In mijn vorige blog heb ik het begrip voorbede geïntroduceerd. Bij hen die in of met de kerk zijn opgegroeid, of er ook nu verbinding mee hebben, is dit begrip wel bekend. Maar voor hen die vanaf hun jeugd onkerkelijk zijn opgegroeid is wellicht een nadere uitleg vereist. Een voorbede is een gebed ten bate van anderen. Je kan dus bidden voor zieken, voor iedereen die het moeilijk heeft, voor individuen, groepen, zelfs voor nog vele grotere verbanden of Gaia als geheel. De voorbede maakt deel uit van de liturgie in vele kerken uit diverse denominaties, maar je kunt het ook individueel thuis doen. Het is niet meer en niet minder dan aandacht geven aan degene(n) voor wie je de voorbede doet. Een ‘healing prayer’ is een bijzondere vorm van een voorbede: dan zend je de helende energie die je zelf uit de kosmos en vanuit de aarde kan ontvangen in gedachten door aan de ontvanger van de bede. Belangrijk is in dat geval dat je beseft dat niet jij het bent die een eventuele genezing al dan niet bewerkstelligt, dat doet de spirituele (voor sommigen goddelijke) energie waarvan jij het doorgeefluik bent. De voorbede is dus in wezen een overgave aan de scheppende kracht van de oorsprong. Het is zeker niet een (dwingende) vraag aan de oorsprong, ook geen uitspraak van je wens of verlangen. Ook al kan je intussen natuurlijk best de wens hebben dat het de ontvangers van de voorbede goed gaat, maar dat ligt niet in jouw hand.

Voorbedes zijn belangrijk. Ze dragen bij tot het welzijn en de gezondheid van mensen en de levende wereld om ons heen. Maar misschien nog wel belangrijker: ze bevorderen je gevoelens van medeleven, barmhartigheid en solidariteit. Er is een schrikbarend tekort aan solidariteit in onze samenleving. Het woord heeft een ouderwetse, socialistische bijklank, en wordt door sociaal-democraten weinig meer gebruikt – al komt daar vandaag de dag enige verandering in ten gevolge van de toenemende schrijnende armoede. Maar grote delen van de bevolking hebben weinig solidariteit met de natuur, met de mensheid als geheel, (geen windmolens in mijn buurt, in het landschap’), met de vluchtelingen (‘geen azc in mijn gemeente’), met de diepe, diepe nood (honger, ziekte, natuurrampen) in vele landen ter wereld (vooral niet te veel asielzoekers in ons land), en zo voort. Te vaak gaat het naakte eigenbelang voor. Wij leven zelfvoldaan voort in onze welvaartsstaat die niet alleen in koloniale tijden, maar ook nu nog gebaseerd is op de exploitatie van mensen en milieu elders. Geen wonder dat een beperkt aantal ‘gelukzoekers’ uit die landen (die te weinig te eten hebben, niet beschikken over een goede gezondheidszorg, hun kinderen niet de scholing kunnen geven die ze voor hen wensen en zo meer) het risico aanvaarden van een levensgevaarlijke reis naar de welvarende wereld die kan leiden tot de dood of een rampzalig bestaan in een vluchtelingenkamp). Zij doen niets anders dan wat we allemaal doen: gaan voor het welzijn van henzelf en hun naasten.

Natuurlijk zijn er in ons land ook voorbeelden te vinden van praktische medemenselijkheid, maar over de hele linie geldt toch: het moet onze levensstandaard niet aantasten. We willen hier geen 10 miljoen vluchtelingen in de komende tien jaar (het zullen er niet meer zijn dan hoogstens de helft), we willen niet betalen voor grondstoffen en voedingsmiddelen wat ze eigenlijk zouden moeten kosten, en zo voort en zo verder. Hoezo solidariteit?

We zouden ons op zijn minst eens wat meer echt moeten inleven in de situatie van de anderen in nood, hier vlak bij ons, of elders in de wereld. Misschien beïnvloedt dat onze stellingename en ons gedrag. Voorbeden kunnen daarbij helpen.