Tag archieven: vooroordeel

Gebrek aan leiderschap.

1 reactie

Sinds het optreden van het nieuwe kabinet heb ik daar geen blog aan gewijd. Er werd al zoveel over geschreven, allemaal negatief, en wat zou ik daar aan hebben kunnen toevoegen? (Alhoewel, ik kreeg slechts één keer een positief bericht over deze regering onder ogen, van een van mijn zwagers! Kan je nagaan in wat voor een bubbel ik leef, want dit kabinet schijnt op grote instemming te kunnen rekenen.)

Maar een column in Trouw van gisteren maakt toch dat ik er nu iets over zeg. In die column laat Jurriën Hamer zien wat Omtzicht in een speech bij het aantreden op 6 april heeft gezegd over de ambities van het NSC. Het voert veel te ver om dat nu allemaal te herhalen (je kunt die speech nazien opYouTube). Er staan allemaal dingen in die hij moeiteloos met Links samen had kunnen realiseren; hij noemde beleidsvoornemens die sterk verwant waren met de linkse verkiezingsprogramma’s. Maar Omtzicht sprak ondubbelzinnig zijn voorkeur voor rechts uit – daarmee zijn onderhandelingspositie ten aanzien van Wilders sterk verzwakkend. Het was destijds al zichtbaar dat NSC zijn programma in deze regering niet zou kunnen realiseren, ook niet ten dele.

Ik vraag me af: Waarom iemand als Omtzicht zo’n voorkeur heeft, terwijl die radicaal tegen zijn eigen programma ingaat. Één reden is bekend: hij kan niet opschieten met Timmermans (waarom weet ik niet). Maar dan nog: waarom laat je zo’n persoonlijke afwijzing zodanig overwegen dat je daarmee je idealen in gevaar brengt? Van een leider verwacht je beter. Veel schijnt Omtzicht van de afgelopen periode en zijn gedwongen retraite niet geleerd te hebben. Zijn korte persverklaring bij zijn terugkeer gisteren ademde dezelfde geest als zijn speech van 6 april.

Wij allen kunnen hier een les uit trekken: ons niet laten leiden door subjectieve en irrationele vooroordelen, want dat kan leiden tot veel onheil. Beter is het je persoonlijke missie, levensopdracht, tot leidraad van je handelen te maken, en je overtuigingen te baseren op de werkelijkheid zoals die is in plaats van op jouw vertekende waarneming. Daar worden we allemaal gelukkiger van.

Hoogleraar Gerda van Dijk: ‘Volledig gebrek aan leiderschap bij NSC en coalitie’

Gij zult doden.

Geef een reactie

De meeste mensen deugen en de meeste mensen deugen niet.
(vrij naar Rutger Bregman)

Mijn vorige blog over geweld en oorlog in de wereld eindigde met drie vragen: waar komt dat massale geweld vandaan, en is er ook zoiets als gerechtvaardigd geweld (rechtvaardige oorlog), en hoe kunnen we het stoppen? Dit blog handelt over de eerste vraag.

Onze neiging tot geweld en moordzucht heeft waarschijnlijk een biologische of evolutionaire wortel (doodsdrift, Freud). Om te overleven in prehistorische en vroeg-historische tijden hadden we geweld nodig, evenals veel andere dieren, met name ook dieren van wie we afstammen. Het kwam vooral tot ontwikkeling als hulpbronnen schaars werden, bijvoorbeeld door klimaatverandering of natuurrampen, of door bevolkingsgroei. In zo’n situatie wordt geweld een kwestie van overleving. Het uitte zich onder meer in territorium drift, stammenstrijd en competitie om het leiderschap. Ook voor de jacht is geweld nodig, weliswaar tegenover dieren, maar ook dat beïnvloedt de cultuur.*)

Als er eenmaal geweld is in een stam of groter verband, dan krijgt het ook een functie in de cultuur. Dan kan het worden geaccepteerd, en zelfs worden verheerlijkt. Er ontstaan dan rituelen rondom het geweld, en grote krijgers worden verheerlijkt. In de voorlopers van alle moderne culturen heeft tijdens de vroegste historie (steen- of bronstijd) een dergelijk proces plaats gevonden. Zodoende is geweld in ons genetisch erfgoed verankerd.

Daarbovenop komen psychologische processen. In alle mensen leven een aantal fundamentele angsten die voortvloeien uit de onzekerheid van het leven zelf: doodsangst (eveneens biologisch gefundeerd), en de angst uit de groep te vallen (dat was in tribale tijden een realistische angst, want als je werd uitgestoten was je ten dode opgeschreven). En als de bestaansonzekerheid groter wordt , door natuurrampen of door ‘ s mensen toedoen (ongelijkheid, angst je baan te verliezen, repressie), dan gaan die natuurlijke angsten opspelen, en die worden meestal gecompenseerd door mimetische begeerte, streven naar bezit, macht, status, kortom door ego-behoeften. Of de angst wordt onderdrukt, met mogelijk ziekte of depressie tot gevolg. We worden in dat geval gevoelig voor leiders die veiligheid beloven maar dat overigens niet waar kunnen maken en dan zelf hun toevlucht zoeken bij (verbaal) geweld. Om hun gezag te handhaven hebben ze een vijand nodig – bijvoorbeeld immigranten, een bepaalde bevolkingsgroep of een ander land. Verbaal geweld loopt uiteindelijk altijd uit op fysiek geweld, waardoor de gevoelens van onveiligheid verder toenemen. Wie zien die processen heden ten dage in Israël, Palestina, Rusland, en op vele plaatsen meer (G.W. Allport, The nature of prejudice, 1954). Mijn conclusie is dat niemand vrij is van de neiging tot geweld, dat door externe oorzaken geactiveerd kan worden.
Tot zover mijn summiere antwoord op de eerste vraag.Volgende week verder.

Thanatos, god van de dood (sculptuur 1e eeuw v.C.)

*) https://www.nemokennislink.nl/publicaties/geweld-in-de-steentijd-en-de-bronstijd/