan, op een goede dag, is de maat vol. En dan komt de woede eruit. Niets menselijks is hem vreemd. De woede zie ik als een reactie op de opgehoopte pijn en verdriet, ontstaan door zijn mededogen en het niet gehoord worden. Pijn wordt woede – niets menselijks is hem vreemd!

Dit is voor mij dus ook een thema van de lijdensweek. Ook bij mij kan de frustratie, ontstaan door het zien van domheid en onrecht, hoog oplopen. Ook ik kan me dan verdrietig, angstig of machteloos voelen. Waarom zijn we zo ongevoelig voor de consequenties van onze daden? Waarom staat bijvoorbeeld een inbreker niet stil bij het leed dat hij veroorzaakt? Waarom zijn we zo weinig solidair en verantwoordelijk? Hoe ga ik met mijn woede om, die altijd voorkomt uit frustratie of pijn. Soms zal het goed zijn uit woede te handelen, maar meestal is het beter stil te staan bij het verdriet, de angst of de onzekerheid waaruit de woede voortkomt.

Lijden en woede, woede en lijden – food for thought. Wordt vervolgd.

 

*) Een parafrase van dit verhaal staat in mijn boek Spiritueel Leidersshap, als volgt:

Een rijke jongeling vraagt aan Jezus: ‘Rabbi, wat moet ik doen om het Koninkrijk te beërven (gelukkig te worden – EvP)?’ Waarop Jezus zoiets zegt als: ‘O, dat is eenvoudig: geef je bezit weg.’ Daarop ging de rijke man man heen en was zeer bedroefd. Waarop Jezus de bekende en gedenkwaardige woorden spreekt: ‘Voorwaar, Ik zeg u,  het is gemakkelijker dat een kameel door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke het Koninkrijk God’s binnengaat.’ Het vervolg is ook interessant. Citaat: ‘Toen de discipelen dit hoorden, waren zij zeer verslagen en zeiden: Wie kan dan behouden worden? Jezus zag hen aan en zeide: Bij de mensen is dit onmogelijk, maar bij God zijn alle dingen mogelijk.’

Ik zei u al eerder: ik ben niet godsdienstig, maar dit verhaal heeft me altijd zeer geïnspireerd en bezig gehouden, ook al heeft het er niet toe geleid dat ik al mijn bezit heb weggegeven. Het heeft me wel uit mijn  comfortzone gebracht.